12 stycznia 2023 r. na łamach czasopisma „The Lancet Oncology” ukazała się publikacja podsumowująca wyniki „wieloośrodkowego, randomizowanego badania fazy 3 ATLAS” dotyczące leczenia szpiczaka plazmocytowego. Przeprowadzili je hematolodzy z Polskiego Konsorcjum Szpiczakowego we współpracy z prof. Andrzejem Jakubowiakiem z Uniwersytetu w Chicago w USA.
Jak leczy się szpiczaka plazmocytowego?
Pierwszym etapem leczenia szpiczaka plazmocytowego jest przeszczep szpiku. Następnie, kiedy choroba znajduje się w remisji, czyli nie daje objawów, stosuje się leczenie podtrzymujące. Polega ono na podawaniu środków farmakologicznych. Badanie polskich hematologów polegało na sprawdzeniu skuteczności nowej terapii lekowej.
Przebieg badania ATLAS
W badaniu ATLAS wzięło udział 159 pacjentów z Polski i 21. ze Stanów Zjednoczonych. Jednej grupie chorych podawano trzy leki: karfilzomib z lenalidomidem i deksametazonem (KRd), drugiej tylko lenalidomid stosowany w dotychczasowym standardzie leczenia. Badanie wykazało, że skuteczniejsze efekty daje nowa metoda, oparta na leczeniu trzema preparatami. Dodatkową korzyścią było zapewnienie pacjentom dostępu do nowoczesnej, niedostępnej jeszcze w Polsce terapii.
„Z perspektywy światowych standardów to badanie ma szansę zmienić standard leczenia podtrzymującego. Redukcja ryzyka progresji choroby i zgonu u chorych leczonych nowym schematem wynosiła aż 44 proc. Mediana czasu wolnego od progresji choroby to 41 miesięcy dla lenalidomidu i 59 miesięcy dla schematu KRd” – wskazuje dr hab. Dominik Dytfeld z Katedry i Kliniki Hematologii i Transplantacji Szpiku Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, prezes Polskiego Konsorcjum Szpiczakowego.
Terapia wydłuży życie chorym na szpiczaka plazmocytowego
Lekarze wykazali, że im bardziej liczba komórek nowotworowych zostanie zredukowana w organizmie z pomocą podawanych leków, tym późniejszy będzie nawrót choroby. Dzięki zastosowaniu nowoczesnej terapii wydłużono czas reemisji choroby o 18 miesięcy. Standardowe leczenie zapewnia średnio 41 miesięcy „wolnych od raka”, a przy zastosowaniu terapii polskich naukowców, czas ten wynosi 59 miesięcy.
„Jeśli uzyskujemy całkowitą remisję, czyli nie widzimy choroby za pomocą dostępnych badań, to nie oznacza, że w organizmie nie ma już w ogóle komórek nowotworowych. Praktyka pokazuje, że one są, choroba się tli, ponieważ wcześniej czy później dochodzi do nawrotu. Nowa terapia wydłuża czas remisji” – tłumaczy prof. Tomasz Wróbel, kierownik Katedry i Kliniki Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku UM im. Piastów Śląskich.
Co to jest szpiczak plazmocytowy?
Szpiczak plazmocytowy to rzadki nowotwór krwi, do tej pory nieuleczalny. Jego nazwa pochodzi od plazmocytów, czyli komórek szpiku, które produkują przeciwciała odpornościowe. Choroba rozwija się wskutek nieprawidłowości w procesie przemian tych komórek. Pierwszym objawem są bóle kostne, najczęściej w odcinku lędźwiowym, wynikające z niszczenia kości przez nowotwór. Co roku w Polsce na szpiczaka zapada około 2 tys. osób, choruje około 10 tys. pacjentów.
Czytaj też:
Nowotwory u dzieci i młodzieży są diagnozowane zbyt późno. Rusza kampania (P)OKAŻ SERCE, która zwraca uwagę na ten problemCzytaj też:
Rewolucja w medycynie. Terapie genowe przebojem wchodzą do Polski. Są bezpieczne?