Reagujcie, nie bójcie się zwracać uwagi palaczom – w trosce o zdrowie swoich przyjaciół, bliskich, swoich dzieci. Moja wolność kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność drugiej osoby.
Tak w książce pt. „Fakty i mity genetyki nowotworów” apeluje do czytelników dr Paula Dobosz, genetyk specjalizująca się w medycynie genomowej, a zwłaszcza w genetyce nowotworów.
Dlaczego dym papierosowy jest tak niebezpieczny?
Substancje kancerogenne, czyli te powodujące nowotwory zawarte w dymie papierosowym, szkodzą wszystkim, bez względu na wiek. A dzieciom mogą zaszkodzić bardziej, bo ich organizm dopiero się rozwija. Poza tym mają mniejszą masę ciała niż osoby dorosłe, w związku z tym docierająca do nich dawka toksycznych substancji jest o wiele wyższa. Poza tym dzieci oddychają dużo szybciej dorośli – niemowlęta nawet 40 razy na minutę!
Doktor Paula Dobosz w swojej książce podkreśla, że czasem wystarczy samo przebywanie, nawet jednorazowe, w pobliżu osoby palącej, aby doszło do szkodliwych mutacji w komórkach organizmu.
„Dla dzieci szczególnie niebezpieczny jest kontakt z dymem papierosowym. U dorosłych zresztą podobnie, bo wiemy już, e nawet jednorazowa ekspozycja może spowodować transformację nowotworową naszych komórek. Substancje kancerogenne zawarte w dymie papierosowym mogą szczególnie zagrozić dzieciom, ponieważ ich organizm dopiero się rozwija”– mówiła na łamach „Wprost” doktor Dobosz. Nowotwór nie musi wystąpić od razu – może się uaktywnić dopiero w wieku nastoletnim, a częściej – u osoby dorosłej. Podobnie w przypadku nas wszystkich, nowotwory raczej nie rozwijają się z dnia na dzień, a mogą dać o sobie znać nawet wiele lat czy dekad, po ekspozycji na czynnik mutagenny.
Naukowcy o dymie papierosowym
W 2022 roku na łamach „BMC Public Health” opublikowano efekty badań przeprowadzonych na 30 tysiącach irańskich dzieciach i młodzieży – tam na kontakt z dymem papierosowym narażonych jest około 32 procent małoletnich.
Wynika z nich, że u biernych małoletnich palaczy częściej rozwijały się choroby sercowo-naczyniowe, infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, astma, zapalenie ucha środkowego, choroby płuc, w tym nowotwór. Wykazano, że narażenie na bierne palenie (SHS) zwiększa śmiertelność u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc. Dzieci narażone na kontakt z dymem papierosowym, częściej niż inni sięgają po papierosy w przyszłości.
Na kontakt z dymem papierosowym powinny też uważać kobiety w ciąży – naukowcy wykazali, że u dziecka takiej kobiety może wystąpić astma, ale też zaburzenia neurologiczne i neurobehawioralne.
Jak wynika z informacji z Ministerstwa Zdrowia, w Polsce również przeprowadzono wiele badań klinicznych i epidemiologicznych obrazujących zdrowotne następstwa wymuszonego narażenia dzieci na dym tytoniowy. Jego wdychanie prowadzi do niedokrwiennych chorób serca, udarów mózgu, raka płuc i chorób układu krążenia.
Jakie choroby powoduje dym z papierosów?
Dr Paula Dobosz nie pozostawia wątpliwości, że „palenie zabija i powoduje nowotwory, nie tylko u palacza, ale u wszystkich dookoła osoby palącej. Nie tylko za sprawą ponad tysiąca różnych substancji, jakie zawarte są w dymie papierosowym, ale także tych, które osadzają się na powierzchni komórek tworzących pęcherzyki płucne, wnikając również do wnętrza komórek i prowadząc do transformacji nowotworowej”. Ten proces wyjaśnili naukowcy na łamach czasopisma „Cancer Cell”. Przez długi czas traktowali oni komórki składnikami dymu papierosowego. Zaobserwowali, że po 10 dniach w komórkach nastąpił wzrost ilości tzw. ROS (reactive oxygen species), czyli wolnych rodników tlenowych, powodujących znaczne uszkodzenia DNA w tych komórkach.
W dymie papierosowym znajduje się aż 7 tys. substancji, z czego spora z nich ma działanie rakotwórcze, w tym 60 potwierdzone działanie kancerogenne: kadm, ołów, arsen, polon. Skutkiem wdychania dymu może być nowotwór płuc, ale też przełyku, nosogardzieli, żołądka, wątroby, pęcherza moczowego i prostaty. Nowotwory nie muszą rozwijać się od razu, mogą też być w uśpieniu i zaatakować, gdy nasz układ immunologiczny będzie słabszy.
Ministerstwo Zdrowia informuje, że wdychanie dymu tytoniowego z papierosa palonego przez inną osobę w tym samym pomieszczeniu, jest szczególnie niebezpieczne dla zdrowia, gdyż boczny strumień dymu tytoniowego zawiera od 5 do 15 razy więcej tlenku węgla i od 2 do 20 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez palaczy.
Czytaj też:
Szokujące metody na leczenie raka. Ekspertka: Obawiam się, że najciekawsze fake newsy wciąż przede mnąCzytaj też:
Palisz lub paliłeś? Zbadaj płuca: ten program jest dla ciebie
Źródła:
- Dobosz Paula, Fakty i mity genetyki nowotworów, Grupa Wydawnicza Filia, Poznań 2023, strony 86, 87, 100
- Hashemi-Aghdam, M.R., Shafiee, G., Ebrahimi, M. i wsp. Trend biernego palenia i związane z nim czynniki u irańskich dzieci i młodzieży: badania CASPIA