Ewelina Celejewska: Zrobiłam szybką sondę wśród znajomych, która potwierdziła moje przypuszczenia – wciąż pokutuje przekonanie, że to z kobietą jest coś nie tak, gdy próby poczęcia dziecka nie przynoszą rezultatów.
Lek. Urszula Ajdacka: Dzięki takim rozmowom jak ta, możemy obalić ten mit. Niepłodność to choroba, która współcześnie dotyczy aż około 15% par w wieku rozrodczym. Ocenia się, że w około 35% przypadków przyczyną niepłodności jest czynnik żeński, w 35% czynnik męski, a w 30% przyczyna leży po obu stronach albo jest idiopatyczna, czyli zostaje nierozpoznana.
Jak rozpoznać niepłodność i zdiagnozować jej przyczynę?
O niepłodności mówimy, gdy para współżyje przez około rok bez zabezpieczeń, a mimo to nie dochodzi do ciąży. W takiej sytuacji należy jak najszybciej rozpocząć diagnostykę oraz wdrożyć odpowiednie leczenie. Trzeba pamiętać, że czas bardzo działa na niekorzyść niepłodnej pary, tak więc w sytuacji problemu z zajścia w ciążę należy działać od razu.
Gdzie szukać pomocy, by nie tracić cennego czasu?
Obecnie w specjalistycznych ośrodkach leczenia niepłodności można przeprowadzić kompleksową diagnostykę kobiety i mężczyzny oraz wdrożyć wszystkie najnowocześniejsze metody leczenia – od stymulacji owulacji hormonalnej do zabiegów IVF i ICSI. W Przychodni nOvum pracuje zespół lekarzy wszystkich specjalności związanych z medycyną rozrodu, który współpracuje podczas diagnozowania pary i przeprowadzania terapii – dzięki temu pacjenci mogą wszystko przeprowadzić w jednym miejscu, oszczędzając czas i mniej się stresując – dla każdej niepłodnej pary nowe miejsce, gdzie muszą opowiadać o swoich problemach jest bardzo stresogenne.
Od czego zaczyna się szukanie przyczyny niepłodności?
Diagnostyka kobiety jest dużo bardziej skomplikowana i szeroka niż mężczyzny. Powinna ona wstępnie objąć dokładny wywiad lekarski, badanie ginekologiczne i USG, ocenę budowy i stanu macicy, badania hormonalne, badania analityczne oraz ocenę drożności jajowodów. Inne, bardziej zaawansowane badania czy zabiegi zostawia się na następny etap diagnostyki, gdyż często już z wyników tych pierwszych testów można wstępnie określić przyczynę niepłodności. Jeśli jednak się to nie uda, to w późniejszym etapie wykonuje się jeszcze zabieg histeroskopii lub laparoskopię oraz bardziej specjalistyczne badania obrazowe oraz z krwi.
A u panów?
U mężczyzn ocena potencjału płodności jest dużo prostsza i rozpoczyna się od ogólnego badania nasienia. W późniejszym etapie dochodzą badania hormonalne, posiewy nasienia, próby leczenia farmakologicznego, a w przypadku bardzo małej ilości plemników w nasieniu wykonuje się biopsję jąder lub najądrza. Dla mężczyzn często fakt, że przyczyna niepłodności leży po ich stronie, bywa bardzo trudny, jednak w ostatnich latach dokonał się ogromny postęp w dziedzinie leczenia niepłodności męskiej i obecnie nawet ci mężczyźni, którzy jeszcze niedawno nie mieliby szans na biologiczne potomstwo, mogą z powodzeniem starać się o dziecko. Przyjmuje się, że w nowoczesnych ośrodkach leczenie niepłodności męskiej w bardzo dużej części przypadków kończy się sukcesem.
Mówiła Pani, że przyczyny czasem nie da się ustalić. Co wtedy?
Kiedy wyczerpane zostają wszystkie metody diagnostyczne i nie zostaje stwierdzona żadna przyczyna niepłodności, a para nadal pozostaje niepłodna, wtedy mówimy o niepłodności idiopatycznej, czyli o nieznanej przyczynie. Takie pary też się leczy, skupiając się głównie na rozwiązaniu problemu i doprowadzeniu do ciąży, co bardzo często się udaje. Zgodnie z wytycznym towarzystw naukowych, para która stara się o dziecko ponad dwa lata, a kobieta ma mniej niż 35 lat lub odpowiednio stara się rok, gdy kobieta ma ponad 35 lat, kwalifikuje się do zabiegu in vitro i w sytuacji niepłodności idiopatycznej to rozwiązanie jest często najskuteczniejsze.
Nowoczesne metody leczenia to jedno, ale chyba bez zmian w stylu życia się nie obejdzie?
Oprócz standardowych metod leczenia niepłodności, zawsze warto wesprzeć się też alternatywnymi metodami, takimi jak akupunktura czy wizyta u dietetyka. W nOvum na pacjentów czeka również psycholog, do którego też powinna udać się każda para borykająca się z niepłodnością – często bowiem pary nie potrafią sobie same poradzić emocjonalnie z takim obciążeniem psychicznym, jakim jest niepłodność.
Pandemia koronawirusa utrudniła parom uzyskanie pomocy?
W obecnej sytuacji epidemiologicznej wielu pacjentów martwi się, czy leczenie w przychodniach jest bezpieczne. W nOvum bardzo skrupulatnie przygotowaliśmy się do zapewnienia pacjentom i pracownikom możliwie najbezpieczniejszych warunków i wdrożyliśmy maksimum środków ochrony. Każdy pacjent przed wejściem do przychodni musi wypełnić dokładną ankietę dotyczącą trybu życia i stanu zdrowia oraz musi mieć zmierzoną temperaturę oraz zdezynfekowane ręce – na terenie przychodni znajdują się pojemniki z płynem dezynfekującym. Pracownicy oraz pacjenci obowiązkowo muszą zakrywać usta oraz nos.
Przychodnia lekarska nOvum korzysta z telemedycyny?
Oczywiście. Wszystkie wizyty, które mogą być przeprowadzone on-line, wykonywane są w ten sposób, co znacznie ogranicza liczbę pacjentów w przychodni. Staramy się, aby podczas wizyty obecna była tylko jedna osoba, bez osób towarzyszących i bez dzieci. Pacjenci po powrocie z zagranicy muszą wykonać test w kierunku Covid 19 przed pojawieniem się w przychodni. Cały personel przychodni został odpowiednio przeszkolony i zobowiązany do przestrzegania wszystkich zasad prewencji epidemiologicznej. Na bieżąco sprawdzamy stanowiska polskich i światowych towarzystw naukowych i od razu wprowadzamy je w życie przychodni.
Czytaj też:
To wyjątkowo trudny czas dla par z niepłodnością. Jak można je wspierać?