Według Światowej Organizacji Zdrowia epidemia to występowanie przypadków choroby przekraczających zwykle oczekiwane. Epidemia to więcej niż zwykła liczba przypadków choroby, określonych zachowań związanych ze zdrowiem lub innych wydarzeń związanych ze zdrowiem w społeczności lub regionie.
Jednak pandemię definiuje się jako „rozprzestrzenianie się na całym świecie” nowej choroby. Ostatnią pandemią zgłoszoną na świecie była pandemia grypy H1N1 w 2009 roku, w której zginęły setki tysięcy ludzi na całym świecie. Koronawirus ma potencjał pandemiczny, ale WHO jeszcze nie odnotowała, żeby była to pandemia.
Czym jest pandemia?
– Słowo „pandemia” pochodzi od greckiego „pandemos”. Dema oznacza populację. Pan oznacza wszystkich. Zatem „pandemie” to koncepcja, w której istnieje przekonanie, że populacja całego świata prawdopodobnie zostanie narażona na tę infekcję i potencjalnie część z tych ludzi zachorowała – powiedział dr Mike Ryan, dyrektor wykonawczy WHO programu Health Emergencies Program. – Jeśli chodzi konkretnie o nową chorobę wywoływaną przez koronawirusa Covid-19, to, czego jeszcze nie rozumiemy, to dynamika transmisji.
– Jesteśmy w fazie przygotowań na potencjalną pandemię – powiedział. – Skoncentrujmy się na tym, co możemy zrobić i co musimy zrobić, czyli przygotować się. Kiedy mamy na myśli przygotować, mamy na myśli przygotowanie do wykrycia przypadków, przygotowanie do leczenia przypadków, przygotowanie do śledzenia łączności, przygotowanie do wprowadzenia odpowiednich środków ograniczających rozprzestrzenianie.
„Pandemie oznaczają różne rzeczy dla różnych ludzi”
Dr Anthony Fauci, dyrektor amerykańskiego Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych, powiedział na początku tego miesiąca, że nie ma rzeczywistej naukowej, ostatecznej definicji tego, co stanowi pandemię. – Szczerze mówiąc, to naprawdę semantyka z pogranicza – powiedział Fauci. Dodał, że po obu stronach mogą istnieć argumenty, czy wybuch koronawirusa można opisać jako pandemię. – Myślę, że ludzie mogliby się kłócić – powiedział. – Pandemie oznaczają różne rzeczy dla różnych ludzi.
Zasadniczo WHO unika zgłaszania sytuacji dot. zdrowia publicznego, które nie są pandemiami grypy, jako pandemie. W przypadku grypy termin ten był używany do opisania gotowości na pandemię grypy. W przeciwnym razie WHO nie używa już starego systemu, który obejmował opisywanie faz grypy pandemicznej jako od braku doniesień o zakażeniach u ludzi do „pandemii”.
Czytaj też:
Kiedy dowiemy się, czy koronawirus jest globalną pandemią?
Wyciągnięto wnioski
– Ta zmiana nastąpiła z powodu wniosków wyciągniętych z doświadczenia H1N1 z 2009 roku – powiedział rzecznik WHO Tarik Jasarevic.
– W przypadku nowego koronawirusa grupy w różnych organizacjach pracują nad zdefiniowaniem pandemii tego nowego wirusa, co może zająć trochę czasu. W międzyczasie nasza rada pozostaje taka sama: zdecydowanie zaleca się państwom członkowskim wprowadzenie planów opartych na krajowych ocenach ryzyka lokalnych okoliczności, biorąc pod uwagę informacje dostarczone przez globalne oceny WHO – powiedział Jasarevic.
W styczniu WHO ogłosiła, że nowy wybuch koronawirusa jest stanem zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym.
– Od tego czasu widzieliśmy przypadki, klastry i epidemie zgłaszane w wielu krajach. Większość z tych przypadków, klastrów i epidemii jest identyfikowalna, co oznacza, że rozpowszechnienie transmisji w społeczności nie jest widoczne. Niektóre kraje nawet spowolniły lub zatrzymały transmisję. Muszą zachować czujność na możliwość ponownego wprowadzenia. Prawdopodobnie będzie więcej przypadków w większej liczbie miejsc – powiedział Jasarevic.
– Jesteśmy w krytycznym momencie – powiedział. – Chociaż musimy kontynuować starania o ograniczenie COVID-19 - koncentrując się na wzmocnieniu nadzoru, przeprowadzeniu dokładnych dochodzeń epidemiologicznych w celu zidentyfikowania źródeł i zastosowania odpowiednich środków zapobiegających dalszemu rozprzestrzenianiu się - kraje powinny również wykorzystać ten czas, aby przygotować się na możliwość szerszej transmisji.
Dr Nancy Messonnier, dyrektor Narodowego Centrum ds. Kontroli i Prewencji Chorób Stanów Zjednoczonych, powiedziała: – Ostatecznie spodziewamy się, że rozprzestrzeni się w tym kraju. Powiedziała, że firmy, szkoły, społeczności i rodziny w Stanach Zjednoczonych powinny przygotować się na to, że wirus zakłóci ich życie. Nie chodzi o to, czy, ale kiedy i i ile osób w tym kraju będzie cierpiało na ciężką chorobę.
– Fakt, że wirus ten spowodował chorobę - w tym chorobę, która doprowadziła do śmierci - i trwale rozprzestrzenia się między ludźmi jest niepokojący. Te czynniki spełniają dwa kryteria pandemii – powiedziała Messonnier. – W miarę wykrywania rozprzestrzeniania się go w coraz większej liczbie krajów świat zbliża się do spełnienia trzeciego kryterium: rozprzestrzeniania się nowego wirusa na całym świecie.
Czytaj też:
Minister zdrowia: Koronawirus na pewno się w Polsce pojawi. Nie jeden, a kilka przypadków