Zdaniem dr Christine Kreuder Johnson, profesor epidemiologii z Uniwersytetu Kalifornijskiego Davis, śmiertelność nie jest jedynym czynnikiem decydującym o tym, jak niszczycielska będzie pandemia. Jej przebieg zależy od wielu okoliczności - czasu trwania, stopnia zaraźliwości i śmiertelności oraz poziomu higieny i dostępności lekarstw. Warto zwrócić uwagę na zestawienie innych czynników, które wystąpiły przy ostatnich epidemiach.
Pandemia grypy w latach 1918–1919
Wywołana przez wyjątkowo groźną odmianę podtypu H1N1 wirusa grypy, znana jest pod potoczną nazwą „hiszpanka”. Objęła Europę, Azję, Afrykę i Amerykę Północną. Wtedy naukowcy nie wiedzieli jeszcze, że wirusy wywołują choroby, ani nie mieli szczepionki czy leków antywirusowych.
- Główne objawy: gorączka, nudności, bóle głowy, biegunka
- Pierwsze wykrycie: marzec 1918 r.
- Liczba zakażonych: 500 milionów; śmiertelność wyniosła około 2 proc.
- Sposób rozprzestrzeniania się: drogą kropelkową
- Grupy najbardziej dotknięte: wszyscy poza zdrowymi dorosłymi
- Dostępne metody leczenia: brak; antybiotyki lub leki przeciwwirusowe jeszcze nie istniały
- Dostępne szczepionki: brak
- Koniec pandemii: lato 1919 r. głównie z powodu zgonów i wyższego poziomu odporności
Epidemia SARS w latach 2002–2004
SARS to inny rodzaj koronawirusa, który wyszedł z Chin i szybko rozprzestrzenił się drogą kropelkową. Chociaż śmiertelność SARS była wyższa niż COVID-19, nowy koronawirus pochłonął już więcej ofiar.
- Główne objawy: gorączka, trudności z oddychaniem, kaszel, złe samopoczucie
- Pierwsze wykrycie: listopad 2002 r. w chińskiej prowincji Guangdong
- Liczba zakażonych: 8 098 przypadków 29 krajach
- Globalna liczba zgonów: 774; 15 proc. śmiertelności
- Sposób rozprzestrzeniania się: drogą kropelkową i przez zanieczyszczone powierzchnie
- Najbardziej dotknięte grupy: pacjenci w wieku 60 lat i starsi mieli o 55 proc. wyższy wskaźnik zgonów
- Dostępne metody leczenia: niektóre leki przeciwwirusowe i sterydy
- Dostępna szczepionka: gotowa w czasie, gdy epidemia już się kończyła
- Koniec epidemii: lipiec 2013 r.
Pandemia grypy (A/H1N1) 2009
Nowy rodzaj grypy, szczep A/H1N1 z 2009 roku był zmutowaną wersją wirusa świńskiej grypy. Nowy szczep szybko się rozprzestrzeniał z powodu niskiego stopnia odporności, podobnie jak COVID-19.
- Kluczowe objawy: gorączka, dreszcze, kaszel, bóle ciała
- Pierwsze wykrycie: styczeń 2009 r. w Meksyku
- Przypadki globalne: około 24 proc. światowej populacji
- Globalna liczba zgonów: ponad 284 000
- Najbardziej dotknięte grupy: 47 proc. zakażeń u dzieci w wieku od 5 do 19 lat, 11 proc. u osób w wieku 65 lat i starszych
- Dostępne leczenie: większość ludzi wyzdrowiała bez komplikacji
- Dostępna szczepionka: badania nad szczepionką H1N1 rozpoczęły się w kwietniu 2009 r.; szczepionka stała się dostępna w grudniu 2009 r.
- Koniec pandemii: sierpień 2010 r.
Epidemia Eboli 2014–2016
Ebola była wyjątkowo zabójczym wirusem, który doprowadził do zgonu nawet 50 proc. zakażonych osób. Ponieważ jednak w ostatnich stadiach rozprzestrzeniał się głównie przez płyny ustrojowe, takie jak pot i krew, nie był tak zaraźliwy jak COVID-19.
- Kluczowe objawy: gorączka, bóle i bóle, osłabienie, biegunka, wymioty
- Pierwsze wykrycie: pierwszy pacjent zidentyfikowany w grudniu 2013 r. w Gwinei
- Liczba zakażonych: 28 652 przypadki w 10 krajach
- Globalna liczba zgonów: 11325 zgonów; śmiertelność wynosiła około 50 proc.
- Sposób rozprzestrzeniania się: przez płyny ustrojowe (krew, pot, kał) i bliski kontakt; najbardziej zaraźliwa pod koniec choroby
- Grupy najbardziej dotknięte: 20 proc. wszystkich przypadków miało miejsce u dzieci
- Dostępne metody leczenia: brak; zapewniono opiekę podtrzymującą, w tym płyny dożylne i nawodnienie
- Dostępne szczepionki: brak
- Koniec epidemii: marzec 2016 r.
Czytaj też:
Koronawirus – sprawdź, ile o nim wiesz