Podczas kaszlu lub kichania – drogą kropelkową – wirusy mogą podróżować dalej, niż na kilka metrów. W jednym z badań gwałtowny wydech powietrza rozpuścił kilka kropelek w odległości ośmiu metrów w ciągu zaledwie kilku sekund.
W niektórych sytuacjach zasada jednego lub dwóch metrów może być wystarczająca, ale naukowcy z Wielkiej Brytanii twierdzą, że potrzebujemy bardziej szczegółowego modelu. Wyjaśniają, że obecne zalecenia nie uwzględniają subtelnych czynników, takich jak wentylacja, czas spędzony razem, ustawienia w pomieszczeniach lub na zewnątrz, użycie maski lub rodzaj występującej aktywności społecznej – z których wszystkie mogą wpływać na rozprzestrzenianie się koronawirusa.
Co więcej, zasady dystansowania często nie uwzględniają wielkości unoszących się w powietrzu kropelek, ilości wirusów, które mogą przenosić kropelki ani tego, jak podatni są inni na te obciążenia wirusami.
Czytaj też:
Chorowała na COVID-19 przez pięć miesięcy. Mogła zarazić tysiące osób
Zbyt duża ostrożność?
Krytycy bardziej rygorystycznych środków twierdzą, że jesteśmy zbyt ostrożni i chociaż prawdopodobnie jest to prawdą w niektórych sytuacjach, w innych przypadkach naukowcy twierdzą, że prawdopodobnie nie jesteśmy wystarczająco ostrożni.
„Zamiast pojedynczych, stałych fizycznych zasad dystansu, proponujemy klasyfikowane zalecenia, które lepiej odzwierciedlają wiele czynników w celu określenia ryzyka” – piszą autorzy nowej analizy.
„Zapewniłoby to lepszą ochronę w miejscach o najwyższym ryzyku, ale także większą swobodę w miejscach o niższym ryzyku, potencjalnie umożliwiając powrót do normalności w niektórych aspektach życia społecznego i gospodarczego”.
Przegląd dołącza do kilku innych niedawnych krytyk obecnych zasad dystansowania społecznego. W lipcu naukowcy napisali komentarz wzywający Światową Organizację Zdrowia (WHO) do ponownego rozważenia jej rady, aby „zachować co najmniej jeden metr odległości między sobą a innymi”.
– WHO twierdzi, że nie ma wystarczających dowodów, aby udowodnić, że ma miejsce przenoszenie SARS-CoV-2 przez aerozol / powietrze – wyjaśnił jeden z autorów komentarza. – Twierdzimy, że nie ma wystarczających dowodów na to, że przenoszenie w aerozolu / powietrzu nie występuje.
To, w jakim stopniu tak się dzieje, to inna sprawa, ale istnieje coraz więcej dowodów na to, że koronawirus jest przenoszony w powietrzu, nawet w małych kropelkach, więc nowa analiza z Wielkiej Brytanii przyjmuje podobnie ostrożne podejście.
Czytaj też:
Naukowcy: Dzieci mogą przenosić koronawirusa w drogach oddechowych przez parę tygodni
Błędne i przestarzałe badania
Niektóre niedawne recenzje wykazały, że ryzyko zakażenia COVID-19 na metr wynosi około 13 procent, podczas gdy powyżej metra tylko 3 procent.
Mimo to autorzy tej nowej analizy twierdzą, że szacunki opierają się na błędnych i często przestarzałych badaniach naukowych, z których niektóre sięgają lat trzydziestych XX wieku. Już dekady temu przewidywano, jak daleko mogą przelecieć kropelki z dróg oddechowych, gdy człowiek kaszle lub kicha. Jednak ten prosty model nie bada obciążenia wirusem, różnych rozmiarów kropelek, które mogą przemieszczać się na różne odległości, ani rodzaju samego wirusa.
Na przykład bez wydychanego powietrza duże krople wydają się przemieszczać w odległości maksymalnie dwóch metrów, podczas gdy małe znacznie szybciej ulegają parowaniu. Z drugiej strony, przy wydychanym przepływie powietrza, chmury małych kropelek przemieszczają się ponad dwa metry.
Badanie przeprowadzone w szpitalu w Wuhan w Chinach wykryło nawet ślady koronawirusa wiszące w powietrzu w odległości około czterech metrów od pacjentów.
Niektórzy specjaliści od chorób zakaźnych nie martwią się tym zbytnio, ponieważ mniejsze dawki koronawirusa przenoszonego drogą powietrzną mogą nie stanowić tak dużego zagrożenia infekcją.
Czytaj też:
Polacy opracowują szybkie i wysokoczułe testy przesiewowe na obecność koronawirusa
Co jest przyczyną pandemii?
Systematyczny przegląd środków dystansowania społecznego, zlecony przez WHO, wykazał, że co najmniej jeden metr separacji może zmniejszyć ryzyko transmisji o około 10 procent. Jednak naukowcy z Wielkiej Brytanii twierdzą, że te dane są w dużej mierze oparte na innych koronawirusach i tylko częściowo uwzględniają warunki środowiskowe.
Chociaż trudno jest prześledzić wstecz poszczególne infekcje do ich dokładnego źródła i odległości, w jakiej znajdowała się dana osoba, istnieją powody, by podejrzewać, że kropelki z dróg oddechowych mogą odgrywać rolę w obecnym rozprzestrzenianiu się pandemii – przynajmniej w niektórych sytuacjach.
Na przykład w zakładach mięsnych powstające ogniska epidemii były szczególnie szkodliwe, a autorzy twierdzą, że jest to prawdopodobnie potęgowane przez wyższy poziom zarażenia pracowników, słabą wentylację, ciasne warunki, hałas w tle (stąd krzyki) i niewystarczające noszenie maski.
Dodają, że takich samych warunków można się spodziewać w pubie lub w lokalu z muzyką na żywo. Odnotowano już to w siłowniach, centrach telefonicznych i kościołach, gdzie ludzie głośno rozmawiają, dyszą lub śpiewają.
Te udokumentowane wybuchy epidemii wymagają wyjaśnienia, w przeciwnym razie będą się dalej powtarzać.
„Fizyczne zdystansowanie się powinno być postrzegane jako tylko część szerszego podejścia do zdrowia publicznego, mającego na celu powstrzymanie pandemii COVID-19” – podsumowują autorzy nowej analizy.
„Powinien być stosowany w połączeniu z innymi strategiami ograniczania ryzyka przeniesienia choroby, w tym myciem rąk, regularnym czyszczeniem powierzchni, wyposażeniem ochronnym i zakrywaniem twarzy, w stosownych przypadkach, strategiami higieny powietrza oraz izolacją osób dotkniętych chorobą”.
Czytaj też:
Co jest groźniejsze? Grypa czy COVID-19? Takiej odpowiedzi się nie spodziewasz
Jak chronić się przed koronawirusem?
1. W miejscu zamieszkania – w domu, na stancji, w akademiku
– Na podstawie dotychczas otrzymanych informacji i naszego doświadczenia z innymi koronawirusami wydaje się, że COVID-19 rozprzestrzenia się głównie przez kropelki wydobywające się z układu oddechowego (na przykład u osoby, która kaszle) i bliski kontakt – powiedział rzecznik WHO.
W świetle tych informacji WHO zaleca działania zapobiegawcze w celu zminimalizowania narażenia na infekcję drogą kropelkową.
Podczas wykonywania codziennych czynności można podjąć następujące środki, aby zapobiec infekcji, zgodnie z wytycznymi WHO:
a) Regularnie czyść ręce środkiem dezynfekującym na bazie alkoholu lub myj je wodą z mydłem. CDC przypominają także, aby środek dezynfekujący zawierał „co najmniej 60% alkoholu” i że należy myć ręce przez co najmniej 20 sekund.
b) Czyść powierzchnie – takie jak siedzenia kuchenne i biurka – regularnie za pomocą środka dezynfekującego.
c) Unikaj zatłoczonych miejsc, zwłaszcza jeśli zaliczasz się do osób powyżej 60. roku życia i osób z innymi problemami zdrowotnymi.
d) Staraj się unikać bliskiego kontaktu z ludźmi, którzy wykazują objawy grypopodobne, w tym kaszel i kichanie.
e) Uzyskaj dokładne informacje o COVID-19. Niektóre dobre źródła to np. strony internetowe WHO.
f) Amerykański Czerwony Krzyż również odradza dotykania ust, nosa lub oczu, zanim umyjesz ręce.
g) Ponadto CDC zalecają szczepienie przeciw grypie, aby zapobiec innym sezonowym zakażeniom układu oddechowego.
2. W pracy i w szkole
Środowisko pracy i szkoły może wydawać się szczególnie podejrzane w kontekście epidemii, ale niektóre proste środki mogą pomóc w zapobieganiu infekcji w biurze lub klasie.
Są one w dużej mierze takie same jak te przedstawione powyżej. Zgodnie z zaleceniami WHO najważniejsze są działania zapobiegawcze:
a) Regularnie czyść powierzchnie robocze i przedmioty będące w ciągłym użyciu, takie jak telefony i klawiatury komputerowe.
b) Regularnie myj ręce mydłem i wodą lub używaj środków dezynfekujących.
c) W ostatnich rozmowach urzędnicy CDC doradzili wszystkim, którzy są zaniepokojeni potencjalnym wpływem COVID-19, aby skontaktowali się z pracodawcami i szkołami, aby dowiedzieć się dokładnie, jakie metody reagowania mają na miejscu.
3. Podczas podróży
W przypadku osób, które planują podróż, obowiązują te same podstawowe zalecenia dotyczące higieny. WHO doradza:
a) Regularnie myć ręce
b) Utrzymywać co najmniej 1 metr odległości od ludzi, którzy kaszlą lub kichają
c) ponadto, po otrzymaniu od lokalnych władz porad dotyczących podróży do miejsc, w których odkryto przypadki COVID-19 CDC zapewnia obszerne, często aktualizowane informacje.
Co jeśli masz objawy grypopodobne?
Co się stanie, jeśli zaczniesz odczuwać objawy grypopodobne pomimo swoich prób zachowania dobrego zdrowia?
Rzecznik WHO podał następujące wskazówki:
a) Kaszl lub kichaj w łokieć lub użyj chusteczki, a następnie natychmiast ją wyrzuć do kosza i umyj ręce.
b) Jeśli źle się poczujesz, zostań w domu i skontaktuj się z lekarzem
c) Jeśli wystąpi duszność, skontaktuj się z lekarzem
d) Jeśli jesteś chory: zostań w domu, jedz i śpij oddzielnie od innych w domu i używaj różnych przyborów i sztućców.
Rzecznik WHO udzielił również porad związanych z podróżami dla osób, które mają objawy grypopodobne i rozważają podróż lub właśnie wróciły z podróży. Wyjaśnił, że:
a) Każdy, kto ma gorączkę lub kaszel, powinien unikać podróżowania.
b) Każdy, u kogo rozwijają się objawy podczas lotu, powinien natychmiast poinformować o tym załogę, a po powrocie do domu skontaktować się z lekarzem i poinformować go o odwiedzonych miejscach.
Bądź przygotowany, ale nie rób zakupów w popłochu
Co się stanie, jeśli zachorujesz na COVID-19 lub lekarz podejrzewa, że jesteś na to chory, i musisz zostać w domu przez dłuższy czas? Jak się przygotować? Niektórzy eksperci zdrowia publicznego i w tym zakresie udzielali porad.
– Jeśli ty, przyjaciel lub członek rodziny zażywasz jakieś leki na receptę, upewnij się, że masz wystarczające zapasy na np. co najmniej 4 tygodnie – mówi prof. Peter Openshaw z Imperial College London w Wielkiej Brytanii. – Jeśli chodzi o jedzenie i inne potrzeby, nie rób zakupów w panice, ale kup kilka dodatkowych rzeczy na zapas, gdy robisz zakupy. Nie zapomnij o zwierzętach domowych.