Szumy w uszach zaliczane są do grupy dolegliwości akustycznych, która obejmuje różne rodzaje dźwięków słyszanych jedynie przez konkretną osobę. Szum uszny, buczenie, brzęczenie i piski nie pochodzą z otoczenia, a osoby ich doświadczające często określają je jako dźwięki dobiegające wprost z ucha lub z wnętrza czaszki. Mogą towarzyszyć im także inne dolegliwości, które ułatwiają diagnostykę przyczyny szumu w uszach.
Szum w uchu – czy jest się, czym niepokoić?
Nieprzyjemne dolegliwości akustyczne nie muszą oznaczać poważnej choroby, jednak w przypadku, gdy pojawiają się często i uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, trzeba skonsultować się z lekarzem. W większości przypadków szumy uszne związane są z trybem życia i są efektem działania czynników środowiskowych np. hałasu. Nie oznacza to, że możemy je bagatelizować, bo nawracające lub przewlekłe szumy uszne mogą doprowadzić do poważnych zaburzeń na tle lękowym.
Szum w uszach, który uporczywie nawraca to znak, że należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub laryngologa. Wykonanie badań pozwoli znaleźć przyczynę dolegliwości, choć czasami okazuje się, że nie jest ona związana bezpośrednio z narządem słuchu i nie ma nic wspólnego z nieprawidłowościami w funkcjonowaniu organizmu. W przypadku braku podłoża chorobowego uznaje się, że szum w uszach związany jest z nerwicą lub zaburzeniami psychicznymi.
Szum w uszach – przyczyny
Przyczyn pojawienia się szumu w uszach trzeba szukać zarówno we wnętrzu organizmu, jak i pośród naszych codziennych nawyków. Mogą być one powodowane przez toczące się w organizmie stany chorobowe oraz czynniki zewnętrzne, z którymi każdy z nas ma styczność.
1. Hałas
Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, z jak dużym natężeniem dźwięku musimy się zmagać. Przebywając w przestrzeni publicznej, w pracy, a nawet w domu słuch musi wiele znieść, co może skutkować pojawieniem się nieprzyjemnych szumów usznych, kiedy przebywamy we względnej ciszy. W szczególności na pojawienie się szumów usznych narażone są osoby pracujące w zakładach produkcyjnych, na kolei, na lotniskach, w szkolnictwie, w biurach i obiektach, w których organizowane są koncerty oraz inne imprezy kulturalne. WHO określiło maksymalny, bezpieczny dla zdrowia poziom hałasu na poziomie 50 dB – z takim natężeniem dźwięku mamy do czynienia, przebywając w tłumie, a jeżeli dodamy do tego jeszcze przejeżdżające samochody i inne dźwięki, to może się okazać, że przekroczymy tę normę nawet kilkukrotnie. Co ciekawe, kilkanaścioro dzieci w świetlicy szkolnej, na boisku lub w przedszkolu może sprawić, że natężenie dźwięku wzrośnie do ponad 100 dB, co jest już ogromnym obciążeniem dla słuchu; dla porównania startujący odrzutowiec powoduje, że poziom hałasu wzrasta do 120 dB.
2. Głośne słuchanie muzyki
Głośne słuchanie muzyki może doprowadzić do uszkodzenia słuchu; szczególnie niebezpieczne jest słuchanie muzyki przez słuchawki douszne. Wielbiciele głośnej muzyki to spora grupa spośród wszystkich osób, u których pojawiają się szumy uszne.
3. Nagła zmiana otoczenia, przebywanie w ciszy
Choć wydaje się to nieprawdopodobne, to zmiana otoczenia i odizolowanie się od codziennie otaczających nas, głośnych dźwięków może być przyczyną szumu w uszach oraz innych doznań akustycznych. W takim przypadku mamy do czynienia z dość nietypową reakcją nerwu słuchowego, który przyzwyczajony do ciągłego hałasu i związanego z nim przeciążenia nie radzi sobie z ciszą.
4. Nadciśnienie tętnicze
Oprócz przyczyn związanych z otoczeniem i nawykami powodem pojawienia się szumów usznych mogą być też skoki ciśnienia tętniczego. Wysokie ciśnienie początkowo nie powoduje uciążliwych dolegliwości i może objawiać się właśnie nagłym szumem w uszach, któremu towarzyszy charakterystyczne pulsowanie. W tym przypadku szum w uszach często pojawia się wieczorem lub po wysiłku fizycznym. Może towarzyszyć mu ból z tyłu głowy, a także osłabienie i zmniejszenie zdolności wysiłkowych.
5. Choroby tarczycy
Chora tarczyca także może powodować szumy uszne. Często dolegliwość ta pojawia się u osób cierpiących na nadczynność tarczycy. Szumieniu w uszach towarzyszy też chudnięcie, podenerwowanie i kłopoty ze snem.
6. Miażdżyca
Miażdżyca to kolejna z częstych przyczyn pojawienia się szumu w uszach. W tym przypadku doznania akustyczne powstają wskutek problemów z przepływem krwi przez zwężone naczynia krwionośne.
7. Nerwica
Przewlekły stres oraz związana z nim nerwica to kolejne z przyczyn szumów usznych. W przypadku przeciążenia układu nerwowego szumy uszne pojawiają się w sytuacji silnego stresu oraz wieczorem, kiedy położymy się do łóżka. Czasami towarzyszą im dodatkowe dolegliwości np. ból głowy, wewnętrzne drżenie lub nieuzasadniony niepokój.
Szum w uszach może być też powodowany m.in. przez schorzenia i starzenie się narządu słuchu, schorzenia neurologiczne oraz schorzenia o podłożu nowotworowym.
Czytaj też:
12 pytań, które nurtują rodziców. Odpowiada laryngolog dziecięcy