Odwodnienie, choć wielu z nas wcale nie kojarzy się w ten sposób, jest poważnym stanem, który stanowi spore zagrożenie, zwłaszcza dla osób starszych i dzieci. Jest on spowodowany nadmierną utratą wody oraz elektrolitów w organizmie. Konsekwencją tego jest zachwianie równowagi wodno-elektrolitowej. Najczęściej dochodzi do niego latem, gdy temperatury na zewnątrz są bardzo wysokie. Jak rozpoznać, że organizm jest odwodniony? Jednym z takich sygnałów ostrzegawczych może być ból głowy.
Ból głowy jako objaw odwodnienia
Należy pamiętać o tym, że odwodnienie organizmu nie jest stanem, do którego dochodzi nagle. W większości przypadków objawy odwodnienia pojawiają się, gdy niedobór wody w organizmie jest jeszcze na niskim poziomie. Choć większości z nas z odwodnieniem kojarzy się uczucie pragnienia, to pojawia się ono dopiero w późniejszych fazach. Wcześniej taka osoba może odczuwać między innymi ból głowy. Nasz mózg potrzebuje wody, a nawet jej niewielki niedostatek może manifestować się właśnie w ten sposób. Nadmierna utrata płynów sprawia, że przepływ krwi do mózgu nie przebiega w sposób prawidłowy. Taki ból może być odczuwany jako pulsujący lub stały. Bóle głowy w przypadku odwodnienia nie mają zazwyczaj typowej lokalizacji, a ich nasilenie jest umiarkowane. Mogą im towarzyszyć także zawroty głowy.
Po czym jeszcze rozpoznać odwodnienie?
Osoba, która jest odwodniona, może odczuwać również:
- zmęczenie,
- osłabienie koncentracji,
-
senność.
Początkowe objawy mogą nie być w ogóle kojarzone z odwodnieniem. W późniejszych fazach, wraz z narastaniem deficytu wody, dochodzą do tego następujące symptomy:
- zmniejszenie ilości oddawanego moczu (jest on w kolorze ciemnożółtym),
- zapadnięte gałki oczne,
- zmniejszona elastyczność skóry,
- przyspieszenie czynności serca,
- suchość błon śluzowych.
Postępowanie w przypadku odwodnienia zależy od stanu pacjenta. Przede wszystkim leczenie polega na zapobieganiu dalszej utracie wody z organizmu, a także uzupełnianiu jej niedoborów. Przy nasilonych objawach odwodnienia, konieczna może być płynoterapia dożylna, która odbywa się w warunkach szpitalnych. Wcześniej jednak przeprowadzane są odpowiednie badania, między innymi oznaczanie poziomów różnych elektrolitów.
Jak rozpoznać odwodnienie u dziecka?
O ile w przypadku osób dorosłych każdy z nas dosyć świadomie kontroluje ilość wypijanych płynów, o tyle odwodnienie organizmu łatwiej jest przeoczyć u dzieci. A to właśnie w ich przypadku rozpoznanie odwodnienia jest szczególnie istotne, ponieważ istnieje większe ryzyko wystąpienia późniejszych powikłań. Warto zwrócić uwagę na to, czy u dziecka występują powyższe objawy. Dziecko w takiej sytuacji nie będzie chciało się też bawić, będzie marudne i płaczliwe. Gdy maluch jest poważnie odwodniony – będzie to również widoczne na skórze – po uszczypnięciu na brzuchu pozostanie fałdka, która będzie wolno znikać. U niemowląt z kolei można zauważyć zapadające się ciemiączko.
Jak zapobiegać odwodnieniu?
Odwodnienie to stan odwracalny, jednak istotne jest, by już wcześniej mu zapobiegać. Powinniśmy pamiętać o spożywaniu odpowiedniej ilości płynów w ciągu doby, a więc pić nawet w sytuacji, gdy nie odczuwamy pragnienia. Powinniśmy spożywać około 2–2,5 litrów wody dziennie. W przypadku infekcji, podczas której występuje wysoka gorączka, a ryzyko odwodnienia zwiększa się – należy także zwiększyć spożycie płynów.
Jest to wskazane również w okresach podwyższonego ryzyka odwodnienia, na przykład podczas upałów. Dobrze jest też zwrócić uwagę na ich odpowiednią ilość w swojej diecie. Warto również wykluczyć wtedy napoje alkoholowe, ograniczyć picie mocnej kawy i herbaty. Dobrze jest również unikać napojów gazowanych, ponieważ pochodzący z nich dwutlenek węgla może drażnić zakończenia nerwowe w ścianie żołądka, a to z kolei hamuje uczucie pragnienia.
Czytaj też:
Chcesz żyć zdrowo? Zacznij od picia wodyCzytaj też:
Odczuwasz kołatanie serca? To znak, żeby zrobić badania w kierunku nadczynności tarczycy