Każdy z nas czasami odczuwa lęk podczas przebywania na dużej wysokości, jednak jest to doznanie przejściowe, które jesteśmy w stanie przezwyciężyć. W przypadku lęku wysokości mamy do czynienia z obezwładniającym uczuciem strachu, któremu towarzyszą różne objawy somatyczne.
Co to jest lęk wysokości?
Lęk wysokości jest jednym z rodzajów fobii. To tzw. fobia specyficzna, która wiąże się z odczuwaniem lęku przed przebywaniem na dużej wysokości oraz spadnięciem. W przypadku każdego człowieka lęk jest jednym z mechanizmów obronnych, które pojawiają się w sytuacji zagrożenia.
Odczuwanie strachu i lekkiego dyskomfortu podczas np. jazdy kolejką górską, przejażdżki diabelskim młynem, spaceru po zawieszonym nad przepaścią moście i obserwacji otoczenia z tarasu widokowego wysokiego budynku, jest całkowicie naturalnym doznaniem, jednak niektóre osoby odczuwają paniczny lęk na samą myśl o takich atrakcjach. Co więcej, mogą mieć także problemy z przebywaniem w zamkniętych pomieszczeniach na wysokich piętrach budynków, wyjściem na balkon lub taras, a także wejściem po schodach.
To właśnie lęk wysokości, który oprócz uczucia panicznego strachu wywołuje także typowe dla zaburzeń lękowych objawy somatyczne. Lęk wysokości to jeden z adaptacyjnych mechanizmów obronnych, jednak na skutek działania nieznanych czynników jest on znacznie silniejszy niż u większości przedstawicieli ludzkiej populacji. Akrofobia może ujawnić się już we wczesnym dzieciństwie, jednak nie musi towarzyszyć nam przez całe życie. Zaburzenia lękowe związane z przebywaniem na dużej wysokości w przypadku kilkulatków są związane z działaniem naturalnych mechanizmów adaptacyjnych.
Okazuje się jednak, że akrofobia częściej dotyczy osób, które w okresie dzieciństwa doznały traumy związanej z upadkiem np. z huśtawki, karuzeli, drzewa. Niezależnie od podłoża rozwoju fobii, trzeba z nią odpowiednio walczyć. W większości przypadków możemy poradzić sobie samodzielnie, przekraczając granice, jakie wyznacza nam uczucie lęku. W przypadku szczególnie silnej akrofobii konieczna może być psychoterapia.
Jakie są objawy lęku wysokości?
Objawy lęku wysokości są dość specyficzne. Niewiele różnią się one od objawów pojawiających się w przypadku innych rodzajów fobii. Osoba cierpiąca na lęk wysokości odczuwa strach tylko w sytuacjach realnego zagrożenia. Lęk nie pojawia się m.in. gdy gra w gry komputerowe lub ogląda film, jednak atak paniki może wywołać już sama myśl o np. wejściu na wysoką drabinę, balkon, ściankę wspinaczkową itp. Objawy lęku wysokości mogą obejmować obezwładniający i uniemożliwiający wykonanie jakiegokolwiek ruchu strach lub powodować nadpobudliwość ruchową, która w niektórych przypadkach jest realnym zagrożeniem dla osoby cierpiącej na akrofobię oraz jej otoczenia. Do dość specyficznych objawów lęku wysokości, zaliczamy m.in.:
- uczucie duszności,
- drżenie ciała,
- wrażenie zbliżającego się omdlenia,
- kołatanie serca,
- przyśpieszony oddech,
- nadmierną potliwość,
- zawroty głowy.
To typowe objawy somatyczne, które towarzyszą różnym fobiom. Czasami obezwładniające uczucie lęku może doprowadzić do braku możliwości wykonania jakiegokolwiek ruchu i powoduje chwilowy „paraliż” mięśni. U niektórych osób lęk wysokości może wywołać nadpobudliwość. Wówczas pojawia się dodatkowe zagrożenie, bo atak paniki może spowodować chęć nagłej ucieczki np. z wagonika kolejki wysokogórskiej.
Jak pokonać lęk wysokości?
Podsumowując, lęk wysokości to jeden z rodzajów fobii. Ma on związek z przebywaniem na dużej wysokości oraz strachem przed upadkiem. Akrofobię można przezwyciężyć, stosując m.in. metodę „małych kroków”, która uwzględnia stopniowe i kontrolowane pokonywanie strachu. W przypadku szczególnie nasilonych objawów lęku wysokości niezbędna okazuje się specjalistyczna terapia, dzięki której osoba doświadczająca ataków paniki i związanych z nimi objawów somatycznych może zacząć funkcjonować w normalny sposób.
Czytaj też:
Na czym polega psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) i komu jest zalecana?