Bulimoreksja – przyczyny, objawy i leczenie. Poznaj najczęstsze rodzaje zaburzeń odżywiania

Bulimoreksja – przyczyny, objawy i leczenie. Poznaj najczęstsze rodzaje zaburzeń odżywiania

Dodano: 
Bulimoreksja
Bulimoreksja Źródło: Shutterstock
U chorych na bulimoreksję następują okresy nadmiernego objadania się oraz głodzenia. Wyjaśniamy, jakie są przyczyny bulimoreksji oraz które objawy mogą wskazywać na to zaburzenie odżywiania.

Bulimoreksja (bulimarexia, binge – purge syndrome) to zaburzenie łączące objawy anoreksji (anorexia nervosa, jadłowstręt psychiczny) oraz bulimii (bulimia nervosa, żarłoczność psychiczna).

Zaburzenia odżywiania to poważny problem, który dotyczy nie tylko nastolatków. Mogą one rozwinąć się u każdego z nas. Zgodnie ze statystykami – zaburzenia odżywiania częściej dotyczą młodych kobiet z krajów wysoko rozwiniętych. Wstępem do ich wystąpienia są nieprawidłowe schematy odżywiania, które dotyczą nawet 20 proc. młodych kobiet. U około 5 proc. z tej grupy rozwijają się zaburzenia odżywiania. Warto jednak podkreślić, że na zaburzenia odżywiania cierpią również mężczyźni.

Choroby z grupy zaburzeń odżywiania mogą rozwinąć się u przedstawicieli obu płci niezależnie od wieku i pochodzenia społecznego. Specjaliści podkreślają, że dane na temat chorujących mężczyzn są niepełne, bo rzadko szukają oni pomocy medycznej i psychologicznej. Niektóre badania pokazują, że liczba chorych chłopców i dziewczynek oraz osób dorosłych obu płci niewiele się różni.

Zwykle zaburzenia odżywiania rozwijają się w okresie dorastania. Badania pokazują, że u 75 proc. chorych rozwijają się one przed 25. rokiem życia. Dowiedz się więcej na temat przyczyn, objawów i leczenia najczęściej diagnozowanych zaburzeń odżywiania.

Rodzaje zaburzeń odżywiania

Zaburzenia odżywiania to jednostki chorobowe charakteryzujące się zaburzeniami łaknienia o podłożu psychicznym. Najczęściej diagnozowana są anoreksja (anorexia nervosa) i bulimia (bulimia nervosa). Jeżeli u osoby chorej występują objawy anoreksji i bulimii, to mamy do czynienia z bulimoreksją.

Zaburzenia odżywiania dzieli się na zaburzenia specyficzne i zaburzenia niespecyficzne. Zgodnie z obowiązującymi obecnie klasyfikacjami do zaburzeń odżywiania zaliczamy:

  • jadłowstręt psychiczny (anoreksja, anorexia nervosa) i jadłowstręt psychiczny atypowy,
  • żarłoczność psychiczną (bulimia, bulimia nervosa) i żarłoczność psychiczną atypową,
  • przejadanie się na tle psychologicznym,
  • wymioty na tle psychologicznym.

Inne zaburzenia psychiczne to zaburzenia przeżuwania oraz zaburzenia z napadami objadania się.

Odrębną grupę zaburzeń odżywiania stanowią zaburzenia odżywiania nieokreślone inaczej, czyli zaburzenia odżywiania niespecyficzne. Niespecyficzne zaburzenia odżywiania to jednostki chorobowe charakteryzujące się nietypowym przebiegiem i niespełniające kryteriów ustalonych dla specyficznych zaburzeń odżywiania. Do niespecyficznych zaburzeń odżywiania zalicza się np. stosowanie środków przeczyszczających w celu usunięcia z organizmu zjedzonych pokarmów, a także nocne objawianie się.

Przyczyny zaburzeń odżywiania

Wśród przyczyn zaburzeń odżywiania wyróżnia się czynniki biologiczne, czynniki rodzinne, czynniki osobowościowe i czynniki społeczno-kulturowe.

Do częstych przyczyn zaburzeń odżywiania zaliczamy m.in.:

  • ból emocjonalny,
  • niską samoocenę,
  • problemy rodzinne,
  • poczucie samotności,
  • brak umiejętności radzenia sobie ze stresem,
  • brak akceptacji ze strony rodziny i otoczenia,
  • chęć osiągnięcia idealnego wyglądu.

Podłoże zaburzeń odżywiania jest złożone. Często wstępem do choroby są nieprawidłowe schematy odżywiania, które mają na celu poprawę wyglądu sylwetki. Obsesyjne dążenie do idealnego wyglądu może polegać nie tylko na ograniczeniu pokarmów, ale także nadmiernej aktywności fizycznej.

Osoby chore postrzegają swój wygląd w niewłaściwy sposób. Podłożem są problemy natury emocjonalnej oraz czynniki mające związek z sytuacją rodzinną i grupą rówieśniczą. Bardzo częstą przyczyną zaburzeń odżywiania jest niska samoocena oraz stres związany z brakiem akceptacji lub ciągłą krytyką ze strony najbliższych.

Ogólne objawy zaburzeń odżywiania

Zaburzenia odżywiania to podstępna grupa schorzeń psychicznych, których objawy często są ukrywane przez chorych. Zaliczamy do nich m.in.:

  • obsesyjne kontrolowanie masy ciała,
  • ukrywanie stosowania diety,
  • stosowanie głodówek,
  • wywoływanie wymiotów po jedzeniu,
  • spożywanie jedynie określonej grupy pokarmów,
  • spożywanie coraz mniejszych porcji jedzenia.

Na zaburzenia odżywiania może wskazywać nagła zmiana zachowań związanych z jedzeniem, której towarzyszy niezadowolenie z wyglądu pomimo spadku masy ciała. Osoby chore postrzegają siebie w inny sposób, niż są odbierane przez otoczenie. Widzą w lustrze osobę z nadwagą, a w rzeczywistości cierpią z powodu pogorszenia się stanu zdrowia na skutek niedożywienia.

Anoreksja, bulimia, bulimoreksja – jak się objawiają?

Anoreksja

Jadłowstręt psychiczny, jest zaburzeniem odżywiania, które prowadzi do przyjmowania znacznie obniżonej liczby kalorii. Osoba chora coraz bardziej zmniejsza porcje spożywanych posiłków oraz ogranicza ich kaloryczność, co sprawia, że stosowana dieta nie zaspokaja zapotrzebowania energetycznego organizmu. Osoby chore na anoreksję nie zauważają, że tracą kilogramy.

Bulimia

Żarłoczność psychiczna, objawia się następującymi po sobie okresami głodówki oraz napadami objadania się, które prowadzą do częstych wahań masy ciała. Osoba chora na bulimię obsesyjnie skupia się na kontrolowaniu masy ciała oraz cierpi z powodu napadów wilczego apetytu, które powodują, że zaczyna się objadać. Kompulsywne objadanie często jest spowodowane gorszym samopoczuciem oraz innymi bodźcami, które wpływają na psychikę osoby chorej. Złamanie zasad diety powoduje poczucie winy i wyrzuty sumienia.

Aby poprawić swoje samopoczucie psychiczne oraz uniknąć tycia, osoby chore na bulimię prowokują wymioty po spożyciu dużych ilości jedzenia. Zdarza się, że stosują również inne metody usuwania z organizmu zjedzonych pokarmów, czyli stosują środki przeczyszczające oraz moczopędne. Wywoływanie wymiotów po jedzeniu oraz stosowanie innych metod usuwania spożytych pokarmów z organizmu wiąże się z dodatkowymi powikłaniami, mogąc w krótkim czasie doprowadzić m.in. do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej.

Bulimoreksja

To zaburzenie cechuje występowanie objawów charakterystycznych dla anoreksji i bulimii. Bulimoreksja diagnozowana jest, gdy objawy są widoczne przez minimum pół roku i pojawiają się co najmniej dwa razy w tygodniu. Do objawów bulimoreksji zaliczamy m.in.:

  • kompulsywne objadanie się – osoba chora spożywa w krótkim czasie ogromne ilości jedzenia,
  • głodzenie się lub znaczne ograniczenie ilości jedzenia po napadach głodu,
  • poczucie winy po napadach wilczego głodu,
  • stosowanie środków przeczyszczających i prowokowanie wymiotów w celu usunięcia z żołądka spożytych pokarmów.

Podobnie jak w przypadku anoreksji i bulimii bulimoreksja sprawia, że osoba chora skupia się na swoim wyglądzie, dążąc do redukcji masy ciała, co utrudniają napady głodu. Objadanie się ma charakter kompulsywny – osoba chora przestaje jeść, gdy nie jest w stanie przyjąć kolejnej porcji pokarmów ze względu na wypełnienie żołądka. Okresy głodówek następują naprzemiennie z okresami objadania się, co prowadzi do nagłych wahań masy ciała. Bulimoreksja powoduje, że chory szybko traci kilogramy, a następnie w krótkim czasie przybiera na wadze.

Wszystkie zaburzenia odżywiania to choroby o podłożu psychicznym, które wymagają specjalistycznego leczenia. W wielu przypadkach chorzy przez długi czas ukrywają swoją chorobę, stosując różne mechanizmy manipulowania osobami ze swojego otoczenia, np.:

  • maskują utratę kilogramów odpowiednio dobraną odzieżą,
  • przestają spożywać posiłki z rodziną,
  • chowają porcje pokarmów, udając, że zjadły posiłek,
  • ukrywają stosowanie środków przeczyszczających i moczopędnych oraz wywoływanie wymiotów.

Gdy poczynania chorych wyjdą na jaw, np. zostaną przyłapani na wymiotowaniu po posiłku, są w stanie przekonująco wytłumaczyć przyczynę wymiotów np. zatruciem pokarmowym.

Czytaj też:
Psychoterapia jako skuteczna pomoc na wiele problemów. Kto powinien z niej skorzystać?
Czytaj też:
Prof. Stachowska: „Raka można zagłodzić” – to dla mnie bzdura numer jeden

Źródła:

  • K. Kucharska: „Profilaktyka i leczenie zaburzeń odżywiania”. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2017
  • E. Kędra, J. Pietras.: „Zaburzenia odżywiania – znak naszych czasów”. Probl Hig Epidemiol 2011, 92(3), s 530-534
  • D. Mroczkowska, B. Ziółkowska, A. Cwojdzińska.: „Zaburzenia odżywiania – poradnik dla rodziców i bliskich”. Scholar, Warszawa 2007