Coraz częściej ukąszenie kleszcza staje się przyczyną rozwoju poważnych chorób. Borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu zagrażają zdrowiu i mogą doprowadzić do poważnych powikłań. Szczególnie niebezpieczne jest kleszczowe zapalenie mózgu, jednak na tę chorobę można się zaszczepić (niestety szczepienia te, choć zalecane, nie są refundowane przez NFZ).
Skuteczne odstraszanie kleszczy – jaki sposób wybrać?
Dodatkową ochronę przed przenoszonymi przez kleszcze chorobami zapewnia stosowanie różnych preparatów, które odstraszają kleszcze swoim zapachem lub sprawiają, że stajemy się dla owadów „niewidzialni”. Preparaty na kleszcze możemy podzielić na dwie grupy:
- naturalne środki na kleszcze – preparaty na bazie olejków eterycznych oraz wyciągów i naparów roślinnych,
- chemiczne preparaty na kleszcze – środki, które w swoim składzie zawierają substancje oddziałujące na receptory czuciowe kleszczy np. DEET, ikarydynę oraz IR 3535.
Na rynku dostępne są także emitujące ultradźwięki urządzenia, które mają za zadanie dekoncentrować kleszcze, oddziałując na ich zmysły. Każda metoda ochrony przed kleszczami ma swoje wady i zalety. Warto bliżej poznać skuteczność stosowanych preparatów, aby móc dokonać świadomego wyboru.
Naturalne olejki eteryczne jako preparaty na kleszcze
Olejki eteryczne to skuteczny sposób na uciążliwe owady latające i kleszcze. Ich zapach powoduje, że nie są aż tak bardzo nami zainteresowane. Warto wiedzieć, że olejki eteryczne mogą powodować podrażnienia skóry i plamić ubranie. Ich zapach szybciej się ulatnia podczas upałów, co sprawia, że musimy często powtarzać aplikację środków, w których składzie się znajdują.
Na rynku, oprócz preparatów np. w formie sprayu na bazie olejków eterycznych, dostępne są także nasączone olejkami eterycznymi opaski na nadgarstki oraz plastry. Naturalne olejki eteryczne mają również syntetyczne odpowiedniki, jednak ich stosowanie obarczone jest większym ryzykiem wystąpienia podrażnień.
Kupując naturalne preparaty na kleszcze, trzeba sprawdzić, od jakiego wieku mogą być one stosowane.
Olejki eteryczne, które odstraszają kleszcze, to:
- olejek tymiankowy,
- olejek z oregano,
- olejek lawendowy,
- olejek pichtowy,
- olejek drzewa herbacianego,
- olejek pomarańczowy.
Po ukąszeniu kleszcza łąkowego lub kleszcza pospolitego nie można smarować skóry olejkami eterycznymi i innymi preparatami. Dopiero po usunięciu kleszcza należy zdezynfekować miejsce ukąszenia.
Chemiczne preparaty na kleszcze
Preparaty z DEET, ikarydyną i IR3535 to najskuteczniejsza metoda pozwalająca uchronić się przed kleszczami. Związki chemiczne działają również na inne owady, jednak preparaty na bazie tych związków chemicznych nie są przeznaczone dla całej rodziny. Zanim z nich skorzystamy, powinniśmy sprawdzić skład preparatu i zapoznać się z informacjami dotyczącymi jego stosowania, bo nie każdy środek na kleszcze może być stosowany na przykład bezpośrednio na skórę i w przypadku ochrony dzieci przed kleszczami.
Aby zwiększyć skuteczność działania preparatów na kleszcze i inne insekty, warto pamiętać o unikaniu stosowania perfum i intensywnie pachnących kosmetyków oraz założeniu odpowiedniej odzieży, która osłania ciało – szczególnie gdy wybieramy się do lasu lub parku.
Skuteczny preparat na kleszcze to nie wszystko, bo nie zapewnia on 100% ochrony. Po powrocie do domu powinniśmy dokładnie obejrzeć skórę i wziąć prysznic. Jeżeli zauważymy na ciele kleszcza, to jak najszybciej powinniśmy go usunąć.
Gdzie najczęściej są kleszcze na ciele
Kleszcze potrzebują o wiele więcej krwi niż komary, które latem uprzykrzają nam życie. Mogą pozostawać przytwierdzone do ciała żywiciela (którym jest człowieka lub zwierzę) nawet do dwóch tygodni. W tym czasie żywią się jego krwią.
Aby się mocno przyczepić, pasożyty te najczęściej szukają miejsc, gdzie skóra jest miękka, cieńsza i dobrze ukrwiona. Dlatego wybierają zagłębienia pod kolanem, pachy lub okolice ludzkich genitaliów. U dzieci kleszcze często atakują również głowę i szyję. Gdy kleszcz jest już przytwierdzony do ciała żywiciela, nie groźne mu jest okazjonalne drapanie.
Instrukcja bezpiecznego usuwania kleszczy
Jak wyciągnąć kleszcza? Do bezpiecznego usuwania służą pęseta, a także specjalne lasso, przyrządy próżniowe i haczyki do usuwania kleszczy. W przypadku użycia któregokolwiek z tych narzędzi należy uchwycić kleszcza jak najbliżej skóry. To ważne, ponieważ trzeba uważać, by nie zgnieść pajęczaka, ponieważ wówczas doszłoby do uwolnienia potencjalnie niebezpiecznych płynów ustrojowych kleszcza. Najlepiej wyjmować intruza powoli. Nie są wskazane silne szarpnięcia. Uwaga: kleszcza wyciągamy pionowo!
Po jego usunięciu trzeba sprawdzić, czy został on usunięty w całości i zdezynfekować miejsce ukąszenia. W przypadku pozostania kawałków kleszcza w skórze, nie należy panikować. Organizm samoistnie się ich pozbędzie.
Po usunięciu pasożyta możemy oddać go do badania, które pozwoli sprawdzić, czy był nosicielem zagrażających drobnoustrojów.
Pamiętaj, że w przypadku gdy zaczerwienienie wokół miejsca ukłucia kleszcza nie schodzi lub się rozszerza, trzeba skontaktować się z lekarzem. Tak samo w przypadku, gdy miejsce to puchnie, staje się bolesne, gorące lub pulsujące.
Czytaj też:
Uwaga na kleszcze! Ich ukąszenie to nie tylko ryzyko boreliozy