Sebum, inaczej łój skórny, to substancja, która cieszy się niechlubną sławą. Powszechnie uważa się, że sebum odpowiada za wszystkie problemy z cerą: zaskórniki, trądzik, stany zapalne skóry. Jest to tylko połowa prawdy – samo w sobie sebum nie jest szkodliwe, ale jego nadmiar (a czasem i niedobór) już tak.
Co to jest sebum?
Sebum to inaczej płaszcz łojowy skóry. Chroni ją przed bakteriami, zarazkami, działaniem promieni UV.
Gruczoły wydzielają tę substancję nie tylko na skórze twarzy czy głowy, ale na całym ciele, z wyjątkiem wewnętrznej części dłoni i stóp. Najwięcej sebum znajduje się na twarzy, plecach, klatce piersiowej, a najmniej na kolanach i przedramionach.
Jakie funkcje pełni sebum?
Łój skórny:
- chroni przed bakteriami
- zabezpiecza skórę przed promieniami UV
- stanowi naturalną ochronę dla skóry przed działaniem czynników pogodowych takich jak mróz, śnieg, wiatr
- zabezpiecza skórę przed działaniem szkodliwych substancji
- wspomaga skórę w radzeniu sobie z procesem termoregulacji
- stanowi dla skóry warstwę ochronną
- chroni skórę przed obcieraniem
Bez sebum skóra byłaby matowa i bardzo cienka, narażona na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych.
Czytaj też:
Jak wybrać krem na noc? Podpowiadamy, jakie powinien zawierać składniki
Skład łoju skórnego
Sebum składa się z mieszanki lipidowej, która jest składową skóry właściwej. Mieszankę tę tworzą tłuszcze, sterole, woski. Ponad 50 procent łoju skórnego tworzą glicerytydy, 20 procent węglowodory i około 20 procent woski.
Co wpływa na regulację sebum?
Ilość łoju skórnego zależy od wielu czynników: genów, trybu życia, diety, niedoborów witamin z grupy B, pracy hormonów i wieku. Najwięcej występuje w skórze tuż po narodzinach i w okresie dojrzewania. Po ukończeniu 18. roku życia ilość sebum zaczyna maleć, a skóra z czasem staje się coraz bardziej odsłonięta i narażona na działanie czynników zewnętrznych.
Skóra kobiet, które wchodzą w okres menopauzy, nie produkuje już w ogóle płaszcza łojowego. To dlatego po 55. roku życia staje się sucha, delikatna i wymaga systematycznej pielęgnacji.
Ilość sebum a hormony
Na wydzielanie się sebum wpływają hormony, które hamują pracę gruczołów. Są to głównie estrogen i progesteron. To dlatego kobiety w ciąży, u których gospodarka hormonalna ulega zmianie, zapominają o problemach spowodowanych przez nadmiar sebum i cieszą się piękną skórą.
Inne hormony, takie jak testosteron czy androstendiol, powodują wzmożoną produkcję łoju. Jeśli ich praca jest zaburzona, szybko można zauważyć efekty: na skórze pojawiają się wykwity, zmiany trądzikowe, zaskórniki, a włosy szybko się przetłuszczają, stają się matowe i cienkie.
Czytaj też:
Kolagen naturalny – jaki ma wpływ na skórę?
Nadmiar sebum
Nadmiar łoju skórnego może znacząco przykrzyć życie. Objawia się w postaci tłustej skóry, która wymaga regularnej i specyficznej pielęgnacji. U osób, u których gruczoły łojowe pracują intensywniej, pojawiają się zaskórniki, rozszerzone pory, wykwity zapalne, skóra zaczyna błyszczeć się w strefie T, a w innych partiach może być wysuszona. Aby zadbać o jej równowagę, trzeba stosować mądrą pielęgnację.
Błędem jest przekonanie, że jeśli skóra produkuje zbyt dużo sebum, to trzeba ją wysuszyć. Kosmetyki, które zbyt mocno przesuszają cerę, sprawiają, że – by temu zapobiec – produkuje ona jeszcze więcej łoju. To sprawia, że stan skóry pogarsza się, zamiast się poprawiać.
Jak pozbyć się nadmiaru sebum?
Aby prawidłowo pielęgnować skórę tłustą, trzeba dbać o jej nawilżenie, stosując kosmetyki lub dermokosmetyki dedykowane do jej potrzeb. Często skóra trądzikowa jest przy tym skórą odwodnioną, dobrze więc sprawdzą się w jej pielęgnacji preparaty, które pomogą uszczelnić barierę hydrolipidową naskórka.
Warto również rozważyć włączenie kremów z kwasami (np. migdałowym czy azelainowym), które pomogą złuszczyć naskórek, pozbyć się przebarwień, odnowić strukturę skóry. Spłycą również pierwsze zmarszczki.
Trzeba też pamiętać, że aby pozbyć się nadmiaru sebum, trzeba zastosować holistyczną pielęgnację nie tylko w łazience, ale również w kuchni. To, co jemy, odzwierciedla się na naszej skórze. Dobrze więc przeanalizować swój jadłospis i włączyć do diety więcej produktów bogatych w witaminy z grupy B i foliany, np. kasze, fasolę, szpinak, jaja, orzechy, pestki. Nie wolno przy tym zapominać o prawidłowym nawodnieniu – 2 litry wody dziennie to naprawdę podstawa!
Niedobór sebum
Skóra, która produkuje zbyt mało łoju, staje się cienka i pomarszczona. Płaszcz łojowy nie spełnia swojej roli, a skóra staje się narażona na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych. W takiej sytuacji warto włączyć do diety witaminy z grupy B i zrobić badania pod kątem pracy hormonów.
Test na sebum
Nie wiesz, jaką masz cerę i nie jesteś pewny, czy twoja skóra produkuje zbyt dużo łoju? Zrób prosty test.
- Umyj twarz letnią wodą
- Nie smaruj jej żadnym kremem, tylko wysusz
- Poczekaj ok. 30 minut. Po tym czasie zauważysz, które partie skóry produkują więcej sebum
- Tam, gdzie produkcja gruczołów jest wzmożona, skóra zacznie się świecić i stanie się lepka
- Jeśli świeci się w okolicy czoła, nosa i brody, najprawdopodobniej twoja skóra jest tłusta
Czytaj też:
Bergamotka: skarbnica witaminy C. Właściwości, zastosowanie