- Co to jest zgaga?
- Jak rozwija się zgaga?
- Przyczyny zgagi
- Objawy zgagi
- Kiedy zgaga staje się problemem?
- Naturalne środki na zgagę
- Zgaga w trzecim trymestrze ciąży
- Kiedy wizyta u lekarza staje się konieczna?
- Kiedy zgaga to objaw innej choroby?
- Jak rozpoznać zgagę i kiedy jest wskazaniem do wizyty u lekarza?
- Jak zapobiegać zgadze?
Zgaga to nieprzyjemne uczucie pieczenia i palenia w przełyku. Może utrudniać przełykanie pokarmów i odbierać apetyt. Przyczyną zgagi często jest nieprawidłowa dieta i niewłaściwe nawyki żywieniowe. Co trzeba wiedzieć na temat zgagi, jak łagodzić jej objawy i kiedy trzeba wybrać się do lekarza?
Co to jest zgaga?
Zgaga to palący ból w przełyku, nieprzyjemne objawy w postaci pieczenia czy bólu za mostkiem. Pojawiają się na skutek zarzucania treścią pokarmową dolnego zwieracza przełyku. Mogą towarzyszyć temu inne objawy, takie jak wzdęcia, bóle brzucha. Ponadto zgaga powoduje kwaśny posmak w ustach, który jest bardzo nieprzyjemny.
Zgaga powstaje na skutek nieodpowiedniej diety, chorób autoimmunologicznych. Może powodować ją refluks żołądkowo-przełykowy, który przyczynia się do cofania się pokarmów do gardła i przełyku, a czasem nawet dalej – do nosa i zatok. Zgaga może występować również w ciąży, gdy na skutek powiększającej się macicy, narząd ten naciska na przeponę i układ pokarmowy, powoduje cofanie się treści pokarmowej oraz trudności z oddychaniem.
Na szczęście objawy zgagi można łatwo złagodzić, stosując domowe sposoby. Oprócz tego można sięgnąć po leki zmniejszające produkcję kwasu żołądkowego
Jak rozwija się zgaga?
Zgaga może dawać różne objawy. U części osób będzie powodowała nieprzyjemne uczucie pełności w żołądku, a także bóle brzucha czy uczucie palenia w przełyku. Cofający się kwas żołądkowy podrażnia śluzówkę, wywołuje kwaśny posmak, a także jest przyczyną piekącego bólu. Cofanie się treści żołądkowej do przełyku i wydobywający się sok żołądkowy ma różne przyczyny. U niektórych osób bóle w jamie brzusznej i uczucie palenia spowodowane są niewłaściwą dietą, u innych będą odpowiadały za nie słabe mięśnie układu pokarmowego, a jeszcze u innych stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych czy nadużywanie alkoholu.
Zgaga może mieć różne oblicze. Czasem odczuwanie zgagi polega jedynie na nieprzyjemnym pieczeniu w przełyku, innym razem pojawia się ból w klatce piersiowej czy ból brzucha. Jeśli zgaga występuje często, a objawy się nasilają, należy skonsultować się z lekarzem. Być może konieczne okaże się wykonanie badań diagnostycznych (np. gastroskopii) lub przyjmowanie leków zobojętniających kwas żołądkowy. Z pewnością warto zmienić dietę, by zmniejszyć nieprzyjemne dolegliwości, z także wyeliminować czynniki, które mogą wywołać zgagę.
W ciąży zgaga może się nasilać i powodować dotkliwy ból czy nieprzyjemny posmak w ustach. Może ona być efektem burzy hormonalnej i zazwyczaj mija po pewnym czasie. Jeśli występuje dłużej lub objawy zgagi się nasilają, warto skonsultować się z lekarzem. Leczenie zgagi jest możliwe w ciąży.
Przyczyny zgagi
Przyczyny zgagi mogą być różne: począwszy od niewłaściwej diety, przez nadużywanie napojów gazowanych, po chorobę refluksową żołądka. Do czynników wywołujących objawy zgagi i cofanie się treści żołądkowej do przełyku, zaliczają się:
- ból gardła
-
bóle brzucha
- nieprawidłowe nawyki żywieniowe
- nadużywanie alkoholu
- sięganie po napoje gazowane
- spożywanie dużej ilości wysoko przetworzonych produktów
- napięcie nerwowe
- refluks żołądkowo-przełykowy
- palenie papierosów – rzucenie palenia czasem naprawdę pomaga wyeliminować problem ze zgagą!
Objawy zgagi
Objawy zgagi to przede wszystkim cofanie się soku żołądkowego do przełyku i gardła, co wywołuje kwaśny smak w ustach i uczucie palenia czy pieczenia. W przypadku zgagi często mamy do czynienia z piekącym bólem za mostkiem, który może przypominać zawał serca. Palący ból może odbierać apetyt i utrudniać oddychanie, a także przełykanie pokarmów. Powoduje również nieprzyjemny niesmak w jamie ustnej.
Podrażniony nabłonek przełyku sprawia, że ciężko nam przełykać pokarmy - może temu towarzyszyć ból i nieprzyjemne uczucie podrażnionego gardła i przełyku. Do objawów zgagi zalicza się również bóle brzucha i uczucie pełności, a także wzdęcia.
Kiedy zgaga staje się problemem?
Zgagę opisuje się jako uczucie pieczenia i palenia pojawiające się w klatce piersiowej i towarzyszący temu uczuciu gorzki posmak w gardle lub ustach. Zazwyczaj zgaga występuje po obfitym posiłku, w pozycji leżącej lub po spożyciu określonych produktów. W większości przypadków zgagę można łagodzić domowymi sposobami i środkami neutralizującymi kwas solny (źródło:http://www.rennie.pl/pl/zgaga/ - jakie są najczęstsze objawy zgagi?). Jeśli jednak zgaga utrudnia swobodne przełykanie lub towarzyszą jej inne niepokojące objawy, konieczna można okazać się wizyta u specjalisty.
Zgaga pojawia się wtedy, kiedy strawiona treść żołądkowa cofa się do przełyku, czyli rurki transportującej jedzenie i płyny z ust do żołądka. Przełyk i żołądek łączy dolny zwieracz przełyku zamykający się, kiedy jedzenie opuści przełyk i trafi do żołądka. Jeśli zwieracz funkcjonuje prawidłowo, strawione resztki jedzenia nie wracają już do przełyku. Zdarza się jednak, że zwieracz z jakiegoś powodu jest osłabiony i nie działa właściwie. Treść żołądkowa wraz z kwasem obecnym w żołądku przesuwa się do przełyku, powodując zgagę. Przypadłość określa się jako refluks.
Zgaga może pojawić się po zjedzeniu określonych produktów (słodkich, tłustych i zwiększających kwasowość) lub po bardzo obfitym posiłku. Refluks występujący regularnie 2-3 razy w tygodniu powinien być sygnałem do konsultacji lekarskiej. Może się okazać, że zgaga to objaw innej poważniejszej choroby, a jej wyleczenie uwolni nas od nieprzyjemnych symptomów i zapobiegnie nieodwracalnym uszkodzeniom przełyku.
Naturalne środki na zgagę
Cofanie się soku żołądkowego mogą złagodzić domowe sposoby na zgagę. Zalicza się do nich przede wszystkim spożywanie herbatek ziołowych, które przyspieszają i ułatwiają procesy trawienne. Herbaty ziołowe (np. rumianek czy koper włoski) pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i żółci, i dzięki temu przyspieszają procesy trawienne.
Dobrze jest również wyeliminować z diety napoje gazowane i alkohol, które mogą dodatkowo podrażniać śluzówkę i nasilać zgagę. Domowe sposoby na zgagę to także włączenie do diety nabiału i przetworów mlecznych, które zobojętniają kwas żołądkowy.
Pomocne może okazać się również sięgnięcie po ogórka czy banana. One także pomagają eliminować nieprzyjemne objawy zgagi.
Domowe sposoby na zgagę to także... opróżnianie żołądka. Co to oznacza? Zaleca się, by osoby z refluksem żołądkowo-przełykowym nie jadły obfitych posiłków. Lepiej jest pilnować godzin posiłków i jeść częściej, a mniej. Przy takim postępowaniu i właściwej diecie palące uczucie zgagi powinno występować rzadziej.
U osób, u których zgaga występuje często, warto sięgnąć po leki. Leki bez recepty wpływają na zobojętnienie soków żołądkowych i eliminują uczucie palenia w przełyku oraz ból. Zawierają inhibitory pompy protonowej i hamują wydzielanie kwasu solnego. Stosowanie produktu leczniczego może szybko złagodzić dolegliwości trawienne i problem zgagi. Warto jednak podkreślić, że np. w okresie ciąży lepiej jest nie sięgać po leki na zgagę bez konsultacji z lekarzem.
Zgaga w trzecim trymestrze ciąży
Zgaga w ciąży jest zjawiskiem często występującym. Rosnąca macica wywołuje nacisk na układ pokarmowy, a ryzyko wystąpienia zgagi i cofania się treści żołądkowej wzrasta. Częsta zgaga może być wskazaniem do przyjmowania leków, ale zdecydowanie lepiej jest spróbować zmienić dietę i dbać o aktywność fizyczną. Palący ból w klatce piersiowej w ciąży zawsze jest wskazaniem do wizyty u ginekologa, bo może oznaczać inne objawy niż zgaga m.in. zawał serca.
Kiedy wizyta u lekarza staje się konieczna?
Nawet jeśli przy każdym epizodzie zgagi pomagają nam leki zobojętniające dostępne bez recepty, swoją przypadłość warto skonsultować z lekarzem. Zgaga, choć wydaje się tylko niekomfortową dolegliwością, może doprowadzić do nieodwracalnych komplikacji. Na przełyku tworzą się blizny zwężające przełyk i uniemożliwiające połykanie większych kawałków oraz utrudniające swobodne przełykanie pożywienia, dlatego leczenie zgagi jest konieczne, by nie doprowadzić do takiej sytuacji.
W wyniku refluksu i ciągłego podrażniania przełyku kwasem żołądkowym pacjenci zaczynają cierpieć na tzw. przełyk Barretta. W tkankach przełyku tworzy się stan zapalny, który zmienia wygląd tkanki (zapalenie oznacza, że tkanka musi się odbudować, a nie zawsze robi to prawidłowo). Tkanka przełyku zaczyna przypominać bardziej tę obecną w ścianie żołądka lub w dwunastnicy. U niewielkiego odsetka osób z przełykiem Barretta rozwija się następnie rak przełyku. Dlatego osoby po 40. r.ż. z regularnie powtarzającą się zgagą powinny rutynowo wykonać endoskopię. Badanie pozwala ocenić stan przełyku i jeśli jego tkanki są zmienione, pacjent częściej musi poddawać się endoskopii (mniej więcej co 3 lata).
Wizyta u lekarza jest też wskazana, jeśli przyjmowane leki bez recepty oraz zmiana diety nie przynoszą poprawy. Nieleczony prawidłowo refluks może prowadzić do owrzodzenia przełyku i trudności w przyjmowaniu pokarmu. Osoba często doświadczająca zgagi może tracić na wadze z powodu rozwijającego się raka przełyku. Jeśli refluks powoduje trudności w oddychaniu, krztuszenie się i chrypkę, konieczna jest konsultacja lekarska.
Kiedy zgaga to objaw innej choroby?
Refluks pojawiający się okazjonalnie może świadczyć o chwilowej niezdolności układu trawienia do poradzenia sobie ze zbyt dużą ilością jedzenia lub konkretnymi produktami. Regularnie występujący może świadczyć np. o obecności bakterii Helicobacter pylori. Ten drobnoustrój, początkowo niewywołujący żadnych objawów, może prowadzić do wrzodów i raka żołądka. Jego obecność zwiększa też częstotliwość zgagi.
Przyczyną zgagi może być również choroba refluksowa przełyku (GERD), czyli schorzenie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Treść z żołądka i dwunastnicy cofa się do przełyku z powodu niewydolności dolnego zwieracza przełyku. GERD objawia się także pieczeniem i bólem w okolicy zamostkowej i ulewaniem treści pokarmowej. U pacjentów cierpiących na GERD dochodzi do częstych infekcji dróg oddechowych.
W leczeniu choroby refluksowej stosuje się m.in. blokery pompy protonowej, czyli leki zmniejszające produkcję kwasu solnego oraz prokinetyki poprawiające perystaltykę przewodu pokarmowego. Pacjent dostaje również zalecenie zmiany diety i stylu życia.
Do przyczyn zgagi należy też przepuklina rozworu przełykowego (często występuje przy GERD). Część żołądka z jamy brzusznej przemieszcza się do klatki piersiowej. Pacjent oprócz zgagi może odczuwać ból w nadbrzuszu, mieć nawracający kaszel i chrypkę oraz skarżyć się na kołatanie serca. Przepuklinę leczy się operacyjnie, farmakologicznie (leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego) lub dietą.
Jak rozpoznać zgagę i kiedy jest wskazaniem do wizyty u lekarza?
Żadne dostępne badanie nie określają, ile razy musi wystąpić zgaga, żeby zgłosić się do lekarza. Jeśli refluks utrudnia nam normalne funkcjonowanie i zaczyna pojawiać się częściej niż zazwyczaj (mimo tej samej diety), powinno być to sygnałem do wizyty u lekarza.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
Jak zapobiegać zgadze?
Aby zapobiec zgadze, warto zwrócić uwagę na sposób odżywiania. Nadmierne przeciążanie żołądka, spożywanie rzadkich, ale obfitych posiłków, może nasilać zgagę. Ból klatki piersiowej może wystąpić także przy spożywaniu pikantnych potraw, dlatego lepiej jest sięgać po nie sporadycznie.
Ryzyko pojawienia się zgagi będzie mniejsze, jeśli wzbogacimy dietę o zioła usprawniające trawienie i wykluczymy z niej napoje gazowane i alkohol. Warto pamiętać również o aktywności fizycznej.
Źródła:
- http://www.rennie.pl/pl/zgaga/
- https://gastrologia.mp.pl/lista/67152,przepuklina-rozworu-przelykowego
- http://www.czerwonachirurgia.pl/info2_2f5.html
- https://www.healthline.com/symptom/heartburn
- https://healthcare.utah.edu/the-scope/shows.php?shows=0_9ifbduhu
- https://www.everydayhealth.com/digestive-health/experts-heartburn-when-to-visit-doctor.aspx
- [image]
Czytaj też:
Zgaga w ciąży – sposoby na łagodzenie dolegliwości
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.