Medyczne podsumowanie 2021 roku. Tymi wydarzeniami żył świat zdrowia

Wprowadzenie stanu epidemii, realizacja programu szczepień przeciw COVID-19, zniesienie limitów do specjalistów w opiece ambulatoryjnej i publikacja wyroku TK ws. aborcji – to niektóre z ważniejszych wydarzeń zdrowotnych mijającego roku.

Rok 2021 w medycynie i zdrowiu

Styczeń

• 8.01 – wszedł w życie obowiązek wystawiania e-skierowań. Skierowania w postaci elektronicznej stały się obowiązkowe m.in. na ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne.
• 12.01 – Liczba zaszczepionych przeciw COVID-19 przekroczyła 250 tys. osób.
• 27.01 – W Dzienniku Ustaw opublikowano wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 22 października ub.r. o niekonstytucyjności przepisu dopuszczającego aborcję w przypadku dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu.

Luty

• 23.02 – Weszła w życie ustawa o rezerwach strategicznych, która przekształciła Agencję Rezerw Materiałowych, w Rządową Agencję Rezerw Strategicznych podlegającą premierowi.
• 27.02 – Wprowadzony został obowiązek zakrywania ust i nosa wyłącznie przy użyciu maseczki. Od tego dnia nie można stosować do tego celu szalików, kominów, chust, bandan i przyłbic.

Marzec

• 8.03 – NFZ zalecił ograniczenie do niezbędnego minimum lub czasowe zawieszenie udzielania świadczeń wykonywanych planowo. Wycofano się z tego od 4 maja.
• 16.03 – Zmieniły się zasady korzystania z podstawowej opieki zdrowotnej. Lekarz pierwszego kontaktu nie może od tego czasu, poza kilkoma sytuacjami, narzucić wizyty w formie teleporady. Lekarz nie może odmówić bezpośredniej wizyty m.in. wtedy, gdy cierpi na przewlekłą chorobę i nastąpiło pogorszenie lub zmieniły się objawy; istnieje podejrzenie choroby nowotworowej, a także, gdy dziecko nie ma jeszcze 6 lat.
• 20.03 – odwołano w Polsce stan zagrożenia epidemicznego i wprowadzono stan epidemii.
• 27.03 – Zaczęły obowiązywać zaostrzone zasady bezpieczeństwa. Nieczynne były m.in. salony fryzjerskie i kosmetyczne, wielkopowierzchniowe sklepy meblowe i budowlane, a także przedszkola i żłobki.
• 30.3 – Rada Ministrów przyjęła Narodowy Program Zdrowia na lata 2021–2025 zakładający m.in. zwiększenie liczby lat przeżytych w zdrowiu oraz zmniejszenie społecznych nierówności w zdrowiu, a także podnoszenie świadomości na temat czynników determinujących zdrowie.

Kwiecień

• 1.04 – W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację ustawy, która umożliwiła rozszerzenie kręgu osób z zawodów medycznych uprawnionych do przeprowadzania badania kwalifikacyjnego do szczepienia przeciw COVID-19. W rozporządzeniu opublikowanym 9 kwietnia doprecyzowano, że kwalifikować będą mogli, oprócz lekarzy, również m.in. dentyści, pielęgniarki, położne, felczerzy, ratownicy medyczni lub higienistki szkolne.
• 14.04 – Rząd podjął decyzję o przedłużeniu obowiązywania restrykcji do 25 kwietnia. Wyjątki objęły przedszkola, żłobki i sport na świeżym powietrzu.

Maj

• 9.05 – Był to ostatni dzień w harmonogramie szczepień przeciw COVID-19, gdy do rejestrujących dołączyły kolejne roczniki – osoby w wieku od 18 do 21 lat, które w pierwszym kwartale tego roku nie zadeklarowały woli zaszczepienia się. Jeśli to zrobiły, możliwość taką otrzymały od 4 maja.
• 10.05 – Minister zdrowia powołał zespół do spraw badań genomu i mutacji wirusa SARS-CoV-2. Jednym z jego zadań jest monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w zakresie wariantów wirusa SARS-CoV-2.
• 14.05 – Liczba wykonanych szczepień przeciw COVID-19 w Polsce przekroczyła 15 mln.
• 17.05 – Ruszyła rejestracja nastolatków powyżej 16. roku życia na szczepienie przeciw COVID-19.
• 25.05 – MZ poinformowało, że NFZ utworzył Teleplatformę Pierwszego Kontaktu, na którą można dzwonić w godzinach, gdy nie działają przychodnie POZ. Pacjenci otrzymają tam poradę medyczną, a w razie potrzeby również e-receptę, e-skierowanie lub e-zwolnienie.
• 26.05 – Sejm uchwalił nowelizację, zgodnie z którą od 1 lipca 2021 r. żaden pracownik medyczny oraz działalności podstawowej podmiotu leczniczego nie będzie mógł mieć ustalonego wynagrodzenia zasadniczego na poziomie niższym niż wynikający z ustawy.

Czerwiec

• 1.06 – Od tego dnia można pobierać Unijne Certyfikaty COVID (UCC), które ułatwiają bezpieczne przemieszczanie się pomiędzy krajami Unii Europejskiej. Kody QR można wygenerować na Internetowym Koncie Pacjenta.
• 2.06 – Minister zdrowia zapowiedział, że do każdego wprowadzonego dotąd limitu nie są wliczane osoby zaszczepione. Przekazał wówczas, że od 6 czerwca przywrócona będzie możliwość organizowania targów, konferencji, wystaw. Będą mogły być otwarte sale zabaw, zwiększony będzie też limit imprez i zgromadzeń.
• 7.06 – Wystawiono e-skierowania na szczepienie przeciwko COVID-19 dla młodzieży w wieku od 12 do 15 lat.

Lipiec

• 1.07 – Wprowadzono programu Profilaktyka 40 plus. Przewiduje od 8 do 12 rodzajów badań w trzech pakietach.
• 1.07 – zniesiono limity do lekarzy specjalistów w opiece ambulatoryjnej i w niektórych świadczeniach w sieci kardiologicznej.
• 1.07 – Wprowadzono możliwość przyjmowania drugiej dawki szczepienia przeciw COVID-19 w dowolnej placówce, niezależnie od tego, gdzie podano pierwszą dawkę
• 13.07 – Możliwość kwalifikacji do szczepień przeciw COVID-1 otrzymali studenci piątego roku kierunku lekarsko-dentystycznego, jak również absolwenci studiów na kierunku lekarskim, lekarsko-dentystycznym oraz studiów I stopnia na kierunku pielęgniarstwo.

Sierpień

11.08 – Sejm uchwalił nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, która zakłada osiągnięcie poziomu 6 proc. PKB na ochronę zdrowia w 2023 r. i określenie ścieżki wzrostu do 7 proc. PKB w 2027 r. Zawiera także m.in. przepisy o karaniu osób naruszających nietykalność personelu punktów szczepień przeciw COVID-19.

24.08 – Rząd przyjął Plan dla Chorób Rzadkich zawierający harmonogram działań z podaniem źródła finansowania. Objął on 37 zadań, które będą zrealizowane w latach 2021-2023. Plan uwzględnia sześć podstawowych obszarów: ośrodki eksperckie; diagnostykę; dostęp do leków i środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego w chorobach rzadkich; polski Rejestr Chorób Rzadkich; platformę informacyjną i paszport pacjenta z chorobą rzadką.

Wrzesień

• 1.09 – w aplikacji gabinet.gov.pl udostępniono kolejną funkcjonalność e-Karty Szczepień, umożliwiająca potwierdzenie, w elektronicznej dokumentacji medycznej pacjenta, wykonania szczepienia przeciw grypie. Dotąd e-Karta Szczepień umożliwiała odnotowanie jedynie szczepienia przeciw COVID-19.
• 10.09 – Ogólnopolski Komitet Protestacyjno-Strajkowy Pracowników Ochrony Zdrowia opublikował postulaty. Zawarł je w ośmiu punktach. Obejmują one: natychmiastową zmianę ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia; realny wzrost wyceny świadczeń, ryczałtów i tzw. dobokaretki, a także zatrudnienie dodatkowych pracowników obsługi administracyjnej i personelu pomocniczego oraz wprowadzenia norm zatrudnienia uzależnionych od liczby pacjentów.
• 11.09 – Komitet Protestacyjno-Strajkowy Pracowników Ochrony Zdrowia po manifestacjach rozstawił "Białe Miasteczko 2.0" w warszawskich Alejach Ujazdowskich, w pobliżu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
• 21.09 – Zawarto porozumienie dotyczące ratowników między ministrem zdrowia Komitetem Protestacyjnym Ratowników Medycznych i Związkiem Pracodawców Ratownictwa Medycznego SP ZOZ. Minister zdrowia zobowiązał się do zwiększenia od października 2021 roku budżetu na zadania ZRM w celu sfinansowania dodatku wyjazdowego i do podjęcia niezwłocznych działań legislacyjnych mających na celu wprowadzenie do porządku prawnego takiego dodatku. Pracodawcy zaś zobowiązali się do wypłaty od 1 października br. członkom ZRM dodatku wyjazdowego w wysokości 30 proc. wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę albo godzinowej stawki w przypadku umów cywilnoprawnych.
• 30.09 – W życie weszło nowe rozporządzenie Rady Ministrów dotyczącego obostrzeń covidowych. Wprowadzono m.in. regulacje dotyczące wydawania unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID osobie, która została zaszczepiona przeciwko COVID-19 poza terytorium Polski. Zawarto w nim także doprecyzowanie przepisów dotyczących posługiwania się unijnym cyfrowym zaświadczeniem COVID.

Październik

• 1.10 – Zniesiono możliwość składania wniosek o Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) przez e-mail. Można składać go tylko on-line przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP) i ePUAP.
• 14.10 – Sejm znowelizował ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zakłada ona m.in. możliwość korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej na podobnych zasadach jak obowiązujące przed wyjściem tego kraju z UE.
• 15.10 – Wydłużono okres kwalifikacji do programu rehabilitacji po przebyciu COVID-19 o kolejne 6 miesięcy, do 12 miesięcy od zakończenia leczenia choroby.
• 23.10 – Możliwość uzyskania przez osoby, które rozpoczęły szczepienia poza Polską, a II dawkę przyjęły w naszym kraju unijnego zaświadczenie COVID-19.
• 29.10 – Lekarze prywatni, którzy nie mają podpisanej umowy z NFZ, uzyskali możliwość kierowania swoich pacjentów na bezpłatne testy w kierunku wykrycia SARS-CoV-2
• 31.10 – Nowe obostrzenia epidemiczne – zmodyfikowano regulacje dotyczącą obowiązku zakrywania ust i nosa podczas przeprowadzania konkursu na aplikację kuratorską i egzaminu kuratorskiego. Wprowadzono obowiązek zakrywania ust i nosa na terenie m.in. szkół, placówek oświatowych, uczelni i instytutów badawczych w czasie poza zajęciami (oraz zajęciami edukacyjnymi), chyba że inaczej postanowi kierujący takim podmiotem.

Listopad

• 2.11 – Początek szczepień dawką przypominającą dla wszystkich osób, które ukończyły 18 lat i otrzymały pełny schemat szczepienia (dwie dawki) preparatami Comirnaty (Pfizer-BioNTech), Spikevax (Moderna) lub Vaxzevria (AstraZeneca) lub jedną dawkę szczepionki COVID-19 Vaccine Janssen.
• 9.11 – Sejm uchwalił nowelizację ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz niektórych innych ustaw, zakładającą utworzenie funduszu kompensacyjnego dla osób, które z powodu niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) trafią do szpitala. Świadczenia kompensacyjne ma przysługiwać takim pacjentom, jeśli będą hospitalizowani nie krócej jednak niż 14 dni lub doznają wstrząsu anafilaktycznego po szczepieniu i będą z tego powodu poddani obserwacji do 14 dni na oddziale szpitalnym, SOR lub izbę przyjęć. Regulacja odnosi się do odczynów, które wystąpiły na skutek przyjęcia szczepienia przeciw COVID-19 od początku ich wykonywania, jak również szczepień obowiązkowych przyjętych od 1 stycznia 2023 roku. Maksymalna kwota rekompensaty to 100 tys. zł.
• 17.11 – Sejm uchwalił nowelizację ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw. Zakłada utworzenie od 1 stycznia 2022 r. Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom przez połącznie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii (KBPN) i Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA)
• 23.11 – Ruszyła akcja bezpłatnych szczepień przeciw grypie dla osób, które ukończyły 18 lat.

Grudzień

• 1.12 – Nowe obostrzenia epidemiczne – 50 proc. obłożenia przez osoby niezaszczepione m.in. w hotelach, restauracjach, kościołach, obiektach sportowych, kinach i teatrach. Osoby podróżujące z krajów spoza strefy Schengen objęto kwarantanną wydłużoną do 14 dni, z której zwalnia test PCR wykonanego po upływie 8 dni od przekroczenia granicy. Zmniejszono limit osób – z 500 do 250 – na wydarzeniach sportowych organizowanych poza obiektami sportowymi
• 1.12 – NFZ wprowadził zmiany w finansowaniu szpitali tymczasowych i transportu sanitarnego w związku ze zwalczaniem COVID-19
• 14.12 – Na posiedzeniu komisji odbyło się pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie epidemii COVID-19. Zakłada on m.in. możliwość żądania przez pracodawcę okazania informacji o ważnym negatywnym wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2, informacji o przebytej infekcji wirusa SARS-CoV-2 lub o wykonaniu szczepienia przeciwko COVID-19. Projekt przewiduje też możliwość delegowania do pracy poza stałe miejsce pracy lub do innego rodzaju pracy.
• 15.12 – Nowe obostrzenia epidemiczne – ograniczenie m.in. limitu osób – z 50 do 30 proc. (w limitach nie uwzględnia się zaszczepionych) – w restauracjach, barach, hotelach, kinach, teatrach, obiektach sportowych. Zakaz działania dyskotek, klubów nocnych, spożywania posiłków w kinach. Obowiązek poddania się testowi dla zaszczepionych przeciw COVID-19 osób mieszkających z chorym, który ma pozytywny wynik testu w kierunku SARS-CoV-2 oraz dla osób przylatujących do Polski spoza strefy Schengen nie wcześniej niż 24 godziny przed przekroczeniem granicy
• 15.12 – Ministerstwo Zdrowia skierowało do uzgodnień projekt ustawy o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych. Ustawa ma w sposób kompleksowy uregulować wykonywanie zawodu ratownika medycznego; określa m.in. wymagane uprawnienia kwalifikacyjne, zasady uzyskiwania prawa wykonywania zawodu, organizację kształcenia przed i podyplomowego oraz ponoszenie odpowiedzialności zawodowej. Przewidziano w niej utworzenia samorządu ratowników medycznych.
• 16.12 – Katowicki sanepid potwierdził pierwszy przypadek wariantu Omikron koronawirusa w Polsce. Mutacja została stwierdzona w próbce pobranej od 30-letniej obywatelki Lesotho.
• 16.12 – Rozpoczęło się szczepienie dzieci od 5 do 11 lat przy użyciu szczepionki Comirnaty w dostosowanej do wieku dawce pediatrycznej. Druga dawka szczepionki będzie podawana po 21 dniach. O kwalifikacji do szczepienia dzieci każdorazowo decyduje lekarz.
• 16.12 – Rozpoczęły się szczepienia przeciw COVID-19 dzieci w wieku od 5 do 11 lat preparatami Comirnaty (Pfizer-BioNTech) w dostosowanej do wieku dawce pediatrycznej 10µg.
• 17.12 – Sejm uchwalił nowelizację ustawy ustanawiającej fundusz kompensacyjny, dla osób, które z powodu niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) trafią do szpitala na nie krócej niż 14 dni lub doznają wstrząsu anafilaktycznego po szczepieniu i będą z tego powodu poddani obserwacji do 14 dni w szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć albo hospitalizacji.
• 23.12. Opublikowano projekt rozporządzenia, zgodnie z którym osoby wykonujące zawód medyczny, farmaceuci i studenci medycyny do 1 marca muszą zaszczepić się w pełni przeciw COVID-19.
• 27.12 – MZ przesądziło, że pilotaż sieci onkologicznej nie zakończy się 31 grudnia 2021 r., lecz zostanie wydłużony do końca 2022 r.

Czytaj też:
Od stycznia jeszcze dłuższe dłuższe kolejki do domowej wentylacji mechanicznej? „Nie odbierajcie nam oddechu”Czytaj też:
Kradzione są całe transporty leków, a podrabiane są nawet maseczki. Ekspert: To my, pacjenci, ten popyt napędzamy