Przyzwojak jest jednym z guzów, który rozwija się m.in. w okolicy głowy i szyi. Wywodzi się najczęściej z wyjątkowo wrażliwych na działanie substancji chemicznych chemoreceptorów, które w dużej liczbie występują w bezpośredniej bliskości naczyń szyjnych. Są one częścią układu neuroendokrynnego. Tworzą one tzw. kłębki i to w ich okolicy rozwijają się przyzwojaki, które w większości należą do zmian o podłożu łagodnym.
Co to jest przyzwojak?
Przyzwojak to guz, który występuje w obrębie układu neuroendokrynnego. Wyróżniamy dwa rodzaje przyzwojaków:
-
przyzwojaki chromochłonne,
- przyzwojaki niechromochłonne.
Przyzwojaki chromochłonne zaliczane są do zmian łagodnych. Powstają one z komórek układu przywspółczulnego, które zlokalizowane są przede wszystkim w okolicy głowy i szyi. Jak już wcześniej wspomniano, przyzwojaki w obrębie głowy i szyi powstają z tzw. kłębków, czyli komórek przyzwojowych tętnicy szyjnej (przyzwojak kłębka szyjnego). Przyzwojaki chromochłonne mogą być zlokalizowane, m.in. w obrębie ucha, nosa, gardła, krtani oraz jamy ustnej.
Przyzwojaki niechromochłonne to zmiany o charakterze złośliwym. Guzy te powstają z komórek układu współczulnego, a ich lokalizacja zwykle obejmuje okolice przepony.
Przyzwojak – przyczyny
Ryzyko wystąpienia tego rodzaju raka zwiększa posiadanie dziedzicznych mutacji niektórych genów. Nie wyodrębniono innych przyczyn powstawania przyzwojaków, które byłyby bezpośrednio powiązane z działaniem czynników zewnętrznych.
Przyzwojak – objawy
Przyzwojaki mogą wiązać się z występowaniem różnych objawów. Wiele zależy od tego, gdzie zlokalizowane są komórki nowotworowe. Przyzwojaki chromochłonne, ze względu na swoje umiejscowienie, mogą wpływać na pojawienie się zaburzeń w funkcjonowaniu wzroku i słuchu, a także powodować wystąpienie typowych zaburzeń o podłożu neurologicznym. Do częstych objawów przyzwojaków, zalicza się:
-
szumy uszne,
-
dudnienie w uszach,
-
niedosłuch,
-
pulsowanie w uchu,
-
pojawienie się pulsującego guzka w okolicy szyi,
-
zaburzenia słuchu np. niedosłuch,
-
zaburzenia mowy,
-
porażenie mięśnia twarzowego,
-
uporczywy ból całej głowy,
-
ból oczodołów,
- ból twarzy.
W przypadku przyzwojaków niechromochłonnych, które lokalizują się najczęściej w okolicy przepony, wzdłuż kręgosłupa i w pobliżu aorty, występują zaburzenia ze strony układu krwionośnego oraz serca m.in. nagły wzrost ciśnienia tętniczego, kołatanie serca i arytmia. Mogą pojawić się także inne objawy i dolegliwości zdrowotne, które dotyczą układu nerwowego i układu pokarmowego. Czasami chorym dokuczają też bóle krzyża.
Podsumowując, przyzwojaki to guzy o łagodnym lub złośliwym charakterze. Zdecydowanie częściej występują zmiany łagodne, które lokalizują się w obrębie głowy i szyi np. w uchu środkowym lub oczodole. Cechują je dobre rokowania, jednak warto wiedzieć, że o efektach leczenia decyduje przede wszystkim to, jak szybko zmiana nowotworowa zostanie zdiagnozowana. Wczesne leczenie jest kluczowe dla całkowitego wyzdrowienia, dlatego nie należy bagatelizować niepokojących objawów i trzeba jak najszybciej zgłosić cię do lekarza w celu wykonania badań diagnostycznych. W tym przypadku, z reguły, nie wykonuje się stosowanej w diagnostyce innych typów guzów biopsji. Jest to związane z wyjątkowo dużym ukrwieniem przyzwojaków oraz ryzykiem wystąpienia krwotoku w przypadku pobrania wycinka do badań histopatologicznych. Przyzwojaki leczy się operacyjnie; po wycięciu zmiany i otaczających ją tkanek możliwe jest całkowite wyleczenie. Jeżeli operacja wiąże się z dużym ryzykiem. Ze względu na lokalizację przyzwojaków np. w okolicy tętnicy lub pnia mózgu, stosuje się leczenie radiologiczne.
Czytaj też:
Jak zmodyfikowany wirus polio może pomóc w walce z guzem mózgu