Naukowcy odkryli, że 52 proc. uczestników doświadczyło „chronicznego zmęczenia”, niezależnie od tego, jak ciężki był ich przypadek COVID-19.
„Nasze odkrycia wskazują na znaczne obciążenie powirusowym zmęczeniem u osób z wcześniejszą infekcją SARS-CoV-2 po ostrej fazie choroby COVID-19” – napisali naukowcy, dodając, że ich odkrycia wskazują na znaczenie badań przesiewowych osób, które wracają do zdrowia od wirusa na „poważne zmęczenie”.
Czytaj też:
FAQ: Jak odróżnić grypę od COVID-19?
Przewlekłe zmęczenie a COVID-19? To już zauważono wcześniej
Koncepcja utrzymującego się zmęczenia po COVID-19 nie jest nowa. Dr Anthony Fauci, dyrektor National Institute of Allergy and Infectious Diseases, powiedział w lipcu, że „to niezwykłe, jak wiele osób ma zespół powirusowy, który jest uderzająco podobny do zespołu chronicznego zmęczenia”.
– Ten syndrom po COVID-19 jest prawdziwy. Widziałem wielu, wielu pacjentów z tym objawem, nawet 100 dni po zakażeniu – mówi lekarz medycyny Rajeev Fernando, ekspert chorób zakaźnych z Southampton w stanie Nowy Jork.
Oto, co musisz wiedzieć o chronicznym zmęczeniu po rozpoznaniu COVID-19.
Po pierwsze, czym jest syndrom chronicznego zmęczenia?
Myalgic encephalomyelitis, inaczej zespół chronicznego zmęczenia, jest wyniszczającą chorobą, która nie ma powszechnie przyjętej definicji, przyczyny, diagnozy ani leczenia, jak podaje National Institutes of Health (NIH). Co najmniej jedna czwarta osób z zespołem chronicznego zmęczenia jest w pewnym momencie choroby przykuta do łóżka lub w domu, a większość z nich nigdy nie odzyskuje funkcjonowania sprzed choroby. Objawy zwykle obejmują:
- Co najmniej sześć miesięcy obezwładniającego zmęczenia
- Głębokie wyczerpanie
- Wyjątkowo słaba wytrzymałość
- Problemy z koncentracją i pamięcią krótkotrwałą
- Pogorszenie w ciągu 12 do 48 godzin po wysiłku fizycznym lub umysłowym.
Dokładna przyczyna zespołu chronicznego zmęczenia nie jest znana, ale objawy mogą być wywołane infekcją. Na przykład, jedno badanie wykazało, że 40% osób wyzdrowiałych z SARS - wirusowej choroby układu oddechowego wywoływanej również przez koronawirusa - miało objawy chronicznego zmęczenia 3,5 roku po zdiagnozowaniu, zgodnie z niedawnym raportem Światowej Organizacji Zdrowia.
Dlaczego COVID-19 może powodować chroniczne zmęczenie?
Eksperci nie są w tej chwili pewni, jak wyjaśnia Richard Watkins, lekarz chorób zakaźnych i profesor chorób wewnętrznych na Uniwersytecie Medycznym Northeast Ohio. – Biorąc pod uwagę, że nie jest jasne, co powoduje zespół przewlekłego zmęczenia, szczególnie trudne może być ustalenie, dlaczego COVID-19 może wpływać na to u niektórych pacjentów – mówi.
Ale „to jest ważne”, jak podkreśla Thomas Russo, profesor i szef chorób zakaźnych na Uniwersytecie w Buffalo. – Dane pokazują, że nie jest to tylko ostra choroba, ale ma ona potencjalnie długofalowe skutki.
Utrzymujące się zmęczenie nie jest wyjątkowe dla COVID-19. – Ilekroć ktoś dozna urazu fizjologicznego, cokolwiek by to nie było, organizm przechodzi ostry proces zapalny, a następnie proces naprawy – mówi dr Russo. – W końcu wraca do swojego normalnego stanu.
Czytaj też:
Polski lek na koronawirusa. Prof. Tomasiewicz: "Wyniki badań są rewelacyjne”
Jakie są długoterminowe skutki COVID-19?
Infekcja wywołuje „zapalenie w wielu narządach, serca, nerek, przewodu pokarmowego, a czasem centralnego układu nerwowego. Potrzeba czasu, aby dojść do siebie. Każdy jest inny, jeśli chodzi o sposób, w jaki sobie z tym radzi i ramy czasowe powrotu do normalności.
COVID-19 może również przekraczać barierę krew-mózg i faktycznie powodować stan zapalny w mózgu, co może być przyczyną zmęczenia.
Utrzymujące się zmęczenie może być również oznaką uszkodzenia serca lub płuc, ale eksperci nie wiedzą jeszcze, czy z czasem to ustępuje. Prawdopodobnie tak jest w przypadku większości, ale dane są obecnie niejasne.
Co powinieneś zrobić, jeśli cierpisz na uporczywe zmęczenie?
Ważne jest, aby podkreślić, że utrzymujące się zmęczenie nie oznacza automatycznie, że masz COVID-19, a choroba COVID-19 nie oznacza automatycznie, że będziesz mieć chroniczne zmęczenie.
– Przynajmniej do tej pory było mało prawdopodobne, aby zmęczenie było spowodowane zakażeniem nowym koronawirusem, jeśli miałeś przypadek bezobjawowy – mówi dr Russo. – Więc jeśli nigdy nie miałeś objawów COVID-19, jest mało prawdopodobne, że zmęczenie, którego nagle doświadczasz, jest spowodowane wirusem.
Istnieje wiele innych schorzeń, które mogą prowadzić do trwałego zmęczenia, w tym anemia, przewlekła infekcja, cukrzyca, depresja i choroby serca.
Ale życie z ciągłym zmęczeniem nie jest normalne. Jeśli tego doświadczasz, porozmawiaj ze swoim lekarzem.
Czytaj też:
Prof. Pyrć: Polski lek na COVID-19 – bardzo obiecujący, ale trzeba potwierdzić jego skuteczność