Kiła (syfilis) jest chorobą weneryczną. Najczęściej do zakażenia dochodzi poprzez kontakt płciowy, jednak znane są przypadki zakażeń przez uszkodzoną skórę i podczas zabiegów medycznych np. transfuzji krwi. Chorobę wywołują krętki blade, które należą do grupy bakterii gram-ujemnych.
Kiła wrodzona a kiła nabyta
Kiła zarówno w postaci nabytej, jak i wrodzonej nie jest obecnie często diagnozowaną chorobą. Ma to związek m.in. z większą świadomością zagrożeń, które związane są z uprawianiem seksu bez zabezpieczenia. W krajach wysoko rozwiniętych kiła diagnozowana jest sporadycznie, jednak choroba ta nie została całkowicie wyeliminowana.
Z kiłą wrodzoną mamy do czynienia wówczas, gdy do zakażenia dochodzi w okresie życia płodowego lub podczas porodu. Kiła nabyta jest chorobą, którą zakażamy się podczas stosunków płciowych lub inną drogą np. poprzez kontakt z krwią osoby zakażonej.
Kiła jest schorzeniem o podłożu bakteryjnym. Od momentu zakażenia do momentu wystąpienia pierwszych objawów może minąć od kilku do kilkudziesięciu dni. Czasami kiła ma utajoną postać, co powoduje, że osoba zakażona nie wie o tym, że jest chora. Zakażenie kiłą może zostać zwalczone samoistnie przez organizm lub wywołać poważne zmiany wielonarządowe, prowadząc do licznych powikłań. Leczenie kiły jest niezbędną koniecznością. W celu wykrycia choroby wykonywane są badania serologiczne. Rutynowo przeprowadza się je m.in. u kobiet ciężarnych oraz osób oddających krew. Kiła może mieć różną postać. Wyróżniamy kiłę wczesną oraz kiłę późną, co ma związek z tym, jak szybko od zakażenia pojawią się objawy choroby.
Objawy kiły wrodzonej
O zagrożeniu związanym z zakażeniem płodu kiłą kobieta, która pozostaje pod opieką ginekologa, dowiaduje się na etapie ciąży. Niegdyś sądzono, że zakażenie może przenieść się na płód dopiero w drugim trymestrze ciąży, jednak badania potwierdziły, że krętki blade mogą zaatakować płód znacznie wcześniej, prowadząc do poronienia. Kiła wrodzona może wiązać się z urodzeniem martwego dziecka oraz zwiększa ryzyko zgonu noworodka po porodzie. Po urodzeniu 60% noworodków nie ma żadnych symptomów choroby, jednak nie oznacza to, że nie uległy zakażeniu. Kiła może rozwijać się w ukryciu, a związane z nią objawy pojawiają się czasami nawet po kilku latach.
Wyróżniamy dwa rodzaje kiły wrodzonej. Kiła wrodzona wczesna ujawnia się u dzieci do 2. roku życia, jednak u większości małych pacjentów pierwsze objawy choroby pojawiają się przed ukończeniem 3. miesiąca życia. Kiła wrodzona późna jest diagnozowana u dzieci, które ukończyły 2. rok życia. Zakażenie krętkami bladymi prowadzi do rozwoju stanu zapalnego, który atakuje różne narządy i układy. U zakażonych kiłą noworodków bardzo często pojawia się wydzielina w przewodach nosowych, która wywołuje tzw. sapkę. Nie jest to objaw typowy jedynie dla zakażenia kiłą – sapka pojawia się również u zdrowych noworodków. Jednym z pierwszych objawów kiły wrodzonej jest plamisto-grudkowa wysypka na stopach i dłoniach. Zmiany skórne mogą mieć także postać pęcherzy oraz wywoływać silne złuszczanie się naskórka.
Typowym dla kiły zmianom skórnym towarzyszy stopniowe pogarszanie się stanu zdrowia dziecka, u którego diagnozuje się m.in.:
- żółtaczkę,
- zaburzenia funkcji krwiotwórczych,
- zespół nerczycowy,
- zapalenie płuc,
- zapalenie trzustki,
- zapalenie mięśnia sercowego.
Zakażenie krętkami bladymi wywołuje również poważne zmiany w tkance kostnej i chrzęstnej, prowadzi do uszkodzenia wzroku i słuchu, a także zajęcia układu nerwowego. Wraz z postępem choroby pojawiają się objawy typowe dla późnej postaci kiły wrodzonej. Diagnozowana jest ona u dzieci, które ukończyły 2 lata i objawia się m.in.:
- uogólnionymi zmianami kostno-stawowymi,
- charakterystycznym kształtem czaszki (uwypuklone, wydatne czoło),
- zmianą kształtu zębów oraz zaburzeniami procesu ich szkliwienia,
- porażeniem kończyn,
- napadami drgawek,
- zaburzeniem rozwoju.
Podsumowując, kiła wrodzona to choroba weneryczna, którą dziecko zaraża się od chorej matki. Do zakażenia może dojść w czasie trwania ciąży oraz podczas porodu. Znacznie częściej kiłą zakażają swoje dzieci matki, u których choroba dopiero się rozwija. Zakażenie krętkami bladymi prowadzi do rozwoju stanów zapalnych w różnych narządach i układach, co skutkuje poważnym zagrożeniem dla życia dziecka na etapie płodowym oraz po narodzinach.