Każdy z nas ma określone potrzeby. Możemy podzielić je na potrzeby podstawowe, których zaspokajanie wiąże się z naszymi potrzebami fizjologicznymi oraz potrzeby wyższe, których zaspokajanie wpływa na naszą motywację do działania oraz pozwala osiągać konkretne cele. Wyjaśniamy, czym jest piramida Maslowa i w jaki sposób wpływa na osiągane przez nas sukcesy życiowe.
Abraham Maslow i jego teoria psychologiczna
Abraham Maslow to jeden z najważniejszych przedstawicieli nurtu psychologii transpersonalnej oraz psychologii humanistycznej. Jego teoria hierarchii potrzeb wykorzystywana jest m.in. w zarządzaniu zasobami ludzkimi. Maslow stworzył piramidę potrzeb człowieka, która składa się z 5 poziomów, uwzględniając podstawowe potrzeby fizjologiczne oraz potrzeby wyższe m.in. potrzeby samorealizacji. Zgodnie z teorią Maslowa, zaspokajanie potrzeb podstawowych i wyższych ma pozytywny wpływ na zachowania człowieka oraz przekłada się na poprawę jakości naszego życia. Brak możliwości zaspokojenia potrzeb wpływa na ludzi w sposób destrukcyjny, sprzyjając utracie motywacji do działania oraz utrudniając osiąganie sukcesów.
Realizacja potrzeb z wyższych poziomów piramidy Maslowa jest możliwa, jedynie wówczas, gdy zaspokoimy podstawowe potrzeby fizjologiczne, dzięki którym nasz organizm może we właściwy sposób funkcjonować. Zgodnie z teorią Maslowa, nie jest możliwe pominięcie któregoś z poziomu piramidy potrzeb, bo wówczas nie jesteśmy w stanie osiągnąć równowagi.
Potrzeby fizjologiczne
Fundamentem piramidy Maslowa są potrzeby fizjologiczne. Zaliczamy do nich potrzebę jedzenia, picia, snu, zaspokojenia seksualnego i braku napięcia nerwowego.
Potrzeby najniższego szczebla muszą zostać zaspokojone w celu zyskania sił i energii do życia oraz działania w sposób, który pozwala na realizację wyznaczonych sobie celów. Osoby, które borykają się z problemem biedy, żyją w ciągłym napięciu nerwowym ze względu na trudności życiowe oraz mają inne problemy z zaspokojeniem podstawowych potrzeb fizjologicznych, skupiają się jedynie na przetrwaniu z dnia na dzień i nie myślą o przyszłości. To utrudnia rozwój, przyczyniając się do pozostawania przez całe życie w tym samym miejscu.
Potrzeby bezpieczeństwa
Drugi szczebel piramidy Maslowa to potrzeby bezpieczeństwa. Uwzględnia on m.in. potrzebę opieki i wsparcia, wolności od strachu, wygody oraz protekcji. Osoby, które żyją w poczuciu ciągłego zagrożenia, mają problemy z osiąganiem sukcesów w każdej dziedzinie życia. Przykładowo – mogąc liczyć tylko na siebie i żyjąc w ciągłym lęku przed tym, co czeka nas następnego dnia, skupiamy się jedynie na tym, co nas otacza. Nie mamy wówczas czasu, siły i możliwości realizacji potrzeb wyższych, tracąc szansę na poprawę swojej sytuacji życiowej. Z drugiej strony, człowiek, który czuje się bezpieczny, podejmuje próby realizacji potrzeb wyższych oraz łatwiej znosi porażki, na których buduje przyszłe sukcesy.
Potrzeby miłości i przynależności
Miłość i przynależność to potrzeby trzeciego szczebla piramidy Maslowa. Każdy z nas chce kochać i czuć się kochanym oraz przynależeć do określonej grupy. Brak miłości oraz wykluczenie społeczne uniemożliwiają rozwój, co przekłada się na jakość życia oraz zaniechanie realizacji potrzeb wyższych.
Potrzeby szacunku i uznania
Szacunek i uznanie znajdują się na przedostatnim szczeblu piramidy potrzeb. Możemy je osiągnąć, realizując potrzeby z niższych szczebli piramidy. I w tym przypadku mamy do czynienia ze związkiem przyczynowo skutkowym, bo realizacja potrzeb niższego rzędu wyzwala w nas pragnienie zyskania szacunku i uznania do samego siebie oraz szacunku i uznania otaczających nas osób.
Potrzeby samorealizacji
Samorealizacja to ostatni ze szczebli piramidy Maslowa. Możemy rozwijać swoje możliwości, gdy zaspokoimy potrzeby podstawowe oraz potrzeby wyższe, zyskując w ten sposób motywację do efektywnego działania oraz rozwijania swojego potencjału.
Zdaniem Maslowa człowiek jest zdolny do podejmowania próby realizacji potrzeb wyższych dopiero po zaspokojeniu potrzeb niższego rzędu. Z psychologicznego punktu widzenia ma to swoje uzasadnienie, bo osoby, które nie są w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb fizjologicznych, nie znajdują sił i motywacji, dzięki której możliwe jest podejmowanie prób realizacji potrzeb wyższych.
Czytaj też:
Detoks mózgu, czyli jak oczyścić psychikę z tego, co nas frustruje? 10 cennych wskazówekCzytaj też:
Modne bycie „wystarczająco dobrym”. Psycholog tłumaczy, o co w tym wszystkim chodzi