Rak trzustki to nowotwór złośliwy o agresywnym przebiegu. Aktualnie odsetek wyleczeń nadal jest bardzo niski (nie przekracza 9 procent). W naszym kraju choruje na niego ponad 3200 osób rocznie. Ten rodzaj raka stanowi 3 procent wszystkich nowotworów złośliwych u człowieka, a częstotliwość jego występowania wzrasta.
Pierwszymi objawami raka trzustki może być ból brzucha, utrata apetytu, spadek masy ciała, nudności, a także żółtaczka. Początkowe symptomy są niespecyficzne, a to z kolei utrudnia postawienie diagnozy. Wysoka śmiertelności osób z tym nowotworem wynika z faktu, że zazwyczaj jest on wykrywany już w zaawansowanym stadium, gdy obecne są przerzuty. Naukowcy opracowali jednak sposób, który pozwoli ocenić nawet 3 lata wcześniej, kto może zachorować na ten nowotwór.
Wykrycie raka trzustki możliwe o wiele wcześniej
Badania opublikowane w „Nature Medicine” wskazują, że wcześniejsze wykrycie nowotworu trzustki może być możliwe dzięki odpowiedniej analizie dokumentacji medycznej pacjenta. Naukowcy z Harvard Medical School i University of Copenhagen opracowali metodę, dzięki której przy użyciu narzędzi sztucznej inteligencji będzie można określić osoby z wyższym ryzykiem nowotworu trzustki. Nowe badania sugerują, że raka trzustki można zdiagnozować u pacjentów nawet trzy lata wcześniej niż w przypadku obecnych diagnoz, a to z kolei pomoże poprawić wskaźniki przeżycia.
Żeby przeprowadzić badanie, zostało zaprojektowanych kilka wersji modelu sztucznej inteligencji, a badacze „przeszkolili” je z wykorzystaniem danych medycznych 6,2 milionów duńskich pacjentów, u 23 985 z nich rozwinął się nowotwór trzustki. Algorytm rozpoznawał wzorce, które wskazywały na ryzyko wystąpienia raka, badając kody chorób pacjentów i czas ich wystąpienia. Z wyższym ryzykiem zachorowania na raka trzustki w ciągu następnych 3 lat wiązało się postawienie diagnozy:
- cukrzycy typu 2,
- niedokrwistości,
- problemów związanych z układem pokarmowym,
- pojawieniem się kamieni żółciowych.
Ponowne badania potwierdziły imponujące wyniki
Każda z wersji algorytmu sztucznej inteligencji podczas testów była bardzo dokładna w przewidywaniu możliwości wystąpienia ryzyka nowotworu trzustki u pacjentów. Co więcej, efekty były bardziej skrupulatne, niż aktualnie dostępne szacunki zachorowań. Naukowcy ponowili badanie, wykorzystując algorytm sztucznej inteligencji, który zadziałał najlepiej. Zrobili to na innym zbiorze pacjentów – wykorzystali zbiór danych ponad 3 milionów osób „US Veterans Health Administration” (w tym 3864 to osoby z rakiem trzustki). Również w tym przypadku sztuczna inteligencja zadziałała z bardzo wysoką dokładnością.
Zdaniem ekspertów badania przesiewowe populacji oparte na algorytmach sztucznej inteligencji mogą pomóc w szybszym postawieniu diagnozy raka trzustki. Zaletą takiej metody jest także to, że można ją wykorzystywać u całej populacji, a nie jedynie u tych osób, które mają genetyczną predyspozycję do tej choroby. To z kolei może poprawić proces podejmowania decyzji klinicznych. Należy jednak pamiętać, że badania są aktualnie we wczesnej fazie i wymagają jeszcze wielu testów, jednak wyniki nawet na tym etapie dają sporą nadzieję.
Czytaj też:
Pokonała raka trzustki, dzięki wczesnemu wykryciu choroby. Jej uwagę zwrócił nietypowy objawCzytaj też:
ChatGPT osiąga bardzo wysokie wyniki w skali empatii.To zaskakuje nawet lekarzy