EVALI – nowa choroba płuc, która atakuje konkretne osoby

E-papieros był przez długi czas uważany za całkowicie bezpieczną alternatywę dla tradycyjnych wyrobów tytoniowych. EVALI (e-cigarette, or vaping, product use – associated lung injury) to nowe schorzenie, które dotyka e-palaczy w każdym wieku. Coraz większą grupę chorych stanowią osoby młode do 30.roku życia oraz młodzież, która nie osiągnęła jeszcze pełnoletności.

Co to jest EVALI?

EVALI to choroba płuc, która występuje jedynie niektórych osób. Może pojawić się nagle i bardzo szybko doprowadzić do zgonu. Jest ona związana z korzystaniem z e-papierosów, które miały być prawdziwą rewolucją zarówno dla samych palaczy, jak i ich otoczenia. Początkowo sądzono, że elektroniczne papierosy pozwolą szybciej rzucić palenie i ograniczą jego zgubne skutki. Niestety, prowadzone badania dowodzą, że e-papierosy mogą być nawet bardziej szkodliwe niż tradycyjne wyroby tytoniowe. Jak dotąd udało się potwierdzić związek rozwoju choroby EVALI z korzystaniem z niektórych wyrobów m.in. z zawartością kanabinoidów, czyli związków obecnych w marihuanie. U 90% pacjentów wykryto w organizmie związki THC, które dostarczane były do organizmu poprzez wapowanie. Choroba EVALI łączona jest także z wapowaniem substancji o niewiadomym składzie, które zaliczane są do grupy dopalaczy.

Choroba została zdiagnozowana w sierpniu 2019 roku. Wiązana jest z samodzielnym przygotowywaniem mieszanek do e-papierosów; jak dotąd nie wykryto jej przypadków wśród palaczy, którzy korzystają z gotowych, dostępnych na rynku wkładów do e-papierosów, jednak lekarze alarmują, że i one mogą mieć destrukcyjny wpływ na zdrowie palaczy, zwłaszcza chętnie sięgającej po elektroniczne papierosy młodzieży.

Skutki palenia e-papierosów nadal nie są do końca znane. E-papierosy zostały dopuszczone do sprzedaży w 2007 roku, więc niewiele wiadomo o ich wpływie na zdrowie w przypadku długotrwałego stosowania.

EVALI – objawy

EVALI to choroba, która powoduje nieodwracalne szkody w płucach. Objawia się ona przede wszystkim:

• przewlekłym kaszlem,
  
• dusznościami,
  
• spłyceniem oddechu,
  
• bólem w klatce piersiowej,
  
• zmniejszoną zdolnością wysiłkową,
  
• spadkiem masy ciała,
  
• dolegliwościami ze strony układu pokarmowego,
  
• podwyższoną temperaturą ciała.

Powyższe objawy mogą być mylnie brane za dolegliwości związane z przeziębieniem, dlatego, jeżeli pojawiają się u osób, które korzystają z e-papierosów, konieczne jest natychmiastowe skonsultowanie ich z lekarzem.

EVALI w liczbach

W Polsce zdiagnozowano kilka przypadków tego schorzenia. Pacjenci to przede wszystkim osoby młode poniżej 20. roku życia, które korzystały z samodzielnie przygotowanych wkładów do e-papierosów oraz produktów przygotowanych przez znajomych lub sprzedawców dopalaczy. W skali światowej odnotowano kilka tysięcy przypadków choroby; kilkudziesięciu pacjentów zmarło, jednak dane te nie są pełne, bo nie wszystkie zgony z powodu niewydolności oddechowej łączono z e-papierosami. Wśród osób, które zachorowały przeważają pacjenci w wieku 18-25 lat, jednak przypadki EVALI dotyczyły także młodzieży w wieku 13 lat oraz seniorów.

Podsumowując, EVALI to nowa jednostka chorobowa, która ze względu na ilość zdiagnozowanych przypadków szybko została wpisana na listę chorób ICD10. Jest to podstępne i groźne schorzenie, które może doprowadzić do zgonu w wyniku uszkodzenia płuc przez toksyczne substancje, które znajdują się w e-papierosach. Większość przypadków choroby zdiagnozowano u osób, które korzystały z liqiudów zawierających związki THC oraz inne narkotyki i substancje niewiadomego pochodzenia. Brak jest jak na razie przypadków EVALI wśród osób korzystających z gotowych wkładów do e-papierosów.