Wysoki cholesterol, nie jest przypadłością, która dotyczy wyłącznie osób starszych i otyłych. Choć oczywiście znacznie rzadziej pojawia się u młodych ludzi i dzieci, nie można bagatelizować potencjalnego ryzyka. Tak naprawdę wyróżnia się kilka czynników, które mogą zwiększać nasze szanse na wystąpienie tzw. wysokiego cholesterolu. I co ciekawe, na niektóre z nich mamy wpływ, a na inne nie.
Warto dowiedzieć się, jaka jest nasza sytuacja. Czy mamy podstawy, by badań się częściej czy też wystarczy kontrolne badanie tylko raz w roku?
Cholesterol – co to właściwie jest?
Na wstępnie trzeba wyjaśnić, że nasz organizm potrzebuje cholesterolu, by mógł prawidłowo funkcjonować (trawienie pokarmów, wytwarzanie hormonów i wytwarzanie witaminy D). Cała sztuka polega jednak na tym, by trzymać jego poziom w ryzach. Gdy zaczyna rosnąć, wzrasta też ryzyko wystąpienia poważnych chorób serca.
Cholesterol jest woskowatą, podobną do tłuszczu substancją wytwarzaną w wątrobie i występującą w niektórych pokarmach ze zwierząt, takich jak produkty mleczne, jaja i mięso. Cholesterol jest zarówno dobry, jak i zły. Na normalnych poziomach jest niezbędną substancją dla organizmu. Jednakże, jeśli stężenie we krwi jest zbyt wysokie, staje się cichym zabójcą, który może spowodować zawał serca czy udar.
Istnieją dwa rodzaje cholesterolu; LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości, zły cholesterol) i HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości, dobry cholesterol). Wysoki poziom cholesterolu jest istotnym czynnikiem ryzyka choroby niedokrwiennej serca i przyczyną ataków serca. Nagromadzenie cholesterolu jest częścią procesu, który zwęża tętnice, zwane miażdżycą tętnic, w których tworzą się płytki i powodują ograniczenie przepływu krwi.
Wysoki cholesterol – czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka możemy podzielne przede wszystkim na te, których nie możemy kontrolować i te, na które mamy wpływ.
Niekontrolowane czynniki ryzyka związane z wysokim poziomem cholesterolu:
-
Płeć: po menopauzie wzrasta poziom cholesterolu LDL u kobiet, podobnie jak ryzyko chorób serca.
-
Wiek: ryzyko może wzrosnąć wraz z wiekiem. Mężczyźni w wieku 45 lat i starsi oraz kobiety w wieku 55 lat lub starsze są narażeni na zwiększone ryzyko wystąpienia wysokiego poziomu cholesterolu i chorób serca.
-
Historia rodzinna: ryzyko wysokiego poziomu cholesterolu może wzrosnąć, jeśli ojciec lub brat cierpi na wczesną chorobę serca (przed 55. rokiem życia) lub matka lub siostra została dotknięta wczesną chorobą serca (przed 65 rokiem życia).
Nieprawidłowy poziom cholesterolu może również wynikać z innych warunków, w tym:
-
z powodu cukrzycy,
-
choroby wątroby lub nerek,
-
zespółu policystycznych jajników,
-
ciąży i inne stanych, które zwiększają poziom hormonów żeńskich,
-
niedoczynności tarczycy,
-
leków zwiększających stężenie cholesterolu LDL i obniżających poziom cholesterolu HDL (progestyny, sterydy anaboliczne i kortykosteroidy).
Czynniki, na które mamy wpływ:
-
Aktywność fizyczna: im więcej się ruszamy, tym większe szanse na utrzymanie prawidłowej masy ciała i zapobieganiu nie tylko otyłości, ale też chorobom serca.
-
Dieta: nasz dieta powinna być bogata w owoce i warzywa, pełne ziarno i chude mięsa. To, co należy odstawić to przetworzona żywność, tłuste mięsa i zawiesiste sosy. Tłusta dieta zdecydowanie szkodzi.
-
Waga: nadwaga może podnieść poziom cholesterolu LDL i obniżyć poziom HDL.