Rehabilitacja poudarowa impulsowym polem magnetycznym

Udar mózgu dotyka rocznie ok. 70 tys. Polaków. Około 30 proc. umiera w ciągu 12 miesięcy od momentu jego wystąpienia. 70 proc. tych, którzy przeżyją udar, boryka się w większym lub mniejszym stopniu z niepełnosprawnością. Jak wynika z badań, nawet niemal połowa z nich wymaga pomocy drugiej osoby. Dlatego udar mózgu jest uważany za przyczynę numer 1 trwałej niepełnosprawności u osób po 40. roku życia.

Katalog następstw udaru jest długi – to m.in. problemy z pisaniem i mówieniem (afazja), kłopoty z pamięcią, przykurcze, zaburzenia chodu i kontroli równowagi, zaburzenia czucia, niedowład lub paraliż. Dlaczego do nich dochodzi? Pozbawione tlenu na skutek udaru komórki nerwowe obumierają (a więc nigdy się nie zregenerują), co zaburza działanie mózgu. Jednak funkcje utraconych komórek są w stanie (przynajmniej częściowo) przejąć te zdrowe, dlatego tak ważna od pierwszych dni po udarze jest rehabilitacja. Pomóc w niej może działanie impulsowych pól magnetycznych Viofor, których korzyści zostały wykazane w badaniach klinicznych.

Czym jest terapia polem magnetycznym?

Terapia z wykorzystaniem impulsowego pola magnetycznego jest dziś najlepiej udokumentowaną w badaniach i obserwacjach klinicznych dziedziną medycyny fizykalnej. Pola magnetyczne powszechnie stosuje się w medycynie od ponad 30 lat, niewiele krócej trwają badania nad tą metodą. W badaniach nad zastosowaniami zmiennych pól magnetycznych Viofor w medycynie brało udział się w Polsce ponad 360 lekarzy, a badaniami objęto ponad 10 tys. osób.

Na czym polega leczenie i rehabilitacja impulsowym polem magnetycznym? To oddziaływanie na organizm zmiennym polem magnetycznym o parametrach terapeutycznych. Generowane częstotliwości pola przenikają przez ciało, są pochłaniane przez komórki, tkanki i organy, działając na różnych poziomach strukturalnych organizmu. Wyróżnia się dwie terapie – magnetostymulację i magnetoterapię.

Skuteczność działania pól magnetycznych została potwierdzona w ponad 60 schorzeniach. Przykłady? Dzięki swoim zaletom terapia polami magnetycznymi znalazła miejsce m.in. w leczeniu układu kostno-stawowego (w tym zwyrodnień stawów oraz osteoporozy), przewlekłego bólu, a także ran i owrzodzeń. Magnetostymulacja ma także działanie immunokorekcyjne, co wykazano w leczeniu dzieci z nawracającymi chorobami górnych dróg oddechowych, a także u pacjentów chorych na COVID-19.

Czytaj też:
Medycyna fizykalna w chorobach infekcyjnych – okiem farmakologa

Zmienne pola magnetyczne są także wykorzystywane w terapii schorzeń układu nerwowego, w których występuje spastyczność (np. zaburzeń neurorozwojowych u dzieci). W chorobach układu nerwowego magnetostymulacja stosowana jest również w migrenach, w chorobie Parkinsona oraz w przypadkach uszkodzeń i zaburzeń czynności nerwów obwodowych i czaszkowych, a także w stanach po udarach.

Pole magnetyczne może również przeciwdziałać udarom, bo wykazano jego korzystny wpływ na lepkość krwi i zmniejszanie skłonności płytek krwi do zlepiania się. Patologiczna agregacja płytek może prowadzić do powstania niebezpiecznych zakrzepów i zatorów, zamykających światło naczyń krwionośnych. Skutek? Zaburzenie krążenia krwi i niedotlenienie obszaru ciała zaopatrywanego przez to naczynie. Najpoważniejszymi skutkami zakrzepicy jest właśnie udar mózgu, zawał serca czy zatorowość płucna.

Rehabilitacja po udarze

Jakie korzyści może odnieść pacjent po udarze dzięki rehabilitacji impulsowym polem magnetycznym Viofor? Najważniejsze z nich to regeneracja struktur nerwowych, poprawa przewodnictwa nerwowego, funkcji ruchowych, sprawności manualnej i lokomocyjnej. Poprawa napięcia mięśniowego, zmniejszenie tzw. deficytu poznawczego (utrudnione myślenie, pogorszenie pamięci czy uwagi), lepsze samopoczucie psychiczne, a także redukcja bólu. Co istotne – zostały one potwierdzone w wielu badaniach. Magnetostymulacja przyczynia się do zmniejszenia przykurczów, ma działanie przeciwbólowe i relaksacyjne, sprzyja normalizacji funkcji układu krążenia i nasila procesy regeneracyjne.

„Pola magnetyczne o niskich wartościach indukcji przynoszą w rehabilitacji poudarowej istotne dla pacjentów efekty” – napisała we wnioskach ze swoich badań prof. Marta Woldańska-Okońska.

Czytaj też:
Pola magnetyczne w leczeniu hybrydowym

Pola magnetyczne wykazują wpływ na neuroplastyczność mózgu.

Neuroplastyczność jest to zdolność tkanki nerwowej do reorganizacji i samonaprawy poprzez tworzenie oraz przebudowę połączeń obwodów neuronalnych. Plastyczność wynikająca z uszkodzeń mózgu pozwala na aktywacją tych obszarów, które zostały zaburzone.

Neuroplastyczność odgrywa dużą rolę w rehabilitacji chorych po udarze, bo skutkiem udaru mózgu jest utrata części jego komórek. W wyniku zamknięcia dopływu krwi do mózgu (udar niedokrwienny) albo krwawienia wewnątrzmózgowego (udar krwotoczny) część pozbawionych tlenu neuronów obumiera, a część zostaje uszkodzona. Terapia impulsowym polem magnetycznym Viofor stymuluje wzrost nieuszkodzonych komórek nerwowych (neuronów) oraz wspiera poprawę przewodnictwa w tych włóknach nerwowych, które zostały uszkodzone.

Pola magnetyczne tym samym stanowią wsparcie dla procesu poprawy neuroplastyczności mózgu, nasilają proces kompensacji i reorganizacji połączeń nerwowych. Dzięki temu magnetostymulacja może dać osobom po udarze szansę na polepszenie sprawności neuromotorycznej (poprawę funkcji ruchowych, sprawności manualnej i lokomocyjnej) oraz zmniejszenie tzw. deficytu poznawczego.

Takie działanie magnetostymulacji to nie tylko teoria, wykazano je w praktyce – w wielu badaniach. Na przykład w przeprowadzonych w Polsce badaniach obejmujących 84 chorych po udarze mózgowym, jego autorzy – A. Sieroń, G. Cieślar, M. Adamek – stwierdzili „zwiększenie siły mięśniowej oraz zakresu biernych i czynnych ruchów w niedowładach kończyn, ustąpienie afazji” (utrata zdolności do rozumienia wypowiedzi i ich tworzenia – red.).

O poprawie zdolności poznawczych informowali w „Wiadomościach Lekarskich” również lekarze z Użgorodzkiego Narodowego Uniwersytetu w Ukrainie, którzy przebadali 40 chorych po udarze mózgu. Pacjentów podzielono na dwie grupy. Jedna z nich była przez 20 dni poddawana magnetostymulacji urządzeniem Viofor JPS, druga – rehabilitowana tradycyjnymi metodami. Jak pokazały badania, w grupie pacjentów poddawanych magnetostymulacji, znamiennie polepszyły się wyniki testów neurologicznych: zegara (badającego funkcje wzrokowo-przestrzenne) i uczenia się 10 słów Łurii (badanie pamięci werbalno-słuchowej), a także MMSE (Mini Mental State Examination).

„Stosowanie pól magnetycznych u chorych z niedowładem ruchowym i zaburzeniem poznawczym po udarze niedokrwiennym mózgu sprzyja poprawie funkcji ruchowej i zmniejszeniu deficytu poznawczego” – tak podsumowali badania naukowcy z Narodowego Uniwersytetu w Użgorodzie w Ukrainie, przeprowadzone na grupie pacjentów oddziału udarowego tamtejszego szpitala miejskiego.

Czytaj też:
Polem magnetycznym w chorobę, czyli o zastosowaniu zmiennych pól magnetycznych w medycynie

Zmienne pola magnetyczne mają działanie antyspastyczne

W wyniku uszkodzenia górnego neuronu ruchowego (przerwaniem połączenia między mózgiem a resztą układu nerwowego) dochodzi do spastyczności poudarowej. Wzmożone napięcie mięśniowe kończyny (najczęściej ręki, rzadziej nogi) powoduje bolesny przykurcz, uniemożliwiający lub utrudniający wykonywanie codziennych czynności. Spastyczność to jedno z częstych następstw udaru mózgu. Szacuje się, że dotyczy nawet 17-38 proc. pacjentów po udarze (a według niektórych źródeł – nawet 60 proc.).

W leczeniu spastyczności stosowane są różne metody – zarówno farmakologiczne, jak i chirurgiczne. Dużą rolę odgrywa fizjoterapia. Działanie antyspastyczne zmiennych pól magnetycznych udowodniono w badaniach klinicznych. Okazało się, że pole magnetyczne ma pozytywny wpływ na funkcję i napięcie mięśni. Zaobserwowano znaczące obniżenie napięcia mięśniowego i spastyczności, zwiększenie siły mięśniowej i poprawę chodu.

Jedno z takich badań przeprowadzono na grupie 318 chorych w tym (53 chorych po udarze) w Oddziale Rehabilitacji SPZOZ w Hrubieszowie, dokonując oceny magnetostymulacji Viofor w usprawnianiu chorych po udarze. Wykazano, że bez względu na etiologię udaru, a także czas, który upłynął od początku choroby, oraz na choroby towarzyszące, uzyskano znaczną poprawę u 52,8 proc. oraz poprawę u 37,8 proc. uczestników.

Czytaj też:
Terapia polem magnetycznym dla dzieci z problemami neurorozwojowymi – nowe możliwości w rehabilitacji

Pola magnetyczne wykazują działanie przeciwbólowe

Po udarze mózgu może pojawić się ośrodkowy ból neuropatyczny, który jest wynikiem uszkodzenia mózgu. Taki ból może mieć charakter przewlekły lub przerywany i pojawić się nawet kilka miesięcy po udarze. Niespecyficzne bóle głowy mogą dotyczyć nawet co piątego pacjenta po udarze.

Impulsowe pole magnetyczne powoduje zmniejszenie przewodzenia bodźców bólowych we włóknach nerwowych przewodzących impulsy nerwowe do ośrodkowego układu nerwowego. Co więcej, zwiększa wydzielanie endogennych opiatów beta–endorfin, co jest jednym z mechanizmów działania przeciwbólowego.

Zmniejszenie dolegliwości bólowych ma duże znaczenie, bo pozwala na zwiększenie intensywności prowadzonych ćwiczeń ruchowych i polepszenie ich efektywności, co sprzyja uzyskaniu wzrostu siły mięśniowej i przywróceniu ruchomości w obszarze uszkodzonego nerwu.

Magnetostymulacja ma również działanie relaksacyjne

Ogrywa to dużą rolę w rehabilitacji poudarowej. Działanie relaksacyjne terapii wynika z jej wpływu na fale mózgowe. Sygnały przekazywane między neuronami mogą mieć różną intensywność, częstotliwość oraz mogą być przekazywane w różnych częściach mózgu. To właśnie obraz aktywności elektrycznej mózgu nazywany jest falami mózgowymi. Magnetostymulacja pomaga wzmacniać pożądane i hamować niepożądane fale mózgowe. Po zabiegach następuje wzrost wartości fal Alfa (charakterystycznych dla stanów czuwania i rozluźnienia organizmu) przy jednoczesnym spadku wartości fal Theta (ich nadmiar powoduje dekoncentrację i problemy w skupieniu uwagi) w kierunkach charakterystycznych dla fizjologicznego stanu relaksacji.

Urządzenia do magnetostymulacji Viofor są dostępne w wielu ośrodkach rehabilitacji, sanatoriach oraz szpitalach. Atutem tej metody jest możliwość bezpiecznego stosowania terapii również w domu, kiedy ważna jest regularność zabiegów.