Podczas spotkania omówiono różne aspekty i korzyści wynikające ze stosowania zróżnicowanych form podania leków, ze szczególnym uwzględnieniem terapii podskórnych. Prelegenci zgodnie podkreślali, że innowacyjne metody leczenia mogą przynieść znaczące korzyści zarówno dla pacjentów, jak i dla systemu ochrony zdrowia. Przewodniczący Zespołu Marek Hok, otwierając posiedzenie, zwrócił uwagę, że temat zróżnicowanych form podania leków wpisuje się w realizowany przez resort zdrowia kierunek zmian systemowych, polegający na „odwróceniu piramidy zdrowotnej, transformacji i deregulacji”.
Prof. Maciej Krzakowski, konsultant krajowy w dziedzinie onkologii klinicznej, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej podkreślił, że wzrost liczby zachorowań na raka oraz niedostateczne możliwości kadrowe w obszarze onkologii klinicznej niewątpliwie uzasadniają konieczność reorganizacji systemu udzielania świadczeń w ramach postępowania diagnostycznego i terapeutycznego wśród chorych onkologicznie. – Powinniśmy się zastanowić nad jakąś formą racjonalnej decentralizacji niektórych obszarów. Myślę przede wszystkim o ograniczeniu liczby hospitalizacji (…), przeniesienie bardzo wielu procedur do sektora ambulatoryjnego i zmniejszy koszt, i zapewni lepsze wykorzystanie tych kadr, których mamy za mało. To oczywiście powinno być związane z jakimiś zmianami proporcji wycen hospitalizacji wobec leczenia ambulatoryjnego – dodał prof. Krzakowski.
Kluczowe korzyści wynikające ze stosowania leków podskórnych okiem klinicystów
Krótszy czas podania i mniejsze ryzyko działań niepożądanych: prof. dr hab. n. med. Iwona Hus, kierownik Kliniki Hematologii Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA w Warszawie, zwróciła uwagę na to, że podanie leku w formie podskórnej jest znacznie szybsze i obarczone mniejszym ryzykiem ogólnoustrojowych działań niepożądanych w porównaniu do formy dożylnej. Taka metoda poprawia również jakość życia pacjentów poprzez zmniejszenie czasu spędzanego w placówkach medycznych.
Oszczędność czasu i zasobów medycznych: dr n. med. Maciej Bryl, dyrektor Wielkopolskiego Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii, podkreślił, że terapie podskórne znacznie skracają czas przebywania pacjentów w ośrodkach leczniczych. Dzięki temu możliwe jest przyjęcie większej liczby pacjentów w oddziałach leczenia dziennego, co jest szczególnie istotne w kontekście problemów kadrowych.
Możliwość leczenia bliżej domu pacjenta: z kolei prof. hab. n. med. Barbara Radecka, konsultant wojewódzki województwa opolskiego w dziedzinie onkologii klinicznej, zwróciła uwagę na fakt, że leki podskórne mogą być podawane nie tylko w ośrodkach leczniczych, ale również w warunkach ambulatoryjnych lub domowych. To z kolei zmniejsza obciążenie szpitali i umożliwia leczenie pacjentów bliżej ich miejsca zamieszkania.
Korzyści dla systemu ochrony zdrowia
Na optymalizację kosztów leczenia zwrócił uwagę dr Michał Seweryn, specjalista zdrowia publicznego i epidemiologii, przedstawił wyniki badań, które pokazują, że terapie podskórne mogą prowadzić do znaczących oszczędności dla systemu ochrony zdrowia. Krótszy czas podania leku i mniejsze zaangażowanie personelu medycznego to kluczowe czynniki wpływające na redukcję kosztów. Zwrócił również uwagę, że brytyjski National Health Service uważa, że innowacyjne technologie, takie jak leki podskórne, są cennym wkładem w poprawę opieki nad pacjentami.
Irena Rej, prezes Izby Gospodarczej Farmacja Polska, podkreśliła, że dziś Ministerstwo Zdrowia dysponuje całą gamą różnych narzędzi, w tym np. instrumenty dzielenia ryzyka (RSS), czynniki korygujące, które pozwalają zabezpieczyć budżet płatnika. Zwróciła uwagę, że formy podskórne są naturalnym wynikiem postępu w medycynie, a różne możliwości podawania leków umożliwiają dopasowywanie terapii do potrzeb pacjenta, do jego sytuacji życiowej.
Kluczowe korzyści wynikające ze stosowania leków podskórnych – perspektywa pacjentów
O potrzebie indywidualizacji leczenia mówili również przedstawiciele organizacji pacjentów. Krystyna Wechmann, prezes Federacji Stowarzyszeń Amazonki podkreśliła zróżnicowane potrzeby pacjentek z rakiem piersi.
Aleksandra Wilk, Dyrektor Sekcji Raka Płuca Fundacji To się leczy powiedziała, że priorytetem jest pacjent. – Żeby poprawić jakość jego życia, bo leki podawane podskórnie mogą pomóc pacjentowi przejść przez leczenie onkologiczne, które jest dla niego obciążające. Możliwość podania podskórnego, które trwa 7 minut, stanowi korzyść dla pacjenta, ale też dla systemu ochrony zdrowia.
Z kolei przedstawicielka Stowarzyszenia na Rzecz Walki z Chorobami Nowotworowymi SANITAS, Aleksandra Rudnicka dodała, że z punktu widzenia pacjenta, ale również lekarza, kluczowa jest indywidualizacja leczenia, czyli dobór do stanu klinicznego pacjenta i do jego potrzeb.
Natomiast Katarzyna Lisowska, liderka Stowarzyszenia Hematoonkologiczni podkreśliła, że wybór terapii powinien podejmować lekarz w konsultacji z rodziną pacjenta.
Głos pacjentów reprezentowała również Anna Kupiecka, prezes Fundacji Onko Cafe – Razem Lepiej, która na zakończenie posiedzenia Zespołu podkreśliła raz jeszcze potrzebę indywidualizacji leczenia, w tym formę podania leków – Warto pozwalać pacjentowi wybrać terapię tak, aby dostosować ją do tego jak on żyje, gdzie on żyje, gdzie on mieszka i wspólnie z lekarzem podejmują decyzję o tym jaka forma podania jest potrzebna dla pacjenta. To z całą pewnością wpłynie na nadszarpniętą ocenę jakości opieki onkologicznej w Polsce, bo udostępnianie pacjentowi rozwiązań, które oprócz tego, że generują oszczędności, zapewniają mu również lepszą jakoś życia.
Stanowisko instytucji publicznych w obszarze ochrony zdrowia przedstawili: Michał Dzięgielewski, dyrektor Departamentu Lecznictwa w Ministerstwie Zdrowia, który przyznał – Wiem, że leki podskórne nie wchodzą tak szybko jak byście Państwo chcieli, ale oznajmił jednocześnie, że jest to forma wygodniejsza, znacznie szybsza do podania dla pacjentów, nie oznacza konieczności hospitalizacji.
Do form podskórnych leków jako alternatywy do podania długotrwałych wlewów odniosła się również Katarzyna Klimkowska, radca prawny w Departamencie Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia, która stwierdziła, że Ministerstwo Zdrowia podobnie jak inni uczestnicy dyskusji, jest zdania, że optymalnym rozwiązaniem jest zapewnienie wszystkich możliwych form podania danej terapii. Ograniczeniem są jednak koszty – dodała mecenas Klimkowska.
Stanowisko NFZ przedstawiła Iwona Kasprzak, dyrektor Departamentu Gospodarki Lekami NFZ, która potwierdziła potrzebę przesunięcia ciężaru realizacji świadczenia z trybu hospitalizacji do porad ambulatoryjnych.
Wnioski z posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Onkologii
Zebrani eksperci zgodnie uznali, że zapewnienie dostępu do zróżnicowanych form podania leków, w tym leków podskórnych, jest niezbędne dla poprawy efektywności leczenia onkologicznego w Polsce. Przeniesienie podań leków do warunków ambulatoryjnych lub domowych, przy odpowiednim wsparciu i przeszkoleniu personelu medycznego oraz pacjentów i ich rodzin, może znacznie odciążyć szpitale i poprawić komfort życia pacjentów.
Posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Onkologii było ważnym krokiem
w kierunku optymalizacji systemu ochrony zdrowia, dostosowania go do aktualnych wyzwań i zmieniających się potrzeb pacjentów onkologicznych. Wprowadzenie zmian systemowych, które uwzględniają korzyści płynące z innowacyjnych metod umożliwiających indywidualizację leczenia, jest kluczowe dla dalszego rozwoju opieki onkologicznej w Polsce. Dyskusje na temat tych zagadnień powinny być kontynuowane, aby poprawić jakość i dostępność opieki onkologicznej w naszym kraju.