Zespół Gianottiego-Crostiego (acrodermatitis papulosa) jest wywołany przez odpowiedź immunologiczną, która pojawia się na skutek zakażeń wirusowych lub bakteryjnych, a także odczynu poszczepiennego. Objawia się wystąpieniem grudkowej lub grudkowo-pęcherzykowej wysypki na kończynach, twarzy i pośladkach niemowląt oraz dzieci i młodzieży. Choroba sporadycznie diagnozowana jest u osób dorosłych.
Zespół Gianottiego-Crostiego, czyli charakterystyczna wysypka na skórze
Wysypka skórna to jeden z objawów, które dość często towarzyszą chorobom o podłożu wirusowym. Niektóre z nich są typowe dla wieku dziecięcego np. odra, ospa i różyczka. Z tego względu wysypka u dziecka zawsze jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej.
Część chorób wirusowych, których objawem jest wysypka, diagnozowanych jest coraz rzadziej, co ma związek z profilaktyką. Obowiązkowe i zalecane szczepienia ochronne pozwoliły znacząco ograniczyć występowanie m.in. odry. W przypadku zespołu Gianottiego-Crostiego pojawia się wysypka grudkowa lub wysypka grudkowo-pęcherzykowa. Zanim nastała era szczepień ochronnych, zespół Gianottiego-Crostiego dotyczył przede wszystkim dzieci chorujących na wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) oraz wirusowe zapalenie wątroby typu A i C.
Z medycznego punktu widzenia w przypadku zespołu Gianottiego-Crostiego nie mamy do czynienia z typową wysypką, ale tzw. osutkami, czyli zmianami na skórze, których pojawienie się jest spowodowane reakcją zapalną o podłożu innym niż podłoże typowo chorobowe. Osutki w postaci zmian skórnych mogą być efektem stanu zapalnego skóry, który wywołuje specyficzna reakcja immunologiczna oraz odpowiedź komórkowa związana z:
- infekcją bakteryjną lub wirusową,
- przyjęciem niektórych leków,
- szczepieniami ochronnymi różnych rodzajami szczepionek.
Schorzenie to jest związane ze specyficzną reakcją układu immunologicznego, która pojawia się na skutek ataku wirusów. Zespół Gianottiego-Crostiego rzadziej dotyczy zakażeń bakteryjnych. Najczęściej diagnozowany jest u dzieci od 1 do 6. roku życia, jednak występuje także u nastolatków oraz, bardzo rzadko, u osób dorosłych. Pojawia się nagle i w większości przypadków dotyczy dzieci chorujących na atopowe zapalenie skóry (AZS).
Jeżeli zespół Gianottiego-Crostiego zostanie wywołany np. zakażeniem wirusem ospy wietrznej, to na skórze oprócz zmian typowych dla tej choroby, występują także zmiany osutkowe. Zespół Gianottiego-Crostiego w pełnoobjawowej postaci częściej diagnozowany jest u chłopców; inne rodzaje osutek np. zmiany związane z przyjmowaniem leków diagnozowane są przede wszystkim u dorosłych kobiet.
Zespół Gianottiego-Crostiego – przyczyny
Jak już zostało wspomniane, zespół Gianottiego-Crostiego to rzadka choroba, która zwykle rozwija się na skutek zakażenia wirusowego. Może wywołać ją wirus zapalenia wątroby typu A, B i C oraz m.in.:
- wirus CMV (wirus cytomegalii),
- mięczak zakaźny,
- liszaj płaski,
- wirus HIV,
- wirus paragrypy,
- wirus Coxasackie A16,
- wirus EBV (wirus Epsteina-Barr).
Zespół Gianottiego-Crostiego może towarzyszyć także zakażeniom bakteryjnym i być jednym z objawów poszczepiennych.
Zespół Gianottiego-Crostiego – objawy
Osutki związane z zespołem Gianottiego-Crostiego pojawiają się na twarzy, kończynach górnych i dolnych (nie występują w okolicy stawów, na podeszwach stóp i wnętrzu dłoni, skórze pod kolanami i w zgięciach łokci) oraz pośladkach. Zespół Gianottiego-Crostiego wywołuje grudkowe zapalenie skóry oraz grudkowo-pęcherzykowe zapalenie skóry.
Zmiany nie pojawiają się na torsie oraz błonach śluzowych i występują symetrycznie po obu stronach ciała. Osutki mają dość charakterystyczny wygląd – to niewielkie grudki lub pęcherzyki o czerwonej bądź miedzianej barwie i średnicy do 10 mm, które zwykle nie wywołują świądu. Zmiany utrzymują się na skórze zazwyczaj do 14 dni, jednak czasami pojedyncze osutki mogą być widoczne znacznie dłużej, bo nawet do 8 tygodni. Chorobie mogą towarzyszyć:
- gorączka,
- osłabienie,
- katar,
- uczucie rozbicia,
- objawy ze strony układu pokarmowego.
Czytaj też:
Toksokaroza: choroba brudnych rąk niebezpieczna dla dzieci