Grypa to choroba wirusowa, która bywa traktowana jak zwykłe przeziębienie. Różni się jednak od innych infekcji sezonowych pod względem stopnia nasilenia objawów oraz zagrożenia związanego z powikłaniami. Zakażenie wirusem grypy zagraża nie tylko osobom z grupy szczególnego ryzyka wystąpienia powikłań, czyli np. osobom z obniżoną odpornością, ale także osobom silnym i zdrowym. Przebieg zakażenia grypą bywa nieprzewidywalny, a zaniedbana infekcja może m.in. wywołać nieodwracalne uszkodzenia mięśnia sercowego u pacjenta, dla którego jedynym ratunkiem jest przeszczep serca.
Lekarze od wielu lat przestrzegają przed bagatelizowaniem grypy, jednak nadal widoczny jest problem braku świadomości związanych z tą chorobą zagrożeń. Co więcej, zbyt rzadko wykonywane są testy diagnostyczne, a także szczepienia ochronne przeciwko grypie, które zmniejszają ryzyko ciężkiego przebiegu choroby i związanych z nim groźnych powikłań.
Jak odróżnić grypę od przeziębienia?
Zakażenie wirusem grypy oraz zakażenie wirusami przeziębienia wywołują inne objawy ze strony układu oddechowego. Zakażenie wirusem grypy sprawia, że choroba ma cięższy przebieg. Jednym z charakterystycznych symptomów grypy jest wysoka gorączka, która zwykle nie jest objawem przeziębienia. Może się jednak zdarzyć, że wysoka gorączka będzie objawem innych infekcji sezonowych – reakcja organizmu na zakażenie różnymi wirusami to kwestia indywidualna.
Objawy i powikłania przeziębienia
Typowe objawy przeziębienia to m.in. wodnisty katar, kichanie, świąd nosa, ból gardła, ogólne osłabienie i złe samopoczucie, stan podgorączkowy, a także kaszel o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu, który początkowo jest suchy i po kilku dniach zmienia swój charakter – osoba chora zaczyna odkrztuszać bezbarwną wydzielinę. Odkrztuszanie wydzieliny o żółtym lub zielonym kolorze wskazuje na nadkażenie dolnych dróg oddechowych i może być związane z powikłaniami przeziębienia.
Do najczęściej występujących powikłań przeziębienia zaliczamy: zapalenie zatok przynosowych, zapalenie oskrzeli oraz zapalenie ucha środkowego (w szczególności u niemowląt i małych dzieci). W przypadku przeziębienia objawy stopniowo się nasilają, jednak nie utrudniają normalnego funkcjonowania.
Typowe objawy grypy
Grypa ma nieco inny przebieg niż przeziębienie. Infekcja rozwija się szybko, powodując znaczące pogorszenie się samopoczucia. Na początku choroby mogą występować m.in. uczucie rozbicia, ból głowy, osłabienie, zmęczenie, dreszcze, ból mięśni i stawów. Niekiedy w początkowej fazie infekcji pojawiają się także nudności, wymioty oraz biegunka.
Grypie zwykle towarzyszy wysoka gorączka, słaby katar lub uczucie zatkanego nosa, suchy kaszel oraz dyskomfort w klatce piersiowej. Rzadko objawem zakażenia grypą jest silny ból gardła – zwykle na początku choroby pojawia się wywołujące suchy kaszel drapanie w gardle. Zakażenie wirusem grypy utrudnia normalne funkcjonowanie. Silne bóle głowy, podwyższona przez kilka dni temperatura ciała, a także ból mięśni i stawów oraz związane z grypą zapalenie mięśni, mogą spowodować, że chory nie będzie miał sił, aby wykonywać codzienne czynności w domu.
Ważne! Objawy grypy powinny skłonić do wizyty u lekarza. Nie należy stosować dostępnych bez recepty preparatów „na grypę” i np. iść do pracy. Grypa charakteryzuje się wysoką zaraźliwością, dlatego należy chronić osoby, z którymi przebywamy przed zakażeniem. Infekcja rozprzestrzenia się drogą kropelkową, co powoduje, że ryzyko zakażenia wzrasta m.in. w zamkniętych pomieszczeniach. W okresie występowania objawów grypy trzeba pozostać w domu, stosować się do zaleceń lekarza i dużo odpoczywać. Zalecane jest leżenie w łóżku, które wspomaga walkę z chorobą oraz przyśpiesza regenerację organizmu.
W celu potwierdzenia diagnozy warto wykonać test na grypę, co pozwoli uniknąć m.in. bezzasadnego leczenia antybiotykami.
Komu najbardziej zagraża wirus grypy? Kto jest narażony na powikłania tej choroby?
Na ciężki przebieg grypy oraz powikłania po grypie najbardziej narażone są m.in.:
- niemowlęta i małe dzieci,
- kobiety ciężarne,
- seniorzy,
- osoby z otyłością olbrzymią,
- młodzież przyjmująca przewlekle preparaty z kwasem acetylosalicylowym,
- osoby, u których występują choroby przewlekłe np. schorzenia układu oddechowego i przewlekłe choroby układu krążenia,
- osoby z obniżoną odpornością np. osoby zakażone wirusem HIV, osoby po przeszczepach narządów i osoby przechodzące kuracje antynowotworowe,
- osoby w okresie rekonwalescencji po innych schorzeniach.
Trzeba pamiętać, że tak naprawdę, grypa i związane z nią powikłania, zagrażają każdemu z nas. Dobre zdrowie nie chroni przed powikłaniami grypy – coraz częściej do szpitali trafiają osoby młode, silne i wcześniej nieuskarżające się na żadne dolegliwości zdrowotne.
Często popełnianym błędem, który zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań po grypie, jest powrót do normalnego funkcjonowania, gdy objawy grypy zaczynają ustępować, czyli średnio po 2-4 dniach gorączki oraz złego samopoczucia. Lepsze samopoczucie nie świadczy o tym, że infekcja ustąpiła – organizm po zakażeniu grypą musi się zregenerować, co może trwać nawet do kilku tygodni, dlatego należy ograniczyć ryzyko związane np. z zakażeniem innymi wirusami.
Choroba trwa średnio około 7 dni, jednak niektóre objawy utrzymują się nawet do 2-3 tygodni – zaliczamy do nich m.in. uporczywy kaszel i przewlekłe zmęczenie.
Najczęstsze powikłania po grypie
Powikłania po grypie możemy podzielić na kilka grup. Najczęstszym powikłaniem grypy są bakteryjne infekcje w obrębie górnych i dolnych dróg oddechowych. Rzadziej diagnozowane są schorzenia serca i układu krążenia, a także powikłania ze strony układu nerwowego. Grypa może również doprowadzić do zagrażającego zdrowiu wstrząsu septycznego oraz wywołać inne powikłania, na które narażeni są przede wszystkim przewlekle chorzy pacjenci. W tej grupie ryzyko komplikacji po grypie zwiększa zaostrzenie współistniejącej choroby przewlekłej.
Czytaj też:
Nie bagatelizuj grypy. Zobacz, czym grozi lekceważenie tej choroby
Powikłania po grypie, które dotykają górne i dolne drogi oddechowe to:
- zapalenie ucha środkowego, które może doprowadzić do osłabienia słuchu,
- zapalenie zatok przynosowych,
- zapalenie krtani,
- zapalenie oskrzeli,
- pierwotne zapalenie płuc,
- wtórne zapalenie płuc,
- zapalenie płuc związane z niedoborami odporności.
Trzeba wiedzieć, że zapalenie płuc nie zawsze przebiega z typowymi objawami. Może na nie wskazywać jedynie osłabienie lub np. duszność wysiłkowa, ból lub inny dyskomfort w klatce piersiowej oraz kaszel. Zapalenie płuc w wielu przypadkach wymaga intensywnej antybiotykoterapii i leczenia szpitalnego.
Inne objawy, które wymagają konsultacji z lekarzem i wykonania badań w kierunku powikłań grypy to m.in. kołatanie serca, nawracająca gorączka, przewlekły ból głowy, sztywność karku i utrzymujący się ból mięśni, który może wskazywać na zapalenie mięśni.
Ciężki przebieg grypy może również wywołać schorzenia mięśnia sercowego oraz doprowadzić do zaburzeń krążenia. Do powikłań grypy zaliczamy m.in. zapalenie mięśnia sercowego i zapalenie osierdzia. Innym powikłaniem grypy są choroby układu nerwowego, do których zaliczamy m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego.
Śmiertelność grypy sezonowej wynosi 0,1-0,5%. Największe ryzyko zgonu z powodu zakażenia wirusem grypy oraz związanych z nim powikłań dotyczy osób po 60. roku życia. Ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji oraz powikłań po grypie znacząco zmniejszają szczepienia ochronne przeciwko tej chorobie wirusowej.
Czytaj też:
Alergia czy przeziębienie? Katar ma różne oblicza. Poznaj jego rodzajeCzytaj też:
Niekończące się infekcje. Jak odbudować odporność dziecka?