Grypa typu B – objawy, leczenie i powikłania pogrypowe

Wirus grypy typu B z rodziny Orthomyxoviridae należy do rodzaju Betainfluenzavirus (Influenzavirus B). Jest to drugi pod względem częstości występowania szczep wirusa grypy. Najczęściej występujący i wywołujący infekcje o ciężkim przebiegu wirus grypy to wirus typu A. Wirus grypy typu B zwykle odpowiedzialny jest za rozwój infekcji pod koniec sezonu grypowego, czyli na przełomie zimy i wiosny. Zakażenie wywołuje umiarkowane lub łagodne objawy, jednak może także wywołać typowe objawy grypy i związane z nimi powikłania np. zapalenie płuc. Warto dowiedzieć się więcej na temat zakażenia wirusem grypy typu B oraz poznać sposoby zapobiegania rozwojowi choroby.

Rodzaje wirusów grypy

Infekcje u człowieka wywołują trzy szczepy wirusów grypy, czyli wirusy grypy typu A, wirus grypy typu B i wirus grypy typu C. Objawy infekcji i przebieg choroby różnią się w zależności od tego, jaki szczep wirusa wniknął do organizmu człowieka. Wirusy grypy mogą ewoluować. Zdolność drobnoustrojów do mutacji sprawia, że sezonowo występujące objawy i przebieg grypy mogą się zmieniać.

Grypa typu A wywoływana jest przez niebezpieczne dla zdrowia (w skrajnych przypadkach życia) wirusy, a zakażenie ma ciężki, umiarkowany lub łagodny przebiegu. Grypa typu A wywoływana jest przez różne szczepy wirusa grypy, które atakują zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Symptomy grypy typu A u człowieka wywołuje przede wszystkim wirus H1N1 oraz H3N2.

Grypa typu B to infekcja mająca najczęściej umiarkowany lub łagodny przebieg, jednak może również wywołać bardzo nasilone objawy i powikłania. Wirus grypy typu B wywołuje infekcje jedynie u człowieka.

Grypa typu C dotyczy zarówno ludzi, jak i zwierząt. Zakażenie wirusem grypy typu C wywołuje łagodne objawy przeziębienia lub przebiega bezobjawowo.

Wirus grypy typu A i wirus grypy typu B mogą wywoływać lokalne epidemie i pandemie, jednak szczepy wirusów grypy typu A szybciej i łatwiej się rozprzestrzeniają, stanowiąc większe zagrożenie dla zdrowia publicznego. Natomiast wirus grypy typu C nie wywołuje pandemii i epidemii.

Sezon grypowy rozpoczyna się w październiku i trwa do marca. W tym czasie jesteśmy szczególnie narażeni na infekcje wywoływane przez różne szczepy wirusa grypy. Wirus grypy typu B odpowiedzialny jest przede wszystkim za infekcje pod koniec sezonu grypowego, na przełomie zimy i wiosny.

Grypa typu B – podstawowe informacje

Grypa typu B uważana jest za łagodniejszą postać grypy. Zdarza się jednak, że zakażenie wirusem grypy typu B ma ciężki przebieg. Na przebieg zakażenia wpływa m.in. ogólny stan zdrowia oraz wiek chorego. Przechorowanie grypy nie zapewnia trwałej odporności. Na zakażenie wirusem grypy typu A, B i C jesteśmy narażeni w każdym sezonie infekcyjnym. Zakażeniu wirusami grypy oraz innymi wirusami, których aktywność zwiększa się w sezonie infekcyjnym, sprzyja m.in. obniżona odporność organizmu oraz przebywanie w dużych skupiskach ludności. Ryzyko zakażenia różnymi typami wirusów, które występują w sezonie grypowym, zwiększają m.in. nagłe zmiany temperatury otoczenie, w szczególności wychłodzenie, związane np. z niedopasowaniem odzieży do warunków atmosferycznych.

Ryzyko zachorowania na grypę możemy skutecznie zmniejszyć, decydując się na szczepienia ochronne. Szczepienie najlepiej wykonać przed sezonem infekcyjnym. Szczepienie przeciwko grypie polecane jest dla wszystkich grup wiekowych, o ile nie występują przeciwwskazania do jego wykonania. Na grypę powinny zaszczepić się nie tylko osoby dorosłe. Szczepienie zalecane jest także dla niemowląt, które ukończyły 6. miesiąc życia, małych dzieci, młodzieży, a także seniorów. Szczepionka przeciw grypie jest bezpieczna dla kobiet ciężarnych. Zaszczepienie się przeciw grypie w ciąży zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu choroby oraz powikłań, które stanowią zagrożenie nie tylko dla kobiety ciężarnej, ale także dla płodu.

W sezonie grypowym zalecane jest również przestrzeganie podstawowych zasad higieny i częste mycie rąk. Warto pamiętać, że zarówno typowe objawy grypy, jak i objawy grypopodobne powinny skłonić do wizyty u lekarza, a także pozostania w domu. Bagatelizowanie objawów grypy zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych powikłań, których objawy mogą pojawić się po dłuższym czasie od momentu ustąpienia objawów infekcji. Zakażenie wirusem grypy typu A i wirusem grypy typu B może wywołać m.in. zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia, zapalenie oskrzeli, zapalenie zatok, zapalenie ucha środkowego oraz inne choroby, które wymagają specjalistycznego leczenia. Zakażenie wirusem grypy typu A i B może także doprowadzić do zapalenia płuc.

Grypa typu B – jak dochodzi do zakażenia?

Wirus grypy rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Do zakażenia najczęściej dochodzi, gdy wdychamy powietrze, w którym znajduje się aerozol wydzieliny z ust i jamy nosowo-gardłowej osoby chorej. Do zakażenia grypą może także dojść przez kontakt z osiadającymi na różnych powierzchniach drobnoustrojami, które wydostają się z organizmu chorego podczas mówienia, kaszlu i kichania, a następnie za pośrednictwem rąk, są przenoszone na kolejne osoby.

Do zakażenia wirusem grypy najłatwiej dochodzi w zamkniętych, niewietrzonych pomieszczeniach. Jeden chory zaraża średnio 4 osoby ze swojego otoczenia. Osoba chora zaczyna zarażać, zanim wystąpią u niej typowe objawy infekcji. Okres wylęgania grypy to 1-4 dni. Zwykle objawy pojawiają się w pierwszej lub drugiej dobie od zakażenia.

Początki grypy typu B. Jak rozpoznać infekcję?

Pierwsze objawy grypy typu B pojawiają się gwałtownie – osoba, u której doszło do zakażenia, nagle zaczyna gorzej się czuć – samopoczucie chorego nie zmienia się przed wystąpieniem objawów grypy, jak ma to miejsce w przypadku przeziębienia.

W przebiegu grypy dominują objawy ogólne m.in. bóle mięśni i stawów, bóle głowy, podwyższona temperatura ciała (zwykle umiarkowana gorączka), dreszcze, ogólne złe samopoczucie.

Grypa typu B – objawy u dorosłych

Symptomy grypy typu B u osób dorosłych możemy podzielić na dwie grupy, czyli:

• objawy ogólne – podwyższona temperatura ciała, ból głowy, ból mięśni i stawów, dreszcze, ogólne złe samopoczucie, osłabienie, uczucie zmęczenia,
• objawy ze strony układu oddechowego – katar, suchy kaszel, ból gardła, uczucie zatkanego nosa.

Grypa typu B – objawy u dzieci

Oprócz występujących u osób dorosłych objawów ogólnych i ze strony układu oddechowego, zakażenie wirusem grypy typu B u dzieci często wywołuje także objawy ze strony układu pokarmowego (ból brzucha, mdłości, wymioty, biegunka), które u osób dorosłych występują rzadko.

Grypa typu B u dorosłych i grypa typu B u dzieci może spowodować powikłania ze strony górnych dróg oddechowych, dolnych dróg oddechowych oraz innych narządów i układów. Objawy grypy powinny skłonić do wizyty u lekarza! Choć leczenie grypy to przede wszystkim leczenie objawowe, to niezbędne jest wykonanie badań, które pozwalają określić, czy np. nie doszło do zajęcia oskrzeli oraz wykryć inne choroby, które mogą wywoływać symptomy grypopodobne.

Grupy ryzyka ciężkiego przebiegu grypy

Niemowlęta i dzieci mają niedojrzały układ odpornościowy, co sprawia, że są bardziej podatne na zakażenia wirusowe, ciężki przebieg choroby i wystąpienie poważnych powikłań. Ryzyko ciężkiego przebiegu choroby oraz związanych z zakażeniem wirusem grypy powikłań dotyczy także m.in.:

• osób starszych,
• osób z wrodzonymi i nabytymi niedoborami odporności, których układ immunologiczny nie jest w stanie zwalczyć zakażenia,
• kobiet ciężarnych,
• osób ze schorzeniami współistniejącymi (np. przewlekłe choroby układu oddechowego, choroby układu sercowo-naczyniowego),
• osób z obniżoną odpornością na skutek leczenia nowotworu bądź przeszczepu i osób osłabionych wyniszczającymi chorobami,
• osób z nadwagą i otyłością.

Ile trwa grypa typu B?

Objawy grypy typu B utrzymują się średnio 7-10 dni. Największe nasilenie objawów chorobowych obserwowane jest w pierwszych trzech dobach infekcji. Kaszel związany z grypą może utrzymywać się nawet do 3 tygodni.

Leczenie grypy typu B

Leczenie grypy to leczenie objawowe, które uwzględnia redukcję występujących u chorego objawów. W leczeniu grypy stosowane są leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, a także m.in. leki udrożniające nos i łagodzące kaszel. W niektórych przypadkach stosowane są także leki przeciwwirusowe. Leki przeciwwirusowe najczęściej stosowane są u osób z grupy ryzyka ciężkiego przebiegu grypy oraz osób zagrożonych wysokim ryzykiem wystąpienia powikłań.

Osoby chorujące na grypę powinny dużo odpoczywać, unikać wysiłku fizycznego, stosować lekkostrawną dietę, która jest bogata w witaminy i minerały, a także pamiętać o zwiększeniu podaży płynów w celu przeciwdziałania odwodnieniu organizmu.

Leczenie grypy można wspomóc, spożywając m.in. ziołowe napary i herbatki, które wspierają układ immunologiczny, a także wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwwirusowe.

Grypa typu B – powikłania

Powikłania zakażenia wirusem grypy typu B to m.in.:

• zapalenie zatok przynosowych,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie oskrzeli,
• zapalenie płuc,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Grypa może również spowodować zaostrzenie przebiegu astmy i innych chorób przewlekłych np. chorób układu sercowo-naczyniowego.

Objawy, które mogą wskazywać na powikłania po grypie to m.in.:

• przewlekły lub nawracający stan podgorączkowy,
• uporczywy kaszel,
• ból w klatce piersiowej,
• duszności,
• przewlekłe zmęczenie,
• osłabienie zdolności wysiłkowych.

Czytaj też:
Objawy grypy – jakie są początki choroby? Jak rozpoznać symptomy?Czytaj też:
Oporność na antybiotyki gorsza niż rak. „Nie będziemy mieli czym leczyć poważnych infekcji”

Źródła:

• Davidson, Choroby wewnętrzne. Tom 2, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, 2020
• Virella G., Mikrobiologia i choroby zakaźne, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław, 2002
• A. Antczak, Grypa Praktyczne Kompendium, Wydawnictwo Medical Tribune, 2021
• A. Wierzbicka-Woś, Beata Tokarz-Deptuła, Wiesław Deptuła, Układ odpornościowy a wirus grypy, DOI: 10.5604/17322693.1140337