Niepowściągliwe wymioty w ciąży a zaburzenia autystyczne u dziecka

Niepowściągliwe wymioty w ciąży, określane w medycynie „Hyperemesis gravidarum” (HG) to nie to samo, co poranne mdłości w ciąży.

Doniesienie o wykryciu korelacji pomiędzy HG a zaburzeniami ze spektrum autyzmu u dzieci z takiej ciąży pochodzi z czasopisma „American Journal of Perinatology”. Autorami publikacji są naukowcy z ośrodka Kaiser Permanente w Pasadenie (USA), którzy wnioski wysnuli na podstawie danych uzyskanych od prawie pół miliona par – matek i ich dzieci urodzonych z ciąż pojedynczych w latach 1991 -2014. Obserwowali dzieci od 2. do 17. roku życia i porównywali te, u których matek zdiagnozowano hyperemesis gravidarum, z tymi, które takich przypadłości nie miały.

To prawdopodobnie pierwsza praca, która wykazała tego rodzaju korelację. W badaniach innych naukowców wykazano słaby związek pomiędzy niepowściągliwymi wymiotami a problemami z ciążą oraz noworodkiem (przedwczesny poród, niepełna punktacja w skali Apgar), zwłaszcza wtedy, gdy kobieta zbyt mało przytyła w czasie ciąży. Jednak o ile w świetle badań HG bezpośrednio zdaje się nie wywierać bardzo szkodliwego wpływu na płód, to jednocześnie może doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych kobiety, która ich doświadcza. Tym samym może być też obciążające dla dziecka.

Kiedy poranne mdłości w ciąży są normą

Poranne mdłości i niepowściągliwe wymioty to różne przypadłości. O ile poranne mdłości to powszechna dolegliwość pierwszych miesięcy ciąży fizjologicznej (zwykle zanikają już w drugim trymestrze ciąży), to niewielki odsetek przyszłych matek boryka się z niepowściągliwymi wymiotami. W ich przypadku dochodzić może do groźnego odwodnienia i podwyższenia ciał ketonowych w moczu, co świadczy o upośledzeniu przemian metabolicznych w organizmie matki.

Co gorsza, jeśli kobieta wymiotuje często i przez wiele dni, może dojść u niej nie tylko do odwodnienia i niedożywienia, ale wskutek nich – także do poważnych powikłań neurologicznych (łącznie z encefalopatią Wernickiego – niebezpiecznej choroby neurologicznej) oraz potencjalnie śmiertelnej zakrzepicy żył. W ciężkiej postaci HG kobiety odmawiają przyjmowania jakichkolwiek płynów i pokarmów z uwagi na wymioty po wypiciu czy zjedzeniu czegokolwiek.

Wytyczne dla lekarzy nakazują w przypadku stwierdzenia niepowściągliwych wymiotów m.in. podawanie ciężarnym witaminy B1, której niedobór prowadzi do rozwoju encefalopatii Wernickiego. Jak wskazują autorzy artykułu „Postępowanie w przypadku niepowściągliwych wymiotów ciężarnych” przedrukowanego przez Medycynę Praktyczną z Best Practice & Research Clinical Obstetrics and Gynaecology, uzupełnianie tej substancji jest konieczne zwłaszcza wtedy, gdy wymioty występują od co najmniej 3 tygodni (to najkrótszy czas, w którym dochodzi do wyczerpania zapasów tej witaminy w organizmie).

To, czy poranne mdłości są normą, czy też przybierają niepokojącą postać, ocenia lekarz na podstawie wywiadu oraz badań pomocniczych. Stąd konieczne jest informowanie swojego lekarza prowadzącego o wszelkich niepokojących objawach. Warto wiedzieć, że jeśli dochodzi do rozwoju HG, ciężarna często trafia do szpitala.

Co jest przyczyną HG, nie wiadomo. Co ciekawe, częściej przydarza się kobietom bardzo szczupłym, czyli o wskaźniku masy ciała poniżej dolnej granicy normy, tym, które nigdy wcześniej nie rodziły oraz w ciąży z żeńskimi płodami.

Skąd bierze się autyzm

Wciąż nie znaleziono przyczyny rozwoju zaburzeń ze spektrum autyzmu, choć ustalono pewną rolę predyspozycji genetycznych. Ponad wszelką wątpliwość ustalono jednak, że nie ma związku między szczepieniami i autyzmem.

Amerykańscy naukowcy wykazali zaś, że istnieje korelacja między HG a częstością występowania autyzmu. To korelacja, a zatem nie świadczy o związku przyczynowo-skutkowym. By taki wykazać, potrzebne są kolejne badania. Nie znaleziono natomiast żadnego związku pomiędzy lekami stosowanymi w terapii hyperemesis gravidarum (często konieczne jest podawanie leków przeciwwymiotnych) a ryzykiem autyzmu.

„Nasze wyniki są zgodne z hipotezą, że kobiety doświadczające niepowściągliwych wymiotów ciężarnych mają słabszą podaż składników odżywczych, co z kolei może prowadzić do potencjalnego długotrwałego upośledzenia rozwoju neurologicznego ich dzieci” – oceniają autorzy artykułu.

Jednak zastrzegają, że aby to jednak ostatecznie potwierdzić, należy przeprowadzić jeszcze wiele badań, które wykluczą wszystkie inne czynniki mogące mieć wpływ na wynik.

Dwa domowe sposoby na poranne mdłości w ciąży

Imbir

Jak czytamy w pracy na temat postępowania w przypadku HG, w randomizowanych badaniach z podwójnie ślepą próbą na grupie kilkuset ciężarnych kobiet sprawdzono działanie imbiru na poranne mdłości. Imbir w ilości 500–1500 mg na dobę dzielono na mniejsze dawki. Okazało się, że był skuteczniejszy niż placebo i nie zaobserwowano żadnych skutków niepożądanych. Nie badano, czy może być skuteczny w przypadku HG.

Witamina B6

W jednym badaniu porównywano skuteczność witaminy B6 i imbiru – uzyskano podobne wyniki wskazujące na łagodzenie porannych mdłości przez obydwie substancje.

Czytaj też:
Autyzm może zwiększać ryzyko otyłości u dzieci