Stulejka u dziecka – rodzaje, rozpoznanie i leczenie

Stulejka u dziecka – rodzaje, rozpoznanie i leczenie

Dodano: 
Niemowlę
Niemowlę Źródło:Pexels / Karolina Grabowska
Stulejka (phimosis) to zwężenie ujścia napletka. Ta wada anatomiczna diagnozowana jest u chłopców, a także dorosłych mężczyzn. Stulejka uniemożliwia odsunięcie pokrywającego żołądź prącia napletka. W większości przypadków stulejka u dziecka to stulejka fizjologiczna, która nie wymaga specjalistycznej interwencji lekarskiej. Wyjaśniamy, jak rozpoznać stulejkę i jakie są powikłania nieleczonej stulejki u dziecka.

Fizjologiczna stulejka występuje u około 90 proc. chłopców, którzy nie ukończyli 3-4 roku życia. Stulejka fizjologiczna to sklejone blaszki napletka. Do sklejenia blaszek napletka dochodzi pod wpływem gromadzącej się między nimi wydzieliny. Na skutek sklejenia blaszek napletka nie jest możliwe odsunięcie napletka oraz odkrycie żołędzi prącia.

Najczęściej dochodzi do samoistnego poluzowania napletka około 7 roku życia, jednak u niektórych chłopców fizjologiczna stulejka utrzymuje się dłużej. Choć w większości przypadków nie ma powodów do niepokoju, to chłopca, u którego w wieku 5-6 lat nadal występuje stulejka, powinien zbadać urolog dziecięcy, zwłaszcza jeżeli występują również stany zapalne w obrębie żołędzi i cewki moczowej.

Warto wiedzieć, że nieleczona stulejka może powodować zaburzenia oddawania moczu, a także stać się przyczyną nawracających stanów zapalnych, których powikłaniem są infekcje dróg moczowych. U dorosłych mężczyzn stulejka może utrudniać wzwody prącia oraz zwiększa ryzyko wystąpienia raka prącia. Problem stulejki dotyczy około 8-12 proc. dorosłych mężczyzn, u których nie został wykonany zabieg obrzezania.

Warto dowiedzieć się więcej na temat przyczyn stulejki, a także związanych z nią objawów i zagrożeń, które powoduje zwężenie napletka. Co ważne – nie należy bagatelizować objawów stulejki u dziecka, bo brak specjalistycznego leczenia w przypadku patologicznych zmian, może spowodować poważne powikłania.

Stulejka u dziecka – jak rozpoznać zwężenie napletka?

Budowa anatomiczna penisa uwzględnia osłaniający żołądź prącia oraz ujście cewki moczowej napletek. Napletek jest okrężnym fałdem skórno-śluzówkowym. Całkowicie lub częściowo osłania żołądź prącia, pełniąc ważną funkcję ochronną. Dzięki napletkowi żołądź chroniona jest przed uszkodzeniami mechanicznymi. Co więcej, napletek zapewnia odpowiednią wilgotność.

Stulejka u dziecka najczęściej ustępuje samoistnie, dlatego u niemowląt i małych dzieci wąski napletek nie wymaga interwencji lekarza, jeżeli stulejka anatomiczna nie przyczynia się do rozwoju stanów zapalnych układu moczowego oraz występowania nieprzyjemnych dolegliwości np. bólu i pieczenia.

Stulejka powoduje, że niemożliwe jest prawidłowe odprowadzenie napletka. Wyróżniamy:

  • stulejkę częściową – rozpoznawana jest, gdy zwężone ujście napletka utrudnia odciąganie napletka z żołędzi prącia,
  • stulejkę całkowitą – rozpoznawana jest, gdy zwężone ujście napletka uniemożliwia zsunięcie napletka z żołędzi prącia.

Niepokój powinny wzbudzić objawy stulejki u starszych chłopców, które są wskazaniem do wizyty u urologa dziecięcego. Stulejce często towarzyszy krótkie wędzidełko, które również może powodować problemy, gdy chce się odprowadzić napletka.

U niemowląt i małych dzieci można czasami zauważyć wybrzuszenie napletka podczas oddawania moczu – jest to objaw fizjologiczny u chłopców, którzy nie ukończyli 3. roku życia.

Jakie objawy daje stulejka u dziecka?

Jak wygląda stulejka? Stulejka powoduje zwężenie ujścia napletka, który nie może zostać odsunięty w okolicę rowka zażołędnego. Trudno jest samodzielnie zdiagnozować stulejkę, dlatego w pierwszych latach życia dziecka rozwój narządów płciowych kontrolują pediatrzy. Zwykle stulejka u dziecka nie wiąże się z występowaniem nieprzyjemnych dolegliwości. W przypadku dzieci najczęściej dochodzi do samoistnego odklejenia się napletka.

Nieco inaczej jest w przypadku dorastającej młodzieży oraz dorosłych mężczyzn. Stulejka z czasem staje się przyczyną problemów z utrzymaniem higieny intymnej, powodując stany zapalne, a także problemy podczas stosunku.

Typowe objawy stulejki u dziecka to ból, pieczenie oraz inne dolegliwości podczas zsuwania napletka, a także obrzęk i zaczerwienie brzegów napletka. Co ważne – specjaliści nie zalecają odsuwania napletka u dzieci bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem – nieumiejętne ściąganie napletka może doprowadzić do powstawania urazów i blizn. U dziecka stulejka może także wywoływać objawy ze strony układu moczowego np. nawracające infekcje – trzeba pamiętać, że pod napletkiem gromadzi się mastka, która stanowi pożywkę dla chorobotwórczych bakterii. Objawem stulejki jest też stan zapalny żołędzi związany z gromadzeniem się pod napletkiem moczu.

U młodzieży i dorosłych mężczyzn objawem stulejki są również dolegliwości bólowe podczas wzwodu prącia, które wywołuje nadmierne napięcie odprowadzonego do rowka zażołędnego napletka.

Rozpoznanie stulejki u dziecka

Stulejka u dziecka diagnozowana jest, gdy napletek nie może zostać odprowadzony za rowek zażołędny. Diagnoza powinna zostać postawiona przez urologa dziecięcego.

Zachowawcze leczenie stulejki

Leczenie zachowawcze stulejki u dziecka polega na zastosowaniu metod takich jak fizjoterapia napletka. Polega ona na delikatnym odciąganiu napletka zgodnie z zaleceniami specjalisty. Zanim rozpocznie się fizjoterapia napletka, niezbędne jest stosowanie specjalnych maści, które uelastyczniają skórę i działają przeciwzapalnie, zmniejszając ryzyko uszkodzenia napletka.

Jeżeli podczas fizjoterapii napletka dojdzie do jego zablokowania – nie można naciągnąć napletka na żołądź prącia, to trzeba jak najszybciej skonsultować się z lekarzem!

Chirurgiczne leczenie stulejki

Operacyjne leczenie stulejki uwzględnia obrzezanie, które polega na usunięciu napletka lub plastykę napletka. Operację stulejki przeprowadza chirurg dziecięcy. Zarówno obrzezanie, jak i plastyka napletka wykonywane są z określonych wskazań, do których zaliczamy m.in.:

  • krótkie wędzidełko,
  • patologiczną stulejkę, której towarzyszą zrosty i blizny,
  • nawracające stany zapalne w obrębie prącia i układu moczowego,
  • zaburzenia oddawania moczu.

Leczenie chirurgiczne, w tym m.in. rodzaj zabiegu, dobierane jest indywidualnie do stanu pacjenta. Operacja stulejki u dzieci wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym. Może się wiązać z powstaniem: obrzęku, krwawienia, a w niektórych przypadkach może uniemożliwiać zsuwanie napletka (jest to związane z blizną).

Czytaj też:
Urolog to specjalista nie tylko dla mężczyzn
Czytaj też:
Zmiany na penisie. Czy mogą być objawem nowotworu?

Źródła:

  • Malczyk Ż., Jarzumbek A., Kleszyk M. i in., Postępowanie ze stulejką u chłopców, Pediatria Polska 2014, 89, s. 361-365
  • Kowalczyk K., Baka-Ostrowska M., Wady i choroby napletka u dzieci, Pediatria po Dyplomie, 2020, 1, s. 25-31
  • Borkowski A., Urologia – podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008