Zmysł węchu jest niezwykle ważny. Gdy ulega on pogorszeniu – może obniżać się także jakość życia takich osób, ponieważ oddziałuje on na wiele aspektów codzienności, między innymi daje radość z jedzenia, możliwość zachwytu pięknymi zapachami. W zwykłych sytuacjach pomaga wyczuć zepsute jedzenie czy szkodliwe gazy. Słaby węch może świadczyć o możliwości wystąpienia demencji, ale też depresji (zaliczanej do chorób cywilizacyjnych) wśród osób starszych.
Słaby węch a ryzyko demencji
Z badania opublikowanego kilka lat temu na łamach pisma „Neurology” wiemy, że problemy z identyfikacją powszechnie znanych zapachów u seniorów mogą świadczyć o znacznie podwyższonym ryzyku wystąpienia demencji w przyszłości. Naukowcy z University of California w San Francisco dostarczyli kolejnych dowodów na to, że testy węchowe mogą identyfikować osoby starsze, które są szczególnie narażone na ryzyko wystąpienia demencji, w tym najpoważniejszej jej postaci, którą jest choroba Alzheimera.
Badacze pod kierunkiem prof. Kristine Yaffe z University of California w San Francisco przeanalizowali dane zebrane od ponad 2400 seniorów. Te osoby, które uzyskały złe wyniki w teście węchowym – miały 2-3-krotnie wyższe ryzyko rozwinięcia się demencji po 9 latatach w porównaniu z seniorami z dobrymi wynikami. Osoby z wynikami umiarkowanymi były o 1,4 do 1,8 razy bardziej narażone na rozwój demencji w przyszłości.
„Nasze obserwacje mogą mieć istotne znaczenie dla prewencji i leczenia demencji”– powiedziała wówczas prof. Yaffe, której zdaniem wyniki te potwierdzają związek między sprawnością zmysłu węchu a ryzykiem pogorszenia zdolności poznawczych.
Pogarszający się węch może też zwiastować depresję
Teraz inni badacze poszli o krok dalej i postanowili sprawdzić, jaki związek ma powonienie z możliwością wystąpienia depresji. Najnowsze badania zostały opublikowane w czasopiśmie „Journal of Gerontology”. Badacze z Johns Hopkins University School of Medicine w Baltimore (USA) przez 8 lat poddali obserwacji stan zdrowia 2125 seniorów. Uczestniczyli oni w studium pt. Health, Aging and Body Composition Study (Health ABC). Gdy osoby te zostały włączone do badań, wszystkie z nich były zdrowe. Byli to ludzie w wieku od 70 do 73 lat. Ich stan zdrowia był monitorowany co sześć miesięcy za pośrednictwem telefonu, a raz w roku – osobiście. Podczas tego badacze sprawdzali u seniorów ich mobilność, ale także zdolność do wyczuwania różnych zapachów i występowanie objawów depresji.
Na początku badania zmysł węchu działał prawidłowo u 48 procent badanych. U 24 procent badacze stwierdzili hiposmię (zmniejszona zdolność do wyczuwania zapachów), a u 24 procent – anosmię (istotną utratę węchu). Osoby, które charakteryzowały się lepszym węchem, z reguły były młodsze niż te ze słabszym. Przez 8 lat badań u 25 procent seniorów rozwinęły się znaczne objawy depresji.
Wyniki badań nad węchem u seniorów
Osoby, u których specjaliści stwierdzili anosmię lub hiposmię, miały podwyższone ryzyko wystąpienia objawów depresji w porównaniu do osób, u których na początku badania węch działał w sposób prawidłowy. Im węch był słabszy – tym ryzyko pojawienie się depresji było większe. Współautorka pracy dr Vidya Kamath wyjaśnia:
Obserwowaliśmy wielokrotnie, że słaby węch może być wczesnym sygnałem ostrzegawczym chorób neurodegeneracyjnych, jak choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona, a także ryzyka zgonu. To badanie wskazuje na jego związek z ryzykiem objawów depresji.
Specjaliści zauważają jednak, że pogarszający się zmysł węchu nie musi świadczyć o możliwości pojawienia się depresji, jednak przeprowadzone badanie dowodzi, że może być istotnym wskaźnikiem.
Czytaj też:
Dobra dieta dla seniora. Te składniki muszą się w niej znaleźćCzytaj też:
Pierwsza na świecie szczepionka przeciwko wirusowi RSV dla seniorów została zatwierdzona przez Komisję Europejską.