Obniżenie nastroju, smutek, zniechęcenie, brak motywacji do działania – każdy z nas czasami ma dość otaczającego go świata i rzeczywistości, w której żyje. Depresja to przewlekła i wymagająca leczenia choroba, która całkowicie zabiera chęci do życia i związaną z codziennym funkcjonowaniem radość. Choroba ta może mieć różną postać, jednak zawsze występowanie objawów depresji powinno skłonić do poszukania pomocy lekarskiej.
Depresja – choroba cywilizacyjna
Postęp cywilizacyjny wiąże się z licznymi korzyściami, jednak ma także pewne wady. Szybkie tempo życia oraz inne oddziałujące na każdego z nas czynniki, mogą doprowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu mózgu oraz związanych z tym zaburzeń o podłożu psychicznym i emocjonalnym. Depresja to „choroba duszy”, jednak oddziałuje ona na nasze ciało, wpływając na pojawienie się specyficznych i niespecyficznych objawów.
Rośnie odsetek chorych na depresję. Obecnie nawet co 4 mieszkaniec Europy jest zagrożony rozwojem tej choroby. Dotyczy to nie tylko osób dorosłych, ale także dzieci i młodzieży, u których choroba ta diagnozowana jest coraz częściej.
Negatywne oddziaływanie na nasz organizm czynników psychologicznych i środowiskowych prowadzi do zaburzeń w biologicznej czynności mózgu, co ma wpływ na odczuwany przez osobę chorą nastrój. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, co wywołało zaburzenia depresyjne, które mogą pojawiać się jedynie okresowo, jak i przyjąć postać przewlekłą. Wbrew pozorom i powszechnie funkcjonującym, nieprawdziwym mitom, depresja nie jest wywołana jedynie trudną sytuacją życiową, traumą, osobistymi lub zawodowymi problemami, odejściem bliskich. Choroba ta dotyka także osoby, które z pozoru nie mają powodów do zmartwień, jednak i tak odczuwają psychiczne cierpienie.
Depresja jest chorobą, która może doprowadzić do śmierci. Niepokojący jest fakt, iż jedynie niewielki odsetek chorych decyduje się na podjęcie leczenia, które w Polsce bywa postrzegane jako powód do wstydu. Depresja to choroba, której nie należy się wstydzić! Zauważając u siebie lub u swoich bliskich objawy depresji, powinniśmy jak najszybciej poszukać pomocy specjalisty.
Depresja u dorosłych
Depresja to jedna z chorób, które mogą ujawnić się na każdym etapie naszego życia. Nie ma tutaj większego znaczenia nasz wiek, pozycja społeczna, stan konta czy plany na przyszłość. Choroba ta atakuje osoby w różny sposób odbierające otaczającą je rzeczywistość, mając związek z trudnymi doświadczeniami, jednak nie zawsze są one bezpośrednią przyczyną rozwoju choroby.
Mechanizm rozwoju depresji jest dość skomplikowany i uwzględnia połączenie się kilku różnych czynników, które doprowadzają do zaburzeń w biologicznej czynności mózgu. Prowadzą one do zmniejszenia wydzielania ważnych dla naszego nastroju hormonów szczęścia. Niezwykle ważna w przypadku zaburzeń nastroju oraz zaburzeń depresyjnych, jest serotonina. Jej niedobory przyczyniają się do spadku motywacji, odczuwania przygnębienia i smutku, płaczliwości, a także znacznego pogorszenia się kondycji psychicznej i zmniejszenia odporności na stres.
Depresja u osób dorosłych to coraz częściej poruszany problem, którego nie można bagatelizować. Każdy z nas może mieć gorszy dzień, ale w sytuacji, gdy smutek zaczyna rządzić naszym życiem, przestajemy odczuwać przyjemność płynącą z codziennie wykonywanych czynności i zaczynamy stopniowo wycofywać się z życia, musimy poszukać pomocy. Tutaj nie pomoże często słyszane od bliskich oraz powtarzane samemu sobie „weź się za siebie”, jedynie odpowiednia terapia oraz leki pomogą wyjść z otchłani smutku i na nowo zacząć normalnie funkcjonować.
Depresja u dzieci
Mitem jest to, że depresja dotyka jedynie osoby dorosłe. Wiele osób uważa, że dzieci przecież nie mają trosk i problemów, które mogą przyczynić się do rozwoju tej choroby. Im szybciej zrozumiemy, że jest inaczej, tym lepiej. Dzieci i młodzież także chorują na depresję, często skutecznie maskując objawy chorobowe. Zdarza się, że objawy depresji u dzieci są mylone z objawami dorastania, przemęczenia i stresu szkolnego.
Nie należy jednak z góry zakładać, że zmiana zachowania dziecka to jedynie skutek burzy hormonalnej. Wrażliwe, wyjątkowo spostrzegawcze, a także spędzające coraz mniej czasu z rodzicami dzieci często cierpią w milczeniu, bo ich otoczenie nie dostrzega objawów choroby lub je bagatelizuje, twierdząc, że problemy dziecka nie zasługują na uwagę. Warto wiedzieć, że dzieci inaczej odbierają świat i z pozoru błahy problem, mogą traktować bardzo poważnie.
Na depresję może zachorować nawet kilkuletnie dziecko. Czynnikiem wyzwalającym objawy tej choroby mogą być np. brak częstego i bliskiego kontaktu z rodzicem, nadmierna presja otoczenia i zbyt wysokie oczekiwania.
Depresja – przyczyny
Przyczyny depresji dzielimy na trzy grupy. Objawy tej choroby pojawiają się na skutek działania czynników biologicznych, czyli zaburzeń w wydzielaniu hormonów szczęścia. Są one związane z działaniem czynników środowiskowych oraz psychologicznych. Niezależnie od wieku osoby chorej objawy depresji pojawiają się na skutek m.in.:
- przewlekłego stresu,
- trudnych doświadczeń życiowych,
- traum,
- doświadczania przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej,
- poczucia osamotnienia i braku akceptacji,
- niskiej samooceny,
- braku wsparcia otoczenia w radzeniu sobie z problemami,
- braku umiejętności radzenia sobie ze stresem,
- długo tłumionych emocji i związanego z tym cierpienia psychicznego,
- problemów w życiu rodzinnym, pracy, szkole,
- braku poczucia bezpieczeństwa.
Wyszczególnienie wszystkich przyczyn rozwoju depresji jest niezwykle trudne, bo u każdego z nas choroba ta może rozwinąć się pod wpływem działania jednego lub kilku czynników psychologicznych, a także czynników bezpośrednio związanych ze środowiskiem, w którym żyjemy. Nie zawsze przyczyną depresji są trudne doświadczenia życiowe, strata bliskich, traumatyczne przeżycia, przemoc. Coraz częściej choroba ta ma związek z wygórowanymi oczekiwaniami otoczenia, presją dnia codziennego i brakiem umiejętności radzenia sobie z problemami, które z czasem zaczynają nas przerastać.
Depresja – objawy
Klasyczne objawy depresji to odczuwany przez długi czas smutek, brak radości z życia, niechęć do samego siebie, brak motywacji do działania, utrata dawnych zainteresowań, bierność w codziennym życiu, rezygnacja z kontaktów z otoczeniem, poczucie winy, odczuwanie lęku i niepokoju. Depresja oprócz zmian nastroju wywołuje także objawy somatyczne, do których zaliczamy m.in. zaburzenia odżywiania, ból głowy, ból brzucha, zaburzenia pamięci i koncentracji, ogólne osłabienie i podatność na infekcje, napięciowe bóle mięśni, bezsenność. Wbrew typowemu „obrazowi” osoby z depresją, który nadal funkcjonuje w społeczeństwie, choroba ta nie musi prowadzić do całkowitego zamknięcia się w domu i zaniedbania wyglądu, bo wiele osób z depresją funkcjonuje w „normalny” sposób poza domem np. w pracy, maskując objawy choroby, do czasu, gdy przejmie ona pełną kontrolę.
Jak już zostało wspomniane, depresja ma wiele twarzy i może występować epizodycznie lub być chorobą przewlekłą. Wyróżniamy m.in. depresję poporodową, depresję sezonową oraz depresję utajoną, która wywołuje liczne objawy somatyczne, jednak osoba chora nie zdaje sobie sprawy z tego, że jej złe samopoczucie ma podłoże psychiczne.
Depresja – leczenie
Leczenie depresji uwzględnia psychoterapię, leczenie psychiatryczne, a także stosowanie odpowiednio dobranych leków, które pomagają przywrócić prawidłowe funkcjonowanie mózgu. Mózg stanowi nie tylko „centrum dowodzenia” organizmu, ale także ośrodek naszych emocji. Leczenie depresji uwzględnia również zmianę diety, codzienną aktywność fizyczną, korzystanie z technik relaksacyjnych i innych sposobów łagodzenia stresu. Niejednokrotnie niezbędna jest praca terapeuty nie tylko z osobą chorą, ale także jej bliskimi, których zachowania mogły przyczynić się do wystąpienia depresji. Przepracowanie skrywanych emocji i żalu, szczera rozmowa, a także wsparcie, które nie uwzględnia jedynie zdawkowego „będzie dobrze” wiele znaczą do osoby chorej oraz przyśpieszają jej powrót do zdrowia.
Czytaj też:
Osobowość borderline, czyli życie na krawędzi. Cechy, emocje, pomoc psychologiczna