Mononukleoza zakaźna to jedna z częściej występujących chorób wirusowych u dzieci. Okazuje się jednak, że zakażenie mononukleozą często jest mylnie diagnozowane i rozpoznawane jako angina, zapalenie gardła lub przeziębienie. Jak uchronić dziecko przed zakażeniem mononukleozą?
Co to jest mononukleoza?
Mononukleoza jest wirusową chorobą zakaźną, na którą najczęściej zapadają dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Choroba niemal nie występuje wśród maluchów do 2. roku życia, które nie uczęszczają do żłobka. Wyjątkiem są małe dzieci, które zostały zakażone przez starsze rodzeństwo lub dorosłych. Przeprowadzone na jednym z polskich oddziałów pediatrycznych badania wykazały, że najczęściej do zakażenia mononukleozą dochodzi u dzieci w wieku 3-5 lat; zakażenia w większości dotyczą chłopców. Drugą grupą, która często choruje na mononukleozę, jest młodzież i młodzi dorośli. Zakażenia wyjątkowo rzadko dotyczą osób po 40. roku życia, jednak w tej grupie najczęściej choroba przybiera ostry przebieg i powoduje powikłania.
Wirus EBV namnaża się w śliniankach. Do zakażenia może dojść podczas kontaktu ze śliną zakażonej osoby oraz wydzielinami z jej nosa i gardła, a także w wyniku transfuzji krwi, przeszczepu szpiku lub narządów zakażonej osoby. Sporadycznie dochodzi do zakażenia drogą kropelkową. Ważne: źródłem zakażenia mogą być także ozdrowieńcy – badania wykazały, że po wyzdrowieniu można zakażać nawet przez ponad rok. Zakażają także chorzy bezobjawowi oraz osoby zakażone, u których wirus dopiero zaczyna atakować organizm.
Mononukleoza znana jest przede wszystkim ze swojej potocznej nazwy – „choroba pocałunków”. Choć bywa bagatelizowana, to jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia. Zakażenie daje odporność na całe życie.
Mononukleoza – objawy
Objawy mononukleozy przypominają objawy bakteryjnych zakażeń górnych dróg oddechowych, które często występują wśród dzieci. W przeważającej grupie chorych o zakażeniu świadczy:
- powiększenie węzłów chłonnych,
- gorączka,
- powiększenie migdałków podniebiennych.
Powyższe objawy to tzw. triada mononukleozowa, która pojawia się u ponad 80% zakażonych wirusem EBV.
W przebiegu zakażenia pojawiają się także:
- katar,
- ból gardła,
- uczucie zatkanego nosa,
- ogólne osłabienie,
- ból mięśni i stawów,
- nalot na języku i migdałkach,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- pieczenie gardła podczas przełykania,
- grudkowa lub plamista wysypka,
- ból głowy,
- ból brzucha.
Powyższe objawy mogą wskazywać na wiele różnych chorób, dlatego często mononukleoza leczona jest w niewłaściwy sposób. W przypadku dzieci i młodzieży pojawiają się także zakażenia bezobjawowe. Sposób leczenia uwzględnia przede wszystkim leczenie objawowe (łagodzenie bólu gardła, zbijanie gorączki) oraz wspomagające regenerację osłabionej przez mononukleozę wątroby.
Jak uchronić dziecko przed zakażeniem?
Mononukleoza u dzieci jest przede wszystkim związana z nieprzestrzeganiem podstawowych zasad higieny, wrodzoną otwartością oraz brakiem świadomości grożącego im niebezpieczeństwa. Z tego względu warto wpoić dziecku podstawowe zasady dbania o zdrowie, które sprawdzą się nie tylko w przypadku profilaktyki mononukleozy, ale także innych chorób wirusowych i bakteryjnych. Aby uchronić się przed mononukleozą, trzeba:
- często myć ręce,
- unikać jedzenia wspólnymi sztućcami,
- zrezygnować z picia z tego samego kubka oraz jedzenia na jednym talerzu,
- unikać wkładania do ust zabawek,
- zrezygnować z pocałunków (niewinny całus w policzek też może stać się przyczyną zakażenia)
- unikać dzielenia się napojami i posiłkami.
Wpojenie powyższych zasad małym dzieciom pomoże uniknąć zakażenia. Warto porozmawiać z dzieckiem i wytłumaczyć mu, że w sytuacji, gdy chce podzielić się drugim śniadaniem z kolegą lub koleżanką, powinno odłamać kawałek kanapki, a nie „dawać gryza”. To samo tyczy się napojów – można w szkolnej stołówce poprosić o szklankę i podzielić się napojem.
Czytaj też:
Przede wszystkim higiena