Czy otyłość wpływa na płodność kobiety?

Polska jest liderem w Europie jeśli chodzi o tempo wzrostu nadwagi i otyłości. Z badań wynika, że niemal 60 proc. dorosłych Polaków waży za dużo, a odsetek ten w ciągu ostatnich 10 lat wzrósł o 13 proc. Otyłość ma 21 proc., a nadwagę 38 proc. mieszkańców naszego kraju. Choroba ta może dotyczyć każdego z nas, niezależnie od wieku i płci. Według badań choruje na nią obecnie w naszym kraju 18 proc. mężczyzn i 15 proc. kobiet[1].

Czym skorupka za młodu nasiąknie

Prof. Violetta Skrzypulec-Plinta zauważa: – Błędne jest przekonanie, że otyłość należy leczyć wtedy, gdy pacjentka zaczyna myśleć o zajściu w ciążę i przychodzi do lekarza zapytać, jak się właściwie do wspomnianej ciąży przygotować. Profilaktykę należy zacząć już w okresie dzieciństwa, ze szczególnym uwzględnieniem noworodków, które rodzą się z masą ciała powyżej 4 kg, są obciążone otyłością czy cukrzycą (programowanie płodowe). Dziewczynki z nadwagą i otyłością mają dużo wyższe prawdopodobieństwo chorób endokrynologicznych, kardiologicznych i nowotworowych. Każda z tych chorób niesie poważne konsekwencje, dlatego trzeba leczyć otyłość jako chorobę pierwotną.

Spośród wszystkich krajów OECD od 1990 r. największy wzrost dzieci z nadwagą i otyłością odnotowano w Polsce, Turcji i na Węgrzech, a także na Słowenii i Słowacji[2]. Chociaż otyłość w dzieciństwie nie zawsze skutkuje otyłością w wieku dorosłym, większość dzieci nie wyrasta z problemu nadwagi. Jak wynika z badań tylko około 17 proc. dzieci w wieku przedszkolnym, które mają nadwagę lub chorują na otyłość, wraca do normalnej wagi do czasu rozpoczęcia nauki w gimnazjum^[3]. Otyłość w dzieciństwie jest czynnikiem wpływającym na to, czy dana osoba stanie się dorosłym chorującym na otyłość^[4].

Ciąża a otyłość

Otyłość u kobiet może przyczyniać się do zaburzeń cyklu miesiączkowego, takich jak nieregularne miesiączki oraz zaburzenie owulacji. Zdarzają się również przypadki w których otyłość powoduje zanik miesiączki.

Ciąża u kobiety chorującej na otyłość może wiązać się m.in. z problemami związanymi z wykonywaniem badania USG. Kobiety z otyłością są też częściej narażone na poronienia i porody przedwczesne niż pacjentki z prawidłową masą ciała. Otyłość u ciężarnej to również wyższe ryzyko wystąpienia insulinooporności czy cukrzycy ciążowej, a także szybszego skracania się szyjki macicy. Również sam poród u kobiety z otyłością wymaga rozważenia przez lekarza prowadzącego, czy jest on możliwy drogami natury, czy konieczne jest zaplanowanie cesarskiego cięcia.

Postrzeganie osób z otyłością

Otyłość to choroba, która jest bardzo stygmatyzowana. Z badania opinii społecznej zrealizowanego w ramach kampanii Porozmawiajmy szczerze o otyłości wynika, że 29 proc. osób z chorobą otyłościową deklaruje, że doświadczyła agresji fizycznej z powodu swojej masy ciała, a 56 proc., że z tego powodu odczuła wykluczenie.

Najczęściej wskazywanym miejscem dyskryminacji ze względu na masę ciała jest szkoła (61 proc.), Internet, w tym media społecznościowe, (38 proc.) oraz miejsca publiczne (33 proc.)[5]. Źródłem takiego stanu rzeczy jest brak świadomości, że otyłość jest chorobą i wymaga leczenia podobnie jak każda inna jednostka chorobowa.

– Ciężarne z otyłością są traktowane w gabinecie lekarskim w taki sam sposób jak panie z właściwą masą ciała. Niedopuszczalne jest jakiekolwiek stygmatyzowanie pacjentki ze względu na otyłość. Należy dołożyć wszelkich starań, monitorując stan pacjentki, by ciąża przebiegała prawidłowo i zakończyła się szczęśliwym rozwiązaniem. Lekarz ginekolog zobowiązany jest otwarcie rozmawiać z pacjentką o jej dolegliwościach, nie tylko gdy stara się ona o dziecko, ale również wtedy, gdy przychodzi na wizytę profilaktycznie, czy w celu ustalenia antykoncepcji – podkreśla prof. Skrzypulec-Plinta.

Artykuł powstał w ramach promocji kampanii edukacyjnej: „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”, której Mecenasem jest firma Novo Nordisk

[1] Główny Urząd Statystyczny Departament Badań Społecznych, Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r., Warszawa 2011, ISBN 978-83-7027-468-9.

[2] NIZP-PZH, "Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania – raport za 2020 r.", OECD, dane za 2016 r, Eurostat, Overweight and obesity – BMI statistics dane za dane za 2014 r.,GUS, Odsetek osób w wieku powyżej 15 lat według indeksu masy ciała (BMI), dane za 2014 r.

[3] Hernandez RG, Marcell AV, Garcia J, Amankwah EK, Cheng TL. Predictors of favorable growth patterns during the obesity epidemic among US school children. Clin Pediatr (Phila). 2015;54(5):458-468. doi:10.1177/0009922815570579

[4]Whitaker RC, Wright JA, Pepe MS, Seidel KD, Dietz WH. Predicting obesity in young adulthood from childhood and parental obesity. N Engl J Med. 1997;337(13):869-873. doi:10.1056/NEJM199709253371301

[5] Badanie opinii zrealizowane w ramach kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości” w dn. 17-21.02.2021 przez agencję badawczą SW Research na grupie 1070 Polaków.