Kołatanie serca – przyczyny, rodzaje i kiedy powinno skłonić do wizyty u lekarza

Kołatanie serca – przyczyny, rodzaje i kiedy powinno skłonić do wizyty u lekarza

Dodano: 
Ból serca
Ból serca Źródło: Pexels / Puwadon Sang-ngern
Uczucie kołatania serca pojawia się zarówno u osób zdrowych, jak i u osób ze schorzeniami kardiologicznymi. Kołatanie serca mogą wywołać np. silne emocje, intensywny wysiłek fizyczny oraz substancje psychoaktywne. Jakie są najczęstsze przyczyny kołatania serca? Kiedy kołatanie serca powinno skłonić do wizyty u lekarza?

Zaburzenia rytmu serca odczuwane są jako nieregularne bicie serca. Podstawowy podział zaburzeń rytmu serca uwzględnia bradyarytmie oraz tachyarytmie nadkomorowe i tachyarytmie komorowe.

Bradyarytmie to:

  • dysfunkcja węzła zatokowego,
  • zastępcze pobudzenia oraz rytmy nadkomorowe i komorowe,
  • bloki przedsionkowo-komorowe,
  • bloki śródkomorowe,
  • asystolia.

Trachyarytmie nadkomorowe to:

  • pobudzenia dodatkowe przedwczesne,
  • czynny rytm nadkomorowy,
  • częstoskurcze,
  • trzepotanie przedsionków.
  • migotanie przedsionków.

Trachyarytmie komorowe to:

  • pobudzenia dodatkowe przedwczesne,
  • czynny, komorowy rytm serca,
  • częstoskurcze,
  • trzepotanie komór,
  • migotanie komór.

Kołatanie serca może być związane z różnymi arytmiami. Odczuwane jest jako szybsze bicie serca, niemiarowe bicie serca i dodatkowe uderzenia serca. Kołatanie serca zwykle trwa zaledwie kilka lub kilkanaście sekund. Wywołuje lęk, jednak nie zawsze wskazuje na poważne schorzenia. Kołatanie serca i inne dolegliwości w obrębie klatki piersiowej trzeba skonsultować z lekarzem oraz wykonać badania, które pozwolą poznać jego przyczyny.

Sygnały alarmowe, które powinny skłonić do natychmiastowej konsultacji z lekarzem to: utrata przytomności, puls spoczynkowy powyżej 100 uderzeń na minutę, szybszy oddech, zlewne poty, ból lub inne dolegliwości w klatce piersiowej, nasilająca się duszność, nagła zmiana charakteru kołatania serca.

Czytaj też:
Odczuwasz kołatanie serca? To znak, żeby zrobić badania w kierunku nadczynności tarczycy

Przyczyny wywołujące kołatanie serca

Do częstych przyczyn kołatania serca zaliczamy m.in.:

  • zaburzenia psychiczne,
  • zaburzenia metaboliczne,
  • zaburzenia hormonalne np. w okresie menopauzy,
  • stosowanie używek np. alkoholu i innych substancji psychoaktywnych,
  • przedawkowanie kawy i innych napojów z kofeiną np. napojów energetycznych,
  • niezdiagnozowane choroby serca,
  • przebyty zawał mięśnia sercowego.

Wyróżniamy także inne przyczyny kołatania serca. Silne, nieprzyjemne uczucie bicia serca może także występować na skutek przyjmowania leków np. leków moczopędnych oraz mieć związek z zaburzeniami elektrolitowymi, które związane są m.in. z nadużywaniem alkoholu, odwodnieniem organizmu, wymiotami lub biegunką.

Przyspieszone bicie serca może być w różny sposób odczuwane przez osoby, u których występują zaburzenia rytmu serca. Bywa określane jako np. „łomoczące skrzydła” w klatce piersiowej, serce skaczące, bicie serca w gardle lub żołądku. Kołataniu serca mogą towarzyszyć dodatkowe objawy np. ból głowy, osłabienie, uczucie duszności, ból w klatce piersiowej, mrowienie kończyn, zawroty głowy, mroczki przed oczami, wrażenie „miękkich” nóg. Niekiedy na skutek kołatania serca następuje krótkotrwałe omdlenie lub utrata przytomności.

Z medycznego punktu widzenia kołatanie serca jest subiektywnym odczuciem, który nie pozwala postawić odpowiedniej diagnozy. Istotne dla postawienia prawidłowej diagnozy są m.in. objawy towarzyszące kołataniu serca, ogólne samopoczucie pacjenta, sytuacja, w której pacjent odczuwa kołatanie serca np. kołatanie serca w nocy, kołatanie serca w spoczynku, kołatanie serca w sytuacjach stresowych, kołatanie serca po wysiłku i cięższej pracy.

Rodzaje kołatania serca

Wyróżnia się kilka rodzajów kołatania serca. Towarzyszą im inne objawy. Różnią się one pod względem m.in. czynnika wyzwalającego – kołatania serca mogą występować w spoczynku i na skutek wysiłku fizycznego, po spożyciu alkoholu, na skutek braku odpowiedniej ilości snu.

Rodzaje kołatania serca to m.in.:

  • ekstrasystoliczne – nieregularne, okresowo normalne – mają nagły początek, kołatanie serca pojawia się podczas spoczynku,
  • częstoskurczowe – regularne lub nieregularne, przyspieszone – mają nagły początek, kołatanie serca pojawia się na skutek wysiłku fizycznego,
  • zależne od pobudzenia – regularne, lekko przyspieszone – narastają stopniowo i pojawiają się na skutek silnego stresu, poprzedzając atak paniki,
  • pulsowanie – regularne, normalna częstość – narastają stopniowo i pojawiają się na skutek wysiłku fizycznego.

Na podstawie rodzaju kołatania serca oraz sytuacji, w których występuje, można wstępnie zdiagnozować przyczyny arytmii. W celu potwierdzenia wstępnej diagnozy wykonywane są specjalistyczne badania m.in. badanie EKG i badanie echo serca.

Kołatanie serca w nocy

Kołatanie serca w nocy to jeden z pierwszych objawów zaburzeń lękowych (do niedawna nazywanych zaburzeniami nerwicowymi). Nerwica serca może powodować zaburzające sen kołatanie serca, ból w klatce piersiowej, uczucie duszności, zawroty głowy i wrażenie zbliżającego się omdlenia. Zaburzenia lękowe wywołują różne objawy somatyczne, które wymagają wnikliwej diagnostyki.

W przypadku zaburzeń lękowych kołatanie serca narasta i ustępuje stopniowo. W trakcie ataku paniki, któremu towarzyszy kołatanie serca, pomocne okazują się ćwiczenia oddechowe.

Czytaj też:
Kiedy serce ostrzega przed rozwojem choroby? Nie przegap tych sygnałów
Czytaj też:
Czy serce może bić szybciej przez kawę? Znamy odpowiedź

Źródła:

  • K. Mizia-Stec, M. Trusz-Gluza, „Zaburzenia rytmu serca”, wyd. 3, 2022, s. 15-25.
  • W. Szczeklik, „Kołatanie serca”, Interna Szczeklika 2019, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019