Czy nabrzmiały pieprzyk to czerniak? Jak wyglądają groźne pieprzyki?

Rak skóry może objawiać się niepozornie. Choć na skórze widnieje tylko niewielka zmiana, czerniak może rozwijać się w głębszych warstwach i być naprawdę rozległy. Co więcej, może także atakować inne części ciała. Świadomość, jak groźny jest rak skóry i jak się objawia, wciąż jest niewielka. Wydaje nam się, że jeśli unikamy słońca i nie opalamy się, nic nam nie grozi. To duży błąd. Niezależnie od tego, ile czasu spędzamy na słońcu, powinniśmy regularnie oglądać swoje ciało, a przede wszystkim wszystkie pieprzyki i znamiona.

– Czerniak powstaje z niekontrolowanego wzrostu melanocytów, rodzaju komórek skóry – wyjaśnia na łamach portalu „Prevention” dr Jennifer DeFazio z Memorial Sloan Kettering Cancer Center. Melanocyty wytwarzają melaninę, brązowy pigment, który nadaje skórze jej kolor i powoduje, że skóra staje się opalona po wystawieniu na działanie słońca. Naturalnie na skórze powstają czerniaki, najczęściej na obszarach narażonych na słońce.

Pieprzyki – czemu powstają?

Pieprzyki to zmiany pigmentacyjne, które powstają na skutek mnożenia się melanocytów. Jej zadaniem jest ochrona skóry przed działaniem promieni słonecznych. Osoby z jasną karnacją i blond lub rudymi włosami mogą mieć skłonność do powstawania większej ilości pieprzyków niż osoby ciemnowłose. W takiej sytuacji należy pamiętać o ochronie przeciwsłonecznej i o niewystawianiu skóry na słońce bez stosowania filtrów przeciwsłonecznych.

Pieprzyki należy obserwować, ponieważ niepokojące są tylko te, które zmieniają się z czasem. Każde uwypuklenie powierzchni, zmiany w obrębie znamienia czy zaburzenie symetrii może oznaczać ewolucję pieprzyka. Tego rodzaju zmiany barwnikowe mogą zmienić się w czerniaka, nowotwór skóry. Nie musi jednak tak się wydarzyć, dlatego zawsze należy pamiętać o osłanianiu skóry przed słońcem.

Pieprzyki - rodzaje pieprzyków

Istnieje kilka rodzajów pieprzyków. Wyróżnia się:

• pieprzyki klasyczne
• pieprzyki komórkowe
• pieprzyki złożone
• pieprzyki złośliwe

Niektórzy dzielą pieprzyki również na wypukłe lub płaskie. Niebezpieczne są te zmiany, które mają nierównomierne brzegi lub których kolor zmienia się z czasem. Do wizyty u dermatologa powinny skłonić również znamiona barwnikowe, które swędzą i te, które mają czerwoną otoczkę, asymetryczne wymiary czy nieregularne brzegi. Badanie przy użyciu dermatoskopu pozwala określić, czy zmiana barwnikowa oznacza czerniaka.

Czerniak a pieprzyk (znamię) - jak odróżnić czerniaka od pieprzyka?

Rzadko kiedy jesteśmy w stanie samodzielnie odróżnić czerniaka od pieprzyka. Dlatego zaleca się wizytę u dermatologa, który oceni wygląd znamion za pomocą dermatoskopu. Dermatolog ocenia też wygląd znamion za pomocą skali ABCDE. Oznacza ona:

• A – asymetrię
• B – brzegi (czy są regularne, czy też nie)
• C – czerwony, czarny kolor,
• D – duży rozmiar
• E – ewolucja

Jeśli cokolwiek niepokoi lekarza, zaleca obserwację znamienia lub jego usunięcie. Usuwanie pieprzyków jest bezbolesne, pozwala pobrać próbkę do badania histopatologicznego i ocenić, czy pieprzyk był bezpieczny, czy też było to znamię wykazujące cechy zmian na poziomie komórkowym.

Pieprzyk a czerniak – jak przebiega zmiana?

Nie każdy pieprzyk jest czerniakiem. Osoby o jasnej karnacji mogą mieć skłonności do powstawania pieprzyków i z reguły nie oznacza to niczego złego. Powinny po prostu mocniej chronić skórę przed działaniem promieni słonecznych i nie wystawiać jej bezpośrednio na słońce bez odpowiedniej ochrony.

Zdarza się, że jedna osoba ma na ciele wiele różnych rodzajów pieprzyków, dlatego kluczowa jest przynajmniej jedna na pół roku kontrola u dermatologa, który oceni, czy zmiany skórne nie zaczynają ewoluować. Regularne kontrole pozwalają w porę dostrzec niepokojące procesy i odpowiednio zareagować.

Usuwanie pieprzyków

Wszystkie niepokojące zmiany oraz te, które są narażone na ocieranie czy działanie promieni słonecznych, warto usunąć. Zabiegu dokonuje dermatolog i jest on całkowicie bezbolesny. Lekarz może podać pacjentowi znieczulenie miejscowe, może również zmrozić miejsce wokół zmiany, by pacjent nie czuł jej usuwania. Następnie miejsce jest zszywane, a po kilkunastu dniach należy zgłosić się na zdjęcie szwów. Próbka zostaje wysłana do badania histopatologicznego, które pozwala określić z jakim rodzajem zmiany mieliśmy do czynienia. Zabiegu można dokonać zarówno na NFZ, jak i prywatnie.

Domowe sposoby na pieprzyki

Nie istnieją domowe sposoby na usunięcie pieprzyków. Rozległe znamiona można jedynie maskować makijażem, ale nie ma żadnej możliwości pozbycia się ich bez wsparcia dermatologa.

Istnieją porady, mówiące o tym, że pieprzyki warto smarować olejkiem z drzewa herbacianego lub nacierać ząbkiem czosnku. Nie jest to jednak skuteczna metoda pozbycia się pieprzyków. Niektórzy sugerują nacieranie zmian barwnikowych jodyną, ale tutaj również należy zachować ostrożność.

Pieprzyki - ryzyko nowotworu

Aby wyeliminować ryzyko ewoluowania zmian barwnikowych w stronę czerniaka, należy regularnie kontrolować znamiona u dermatologa. Jest to konieczne, bo tylko obserwacja pieprzyków pod dermatoskopem może pokazać, jaka jest struktura znamiona. Pomiędzy wizytami może wydarzyć coś, co będzie oznaczało konieczność szybszej wizyty. Każde uszkodzenie pieprzyka lub zmiana jego wyglądu są wskazaniem do konsultacji z dermatologiem.

Groźne pieprzyki – postępowanie

Pieprzyki, które ewoluują w czasie, zmieniają wygląd lub swędzą, najczęściej należy usunąć. W takiej sytuacji zalecana jest kontrola u dermatologa, a następnie usunięcie zmiany i wysłanie jej do badania histopatologicznego.

Czy to podrażniony pieprzyk?

Zdrapanie pieprzyka lub jego uszkodzenie nie musi oznaczać nic złego. U mężczyzn, którzy mają pieprzyki na twarzy, do podrażnienia pieprzyków może dochodzić przy każdym goleniu. W takiej sytuacji warto rozważyć usunięcie pieprzyka, bo lepiej nie podrażniać zmian barwnikowych.

Co się stanie, gdy odpadnie pieprzyk?

Czasem zdarza się i tak, że pieprzyk może odpaść. Jeśli dzieje się to samoistnie, nie należy się tym martwić. Niekiedy pieprzyk blaknie z czasem aż w końcu znika. W takiej sytuacji również nie warto się tym martwić. Jeśli jednak martwi nas ta sytuacja, warto zawsze skonsultować się zdermatologiem.

Pieprzyki a czerniak złośliwy

Czerniak złośliwy to nowotwór skóry, który wymaga szybkiej reakcji. Odpowiednio wcześnie wykryty daje szansę na pełne wyleczenie, dlatego tak ważne jest regularne oglądanie skóry pod dermatoskopem lub wideodermatoskopem u dermatologa.

Wcześnie wykryty czerniak w I stadium daje 90 procent szans na pełne wyleczenie i powrót do zdrowia pacjenta. Późne wykrycie czerniaka skóry daje już tylko 30 procent szans. Jest to nowotwór, który daje przerzuty, najczęściej do węzłów chłonnych, płuc, mózgu czy wątroby. Szansą na wyjście z choroby jest tylko regularne poddawanie się kontrolom dermatologicznym.

Rak skóry – objawy

O ile inne nowotwory ciężko zobaczyć gołym okiem, z czerniakiem jest łatwiej. Każdy z nas może bacznie obserwować zmiany na swojej skórze i reagować, gdy dzieje się coś niepokojącego. Istnieje kilka objawów raka skóry, których nie wolno ignorować. Oto kilka sytuacji, w których konieczna jest pilna wizyta u dermatologa:

• Sprawdź symetrię pieprzyka. Czy obie połówki zmiany wyglądają tak samo? Zmiany spowodowane czerniakiem mogą wyglądać asymetrycznie, podczas gdy zwykłe pieprzyki są zazwyczaj symetryczne.
• Nieregularne, rozmyte lub trudne do wskazania krawędzie są niepokojące.
• Czerniak może mieć kilka kolorów – czarny, brązowy, czerwony i/lub niebieski. Zdrowe pieprzyki na ogół mają jeden kolor lub dwa, ale jest on zawsze równomiernie rozłożony.
• Jeśli pieprzyk ma więcej niż 6 mm należy pokazać go lekarzowi. Jest to jednak dość ryzykowne kryterium, ponieważ zmiana rakowa może być też bardzo mała (poniżej 6 mm).
• Jeśli pieprzyk zmienia się na przestrzeni lat (rozmiar, kształt, kolor, brzegi, faktura) należy się nim zainteresować. Zwykłe pieprzyki raczej się nie zmieniają. Zaniepokoić powinno również krwawienie.

Zaniepokoić powinien także ból w okolicy pieprzyka, łuszczenie się skóry, zaczerwienienie w obrębie pieprzyka, obrzęk.

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem. Wczesne wykrycie raka skóry i podjęcie leczenia zwiększa szanse na wyzdrowienie. Warto więc minimum raz w miesiącu dokładnie oglądać całe swoje ciało, a w szczególności zmiany skórne i pieprzyki. Warto sięgnąć po lusterko, by spojrzeć nawet w trudno dostępne miejsca. Można też poprosić o pomoc kogoś bliskiego. Jeśli wcześniej nie było danej zmiany, również należy pokazać ją lekarzowi.

Czytaj też:
Swędzi cię skóra? To może być objaw poważnej choroby