Jak zerwać z niechcianymi nawykami? Porady psychologów

Jak zerwać z niechcianymi nawykami? Porady psychologów

Dodano: 
nawyk
nawyk Źródło: Pexels / Basil MK
Niektóre nawyki, jak picie codziennie rano szklanki wody, jak najbardziej chcemy praktykować. Ale jak zerwać z tymi mniej korzystnymi?

Nie jest to takie proste, ponieważ trudno nagle przestać robić coś, co towarzyszyło nam przez całe życie. Np. z jedzeniem pysznych słodkości, którymi karmiła nas już babcia czy unikaniem ćwiczeń fizycznych, skoro przez całe życie w ogóle się nie ruszaliśmy.

Pętla nawyków

Aby wyjaśnić, dlaczego tak silnie się do czegoś przywiązujemy, dziennikarz Charles Duhigg w swojej książce „The Power of Habit: Why We Do What We Do in Life and Business” sformułował teorię pętli nawyków, mającą wyjaśniać, jak nawyki działają. Pętla ta składa się z trzech elementów. Wskazówka to coś, co o nawyku nam przypomina, stanowi jego wyzwalacz. Wskazówki te mają różne formy, może to być: konkretny czas, miejsce, osoba, stan emocjonalny. Np. przechodzisz obok kuchni i czujesz zapach kawy, więc przypomina ci się, że właściwie to masz na nią ochotę. Gdy natomiast widzisz psa piszczącego pod drzwiami, wiesz, że chce iść na spacer. Spłukiwanie toalety może natomiast (a przynajmniej powinno) przypominać o myciu rąk.

Kolejny element nawyku to rutyna, czyli np. codzienne wyłączanie komputera o godzinie 17. Albo podgryzanie długopisu podczas pracy, choć to już jest mniej świadome. To takiej rutyny należy też picie kawy, gdy jest się zmęczonym czy scrollowanie informacji w mediach społecznościowych, gdy jest się znudzonym. Tym, co wzmacnia nawyk, jest jego ostatni element, czyli nagroda. Dzięki temu, że popołudniami leżysz na kanapie, czujesz się zrelaksowany, mycie zębów po śniadaniu sprawia, że masz świeży oddech, bez posmaku kawy, natomiast oglądanie filmów na YouTube relaksuje. Jednak kiedy mózg zaczyna kojarzyć konkretne zachowanie z nagrodą, w końcu rozwiniesz w sobie to zachowanie, nawet jeśli nie zdajesz sobie z tego sprawy. Następnym razem włączysz YouTube przed zaśnięciem szybciej niż się zorientujesz.

Jak zerwać z niechcianym nawykiem?

Zmiana jest możliwa, jednak również składa się z kilku etapów. Oto, co zaleca wspomniany wcześniej Charles Duhigg. Pierwszy etap jest najłatwiejszy i oznacza zdefiniowanie nawyku, z którym chcesz zerwać. Następnie pomyśl o nagrodach, które uzyskasz dzięki zerwaniu z nawykiem. Poświęć kilka dni na wprowadzenie zmian w nawyku i daj sobie te potencjalne nagrody, które dzięki tym zmianom uzyskasz, pomyśl, która najbardziej ci odpowiada. Np. chcesz więcej ćwiczyć, więc kilka razy się do tego (jeszcze) zmuszasz i sprawdzasz, który rodzaj nagrody jest najlepszy: wystarczy sama satysfakcja z wysiłku? A może pyszne danie zjedzone po treningu albo odcinek ulubionego serialu obejrzany w nagrodę? Zwróć uwagę, co dzieje się od razu po tej nagrodzie i 15 minut później. Czy nadal kusi cię, żeby już nigdy nie ćwiczyć?

Następnie zinterpretuj konkretne wskazówki, które skłaniają cię do tkwienia w danym nawyku. To te wskazówki, o których była mowa wyżej. Gdy na którejś z nich się przyłapiesz, spróbuj je zapisać lub chociaż zapamiętać. Po kilku dniach sprawdź, czy coś się wyróżnia, np. może konkretna osoba albo miejsce skłania cię do kontynuowania nawyku?

Znajdź też sposób obejścia tych wskazówek. Jeśli np. zawsze wstajesz tak późno, że masz problem, by zdążyć do pracy, a nie pomogło ani to, że przygotowujesz sobie szlafrok obok łóżka, by od razu po przebudzeniu w niego wskoczyć, ani wcześniejsze zasypianie, połóż sobie przy łóżku kawę, którą przygotujesz poprzedniego wieczoru i otrzymasz od razu po wstaniu z łóżka.

Czytaj też:
11 nawyków związanych z pracą zdalną, które niszczą twoje dietetyczne cele

Źródło: Healthline