Dlaczego zdrowie psychiczne jest ważne? Trochę retoryczne pytanie, prawda? Oczywistym jest, że zdrowie psychiczne bezpośrednio wpływa na jakość naszego życia. Determinuje naszą produktywność, poczucie własnej wartości, pewność siebie i umiejętność pokonywania nieuniknionych wyzwań w życiu. Dobre zdrowie psychiczne maksymalizuje wszystkie te rzeczy, słabe zdrowie psychiczne minimalizuje je.
Jeśli dotknie nas pogorszenie zdrowia psychicznego, niemożliwe będzie optymalny stan życia. Bez odpowiedniego leczenia lub terapii większość obserwuje, jak ich życie zmienia się na gorsze. Jest tak, ponieważ stan naszego umysłu wpływa zarówno na nasze życie – zarówno osobiste, jak i zawodowe. Na szczęście możemy poprawić nasze zdrowie psychiczne. Co więcej, nie musimy zawsze sięgać po środki farmaceutyczne.
Czytaj też:
7 fizycznych objawów depresji. Choroba jest nie tylko „w twojej głowie”
Słabe zdrowie psychiczne zawsze było problemem
– ADHD [zespół nadpobudliwości z deficytem uwagi], lęk, depresję można traktować jako problemy, które istniały i były ignorowane od lat – mówi Paul Hammerness, profesor nadzwyczajny psychiatrii w Harvard Medical School.
Podczas gdy w dawnych czasach ludzie martwili się atakami dzikich zwierząt i posiadaniem wystarczającej ilości jedzenia, dzisiaj martwimy się czasem, pieniędzmi, rodziną i karierą. Najprawdopodobniej połączeniem wszystkich tych rzeczy. Jest jednak coś, co łączy te dwa odrębne okresy: mózg.
Naukowcy twierdzą, że struktura ludzkiego mózgu pozostała w większości niezmieniona w ciągu ostatnich 500 000 lat. Dziesięć tysięcy lat temu nasze mózgi się skurczyły. Miniony wiek przyniósł „odbicie wielkości mózgu”, produkt uboczny lepszego odżywiania i mniej chorób wywołanych rewolucją przemysłową.
Niektóre z bardziej współczesnych chorób psychicznych – głównie lęk i depresję – możemy przypisać względnie statycznemu rozwojowi mózgu. Ciężkie warunki życia naszych odległych przodków wymagały zawsze czujnego mechanizmu mózgu, który mógłby szybko reagować na groźne bodźce. Specjaliści od chorób mózgu nazywają ten mechanizm reakcją walki lub ucieczki. Inni nazywają to reakcją nadmiernego pobudzenia lub ostrego stresu.
Reakcja „walcz lub uciekaj” ma kluczowe znaczenie dla przetrwania ludzi, nawet teraz. Jeśli kiedykolwiek byłeś w sytuacji nagłego, ekstremalnego niebezpieczeństwa i musiałeś podjąć szybkie działania, aby zapewnić sobie przetrwanie, wtedy miałeś doświadczenie z pierwszej ręki z reakcją „walcz lub uciekaj”. Prawda jest taka, że wszyscy mieliśmy, w większym lub mniejszym stopniu, pewne doświadczenie z nią. Jeśli kiedykolwiek cierpiałeś na zaburzenia lękowe, odczuwałeś ciągłe wzburzenie. Jeśli kiedykolwiek musiałeś działać, aby uniknąć niebezpieczeństwa, poczułeś przypływ adrenaliny, który towarzyszy aktywacji reakcji. We wszystkich tych sytuacjach bez wątpienia zauważyłeś mimowolny, nieświadomy stan pobudzenia. To jest „walcz lub uciekaj”. Pierwsi ludzie bez wątpienia również widzieli nieprzyjemność związaną z nadmierną reakcją, która została nam przekazana.
Przyczyny problemów
Podczas gdy „walcz lub uciekaj” odgrywa znaczącą rolę w stanie naszego zdrowia psychicznego, nie jest to jedyny czynnik wpływający.
Neuroprzekaźniki, chemikalia działające jako cząsteczki sygnalizacyjne w mózgu, również mają znaczący wpływ na nasze zdrowie psychiczne. Chociaż naukowcy dawno temu ustalili tę korelację, dopiero niedawno badania obrazowe SPECT potwierdziły związek.
Jakakolwiek nierównowaga czterech głównych neuroprzekaźników – serotoniny, dopaminy, noradrenaliny i GABA – może prowadzić do nieoptymalnych stanów psychicznych, być może chorób psychicznych.
Jak zatem poprawić zdrowie psychiczne?
Wystarczą cztery proste działania.
1. Obserwuj, jak działa twój umysł
Metapoznanie pozwala aktywnie obserwować twoje procesy mentalne i rozumieć nawykowe reakcje emocjonalne. Jest to również kluczowy element dobrego zdrowia psychicznego.
Jeśli kiedykolwiek usiadłeś i zastanawiałeś się, dlaczego twój umysł robi tyle hałasu, to wiesz, co to jest metapoznanie. Dokonałeś również kluczowego i potencjalnie zmieniającego życie odkrycia: nie jesteś swoim umysłem ani uczuciami.
Przeciwnie, jesteś świadomością myśli i uczuć. Kiedy rozpoznasz i przyjmiesz ten fakt, będziesz mógł obserwować działalność umysłu na odległość – jako bierny „świadek”. Być może zaczniesz się ciekawić wewnętrznymi działaniami twojego umysłu, a takie podejście doprowadzi do transformacji.
Czytaj też:
Jak wykryć oznaki zaburzeń psychicznych podczas pracy na odległość?
2. Zwolnij
To prawdopodobnie brzmi dla ciebie jak zwykły bełkot. „Co? Zwolnij? I już?”. Okej, skoro to taki truizm, to dlaczego ciągle coś zawodzi?
Powód 1: społeczeństwo nauczyło nas, że szaleńcze działanie jest tym samym, co produktywność. Jest to nie tylko nieprawdziwe, ale potencjalnie katastrofalne dla naszego zdrowia psychicznego i fizycznego.
Zwolnienie – a dokładniej brak pośpiechu – może mieć ogromny wpływ na nasz stan umysłu. Cele wciąż zostają osiągane nawet przy znacznie mniejszym stresie. Spowalnianie i skupianie się na jednym zadaniu na raz nie tylko poprawia jakość pracy, ale, o ironio, może zwiększyć tempo, w jakim wszystko się załatwia!
Ćwicz wykonywanie jednego zadania dziennie powoli. Skup całą uwagę na pracy: zmywaniu naczyń, prysznicu, odkurzaniu itp. i wykonuj czynności stopniowo.
3. Odrzuć wielozadaniowość
Niewiele rzeczy jest bardziej szkodliwych dla naszego stanu umysłu niż wielozadaniowość. Dlaczego to jest szkodliwe? Cóż, według badań przeprowadzonych przez naukowców z Michigan State University, uczestnicy, którzy wykonywali wiele zadań przy użyciu różnych form mediów rozrywkowych „wykazali objawy lęku i depresji” na podstawie badań zdrowia psychicznego.
Rozumiesz to? Wielozadaniowość – nawet w przypadku rozrywki – powoduje objawy przypominające lęk i depresję! Prawda jest taka, że wielozadaniowość to nie tylko mit: wywołuje stres i jest szkodliwa.
Ludzki mózg po prostu nie jest przeznaczony do wielozadaniowości. Kiedy wykonujemy zadanie, nasze obwody neuronowe koncentrują się wokół tego zadania – i tylko jego. Nie są w stanie skierować zasobów mentalnych na drugorzędne zadanie. Chyba że mówimy o żuciu gumy i chodzeniu w tym samym czasie. Spraw, abyś nawykowo koncentrował uwagę na jednym zadaniu. Jest to nie tylko bardziej efektywny sposób życia, ale także znacznie spokojniejszy.
4. Naucz się sobie współczuć
Większość ludzi ma dobre serca. Chociaż media mogą próbować cię przekonać, że jest inaczej, na świecie dzieje się wiele dobrych rzeczy.
Ponieważ większość ludzi ma dobre serca, większość z nas jest z natury współczująca. Kiedy ktoś wyraźnie kogoś rani, często będziemy próbować go pocieszyć. Ale jednym z problemów, który ma wielu z nas, jest to: nie kierujemy współczucia na samych siebie.
Odmawianie sobie współczucia jest nie tylko złe – jest szkodliwe dla twojego samopoczucia psychicznego. Jak ćwiczyć współczucie? Spróbuj wyobrazić sobie siebie jako dziecko. Jeśli masz zdjęcie, kiedy byłeś dzieckiem, dobrze się przyjrzyj.
Czy kiedykolwiek chciałbyś, żeby ta osoba cierpiała? Oczywiście nie. Porozmawiaj z tym wewnętrznym dzieckiem ze współczuciem i miłością.