Kim jest pracoholik? – podstawowe informacje
Zjawiskiem pracoholizmu badacze zajmują się już od lat 70. XX wieku. Obecnie, gdy tempo życia jest szybkie, można dostrzec, że praca, rozwój i sukces zawodowy dla wielu osób stają się nie tylko bardzo ważne, ale także nierzadko stanowią sens życia. I chociaż dla osób, dla których praca nie jest w życiu priorytetem, często wydaje się to dziwne i utożsamiane z pracoholizmem, jest to sporym nadużyciem. Należy pamiętać, że pracoholizm to patologiczne zjawisko, które nie może być utożsamiane z osobami zaangażowanymi w pracę, która przecież dla wielu osób jest również ich pasją. Tym samym bardzo ważne jest, by potrafić znaleźć granicę pomiędzy zaangażowaniem w pracy a niebezpiecznym uzależnieniem, jakim jest pracoholizm. I chociaż jest wiele definicji tego uzależnienia, najprościej ujmując, jest to obsesyjna i wewnętrzna potrzeba ciągłego wykonywania pracy kosztem innych sfer życia.
Czy jesteś pracoholikiem? Odpowiedz na 6 pytań
1. Czy praca zajmuje w twoim życiu najwięcej czasu?
Chociaż w życiu każdego człowieka praca zajmuje statystycznie około 8 godzin dziennie, to u pracoholika występuje obsesyjna potrzeba jej wykonywania dużo dłużej, kosztem innych sfer życia. I tak na przykład pracoholik jest stale zajęty, a przymus pracy odbywa się kosztem relacji z bliskimi, snu i odpoczynku, aktywności fizycznej, a czasem nawet potrzeb fizycznych takich jak jedzenie i picie.
2. Czy praca zajmuje nie tylko twój czas, ale także myśli?
Pracoholik nieustannie myśli o obowiązkach zawodowych. U tych osób nie ma możliwości, by chociaż na moment przestać o niej myśleć – pracoholicy nie potrafią tego zrobić w czasie wolnym, czy też w czasie przeznaczonym np. na sen (stąd nierzadko problemy z bezsennością).
3. Czy w pracy stale podnosisz sobie poprzeczkę i stawiasz coraz bardziej ambitne cele?
Chociaż pracoholik szybko rozwija swoją karierę, często awansuje, to i tak stale inwestuje ponadprzeciętną energię, by osiągać jeszcze większe sukcesy. Pracoholicy wymagają od siebie dużo więcej niż inni pracownicy i zwykle cechuje ich niski poziom zadowolenia z realizowanych czynności zawodowych. Z reguły mają zawyżone wymagania i skłonność do perfekcjonizmu.
4. Czy masz trudności w tworzeniu dobrych relacji poza pracą?
Pracoholicy poświęcają najwięcej czasu na pracę, dlatego często ich relacje prywatne są złe. Trudno im tworzyć dobre relacje nawet z bliskimi, co jest wynikiem nieumiejętności oderwania się od zajęć zawodowych i poświęcenia czasu sferze prywatnej. Z czasem pracoholicy postrzegają osoby, które nie poświęcają czasu na pracę, a np. na odpoczynek, za osoby gorsze.
5. Czy twoje relacje ze współpracownikami można określić jako trudne?
Pracoholicy boją się utraty kontroli nad czynnościami zawodowymi, dlatego pracując w grupie, muszą wiedzieć o najdrobniejszych szczegółach działalności innych pracowników. Często są w tych relacjach niecierpliwi i agresywni, a także podważają umiejętności współpracowników. To sprawia, że z czasem więzi w pracy ulegają osłabieniu i wraz z postępowaniem uzależnienia nierzadko relacje całkowicie są zrywane.
6. Czy twoje samopoczucie często jest złe?
Gdy pracoholik przestanie pracować, a jest we wstępnej fazie uzależnienia, to odczuwa lęk, któremu nierzadko towarzyszy ból głowy i żołądka, które mijają po ponownym przystąpieniu do pracy. Z czasem jednak wycieńczenie organizmu nasila dolegliwości fizyczne i mogą pojawiać się objawy takie jak zaburzenia snu, koncentracji, pamięci i ogólnie gorsze samopoczucie. W chronicznej fazie uzależnienia organizm jest już tak wyczerpany, że może dojść do pogorszenia pracy układów i narządów, a także do pojawienia się różnych chorób somatycznych, jak i psychicznych np. depresji.
Jeśli na większość powyższych pytań udzieliłeś odpowiedzi „TAK”, istnieje duże prawdopodobieństwo, że jesteś pracoholikiem. Aby poradzić sobie w tej sytuacji, warto skonsultować się np. z psychologiem, który podpowie rozwiązania, pozwalające zadbać o siebie i wyjść z uzależnienia.
Czytaj też:
Naukowcy: Aby zwalczyć COVID-19, należy zająć się pułapkami behawioralnymi