Leczenie uzdrowiskowe i rehabilitacja uzdrowiskowa kojarzone są przede wszystkim z seniorami. Jednak decydującym kryterium, które brane jest pod uwagę podczas wystawiania skierowania, nie jest wiek. Z leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej może skorzystać każdy, kto spełnia obowiązujące kryteria oraz korzysta ze świadczeń opieki zdrowotnej. W Polsce możemy korzystać z oferty licznych sanatoriów specjalizujących się w leczeniu i rehabilitacji dzieci, osób dorosłych i seniorów z różnymi schorzeniami przewlekłymi oraz urazami i niepełnosprawnościami. Pobyt w sanatorium uzdrowiskowym stanowi kontynuację leczenia szpitalnego i leczenia w przychodni POZ, a także rehabilitacji medycznej na oddziale szpitalnym.
Dostanie się do sanatorium NFZ, nie jest łatwe, co ma związek z dość długą kolejką osób oczekujących na realizację skierowania na leczenie uzdrowiskowe. Średnio na wyjazd do sanatorium czeka się nawet 3 lata, jednak czas oczekiwania jest różny w poszczególnych regionach kraju. Warto pamiętać, że zamieszkując w miejscowości uzdrowiskowej lub w jej pobliżu, można skorzystać z leczenia ambulatoryjnego, które obejmuje jedynie zabiegi.
Kto może skorzystać z leczenia w sanatorium?
Wskazania do leczenia sanatoryjnego to nie wszystko, jeżeli chcemy skorzystać z leczenia uzdrowiskowego. Na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową na Narodowy Fundusz Zdrowia kierowana jest osoba, która:
- może dojechać do wskazanego sanatorium,
- jest samodzielna i zdolna do samoobsługi,
- może korzystać z zabiegów leczniczych.
Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe do sanatorium pozwala skorzystać z leczenia w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Warto jednak wiedzieć o możliwości skorzystania z leczenia uzdrowiskowego w ramach tzw. turnusu komercyjnego, które jest odpłatne i organizowane we własnym zakresie. W tym przypadku czas oczekiwania na turnus nie jest długi.
Kto wystawia skierowanie na leczenie uzdrowiskowe?
Skierowanie do sanatorium wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, czyli każdy lekarz, który ma podpisaną umowę z NFZ. Skierowanie może wystawić np. lekarz specjalista, który po zapoznaniu się z historią choroby, może zdecydować o konieczności kontynuacji leczenia lub rehabilitacji w uzdrowisku. Niektórzy pacjenci kierowani są na leczenie uzdrowiskowe w celu zapobiegania rozwojowi schorzeń.
Wskazaniem do wystawienia skierowania są najczęściej choroby przewlekłe, wypadki i urazy, których leczenie mogą wspomóc wody mineralne, borowiny, kinezjoterapia, fizykoterapia, a także hydroterapia oraz przebywanie w specyficznym, prozdrowotnie działającym klimacie. Lekarz musi zapoznać się z dokumentacją medyczną pacjenta w celu stwierdzenia zasadności wystawienia skierowania na leczenie uzdrowiskowe. Oznacza to tym samym wskazanie, co jest bezpośrednią przyczyną skierowania na tego typu leczenie.
Wystawione skierowanie na leczenie uzdrowiskowe przesyłane jest do wojewódzkiego oddziału Funduszu (NFZ) właściwego dla miejsca zamieszkania pacjenta. Zmiana przepisów wprowadziła e-skierowanie na leczenie uzdrowiskowe oraz rehabilitację uzdrowiskową. Z tego względu nie są już wystawiane skierowania w postaci papierowej. Zmiany weszły w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku.
Co ważne – skierowanie, w terminie 30 dni od dnia jego wystawienia przez lekarza, pod rygorem utraty ważności skierowania, powinno zostać przesłane do oddziału wojewódzkiego NFZ. Złożenie skierowania drogą elektroniczną umożliwia śledzenie postępów jego realizacji za pomocą systemu teleinformatycznego.
Zakres (rodzaj) leczenia uzdrowiskowego ustalany jest przez specjalistę w dziedzinie balneologii i specjalistę medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej. Istotne jest jednak to, że proces ten wymaga również wcześniejszej weryfikacji skierowania. Konieczne jest dokonanie analizy pod względem celowości leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji w uzdrowisku.
Ocena celowości leczenia uzdrowiskowego musi uwzględniać m.in.:
- wskazania do leczenia uzdrowiskowego,
- przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego,
- kierunek leczniczy uzdrowiska oraz region, w którym będzie odbywało się leczenie.
Specjaliści wskazują odpowiedni zakład lecznictwa uzdrowiskowego, który jest zgodny z głównym profilem leczenia.
Jeżeli wystawione skierowanie zostanie pozytywnie rozpatrzone przez lekarza specjalistę, to pacjent otrzyma potwierdzenie skierowania w terminie 30 dni od daty wpływu skierowania do wojewódzkiego oddziału funduszu (NFZ). W przypadku złożenia kolejnego skierowania, przed potwierdzeniem realizacji leczenia uzdrowiskowego, traktowane będzie ono jako aktualizacja poprzedniego i rozpatrywane łącznie.
Osoby dorosłe mogą korzystać z leczenia uzdrowiskowego nie częściej niż raz na 18 miesięcy. Kolejne skierowanie można złożyć do wojewódzkiego oddziału NFZ po upływie minimum 12. miesięcy od dnia, w którym zostało zakończone poprzednie leczenie uzdrowiskowe, co oznacza, że nie należy składać kolejnego skierowania wcześniej.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami – rozpatrzone pozytywnie skierowania na leczenie uzdrowiskowe są potwierdzane przez NFZ według kolejności ich składania. Potwierdzając skierowanie, oddział wojewódzki NFZ informuje m.in. o terminie rozpoczęcia leczenia (konkretna data) i czasie jego trwania.
Jeżeli pacjent nie może skorzystać z leczenia uzdrowiskowego w wyznaczonym terminie (w przypadku rezygnacji), to powinien jak najszybciej dokonać zwrotu skierowania, informując o przyczynie rezygnacji z leczenia, którą może być np. zły stan zdrowia pacjenta, planowany zabieg lub brak możliwości wyjazdu z przyczyn rodzinnych. Na podstawie przedstawionych dokumentów specjaliści dokonują oceny zasadności rezygnacji. Jeżeli będzie ona odpowiednio udokumentowana, to możliwe jest wyznaczenie nowego terminu leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej, co w praktyce oznacza realizację złożonego skierowania.
Ile trwa leczenie uzdrowiskowe?
Pobyt osoby dorosłej w szpitalu uzdrowiskowym oraz sanatorium uzdrowiskowym trwa 21 dni. Natomiast czas rehabilitacji w szpitalu uzdrowiskowym lub sanatorium uzdrowiskowym to 28 dni. Leczenie ambulatoryjne w uzdrowisku trwa od 5 do 18 dni.
Gdzie można skorzystać z leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej?
Leczenie uzdrowiskowe odbywa się w miejscowościach uzdrowiskowych, w których znajdują się złoża naturalnych surowców leczniczych, a także panuje specyficzny, pozytywnie wpływający na zdrowie klimat. Leczenie może również odbywać się w szpitalach uzdrowiskowych i sanatoriach poza uzdrowiskiem, które znajdują się m.in. w podziemnych wyrobiskach górniczych.
Leczenie uzdrowiskowe prowadzą zakłady leczenia uzdrowiskowego. Do grupy zakładów leczenia uzdrowiskowego zaliczamy:
- szpitale uzdrowiskowe,
- sanatoria uzdrowiskowe,
- przychodnie uzdrowiskowe,
- zakłady przyrodolecznicze,
- szpitale uzdrowiskowe dla dzieci,
- sanatoria uzdrowiskowe dla dzieci,
- szpitale w urządzonych podziemnych wyrobiskach górniczych,
- sanatoria w urządzonych podziemnych wyrobiskach górniczych.
Na terenie uzdrowisk w celach leczniczych wykorzystywane są urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego, a także naturalne surowce lecznicze, do których zaliczamy m.in. wody mineralne i borowiny.
Do urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego zaliczamy np.:
- pijalnie wód mineralnych,
- tężnie,
- baseny uzdrowiskowe.
Co obejmuje pobyt w sanatorium NFZ?
Zakres świadczeń podczas pobytu w uzdrowisku uwzględnia m.in.:
- całodobową opiekę medyczną i pielęgniarską,
- zabezpieczenie w leki i materiały medyczne, które są niezbędne podczas leczenia w sanatorium lub szpitalu uzdrowiskowym,
- dostosowane do stanu zdrowia wyżywienie.