Brak śledziony nie oznacza ustania funkcji życiowych, jednak powoduje, że odporność organizmu znacząco się obniża. Chora śledziona znacznie powiększa swoje rozmiary, co utrudnia funkcjonowanie innych narządów, dlatego lekarze mogą zadecydować o usunięciu tego narządu. Splenektomia, bo taką nazwę nosi zabieg usunięcia śledziony, z jednej strony ratuje życie, jednak powoduje też spore ryzyko związane z osłabioną pracą układu immunologicznego.
Co to jest śledziona?
Śledziona to narząd, który znajduje się po lewej stronie jamy brzusznej; „kryje” się pod żebrami, a niewielkie rozmiary zdrowej śledzony sprawiają, że jest ona niewyczuwalna podczas badania palpacyjnego. Powiększenie śledziony świadczy o różnych chorobach. Jest charakterystycznym objawem m.in. mononukleozy zakaźnej, boreliozy, reumatoidalnego zapalenia stawów oraz niektórych nowotworów.
Funkcje śledziony
Wbrew pozorom, śledziona pełni w organizmie człowieka wiele ważnych funkcji. Po pierwsze – to dzięki niej usuwane są obumarłe krwinki białe i czerwone oraz płytki krwi, które następnie przechodzą do wątroby, gdzie stają się częścią wytwarzanej żółci. Oczyszczanie krwi z obumarłych komórek to jedna z najważniejszych funkcji tego narządu. Śledziona jest też „magazynem” krwi oraz wytwarza limfocyty i immunoglobuliny, dzięki którym nasz organizm może odpierać ataki chorobotwórczych drobnoustrojów. Narząd ten jest częścią dwóch układów; wchodzi w skład układu krwionośnego oraz układu limfatycznego, co sprawia, że często zaczyna być przeciążony intensywną pracą. Wówczas dochodzi do stopniowego powiększania się śledziony, co z kolei utrudnia pracę innych narządów.
Ciekawostką jest to, że niektóre osoby mają dwie śledziony. Nie zagrażają one zdrowiu i życiu, ale też nie są „zabezpieczeniem” na wypadek uszkodzenia lub choroby, bo choć narząd występują podwójnie, to nie pracuje w sposób bardziej efektywny.
Kiedy usuwa się śledzionę?
Usunięcie śledziony zawsze poprzedzone jest wieloma badaniami. Zabieg ten wykonuje się, gdy zachodzą ku temu wyraźne wskazania. Przyczyny, z których usuwana jest śledziona, możemy podzielić na dwie grupy. Jedną z nich stanowią mechaniczne uszkodzenia śledziony. Ze względu na ułożenie tego narządu dość łatwo dochodzi do jego pęknięcia w wyniku wypadków komunikacyjnych oraz upadków z wysokości (śledziona może zostać np. przebita przez złamane żebra). Drugą grupę stanowią chorobowe przyczyny usunięcia śledziony. W tym przypadku trzeba wyróżnić przede wszystkim:
-
ropnie i torbiele, które tworzą się w obrębie śledziony,
- choroby krwi m.in. nabyta niedokrwistość hemolityczna.
Powiększona śledziona – objawy
Usunięcie śledziony może być też spowodowane znacznym powiększeniem rozmiaru tego narządu oraz upośledzeniem jego działania w wyniku np. przewlekłych infekcji. Powiększenie śledziony jest dość łatwe do zdiagnozowania, bo narząd ten lekarz może wyczuć podczas badania palpacyjnego (lekarz bada jamę brzuszną poprzez dotyk). Powiększona śledziona może powodować ból lub uczucie dyskomfortu pod żebrami z lewej strony.
Oprócz powiększenia śledziony o jej złym stanie świadczą także wyniki badań krwi, które są bardzo cenną wskazówką diagnostyczną. Warto wiedzieć, że usunięcie śledziony jest ostatecznością – zabieg wykonywany jest wówczas, gdy zachodzą ku temu konkretne wskazania.
Życie bez śledziony
Życie bez śledziony jest możliwe, jednak po zabiegu konieczne jest wykonywanie systematycznych badań oraz dbanie o stan zdrowia ze względu na osłabienie działania układu immunologicznego i zwiększone ryzyko wystąpienia infekcji. Po zabiegu funkcje śledziony przejmują inne narządy m.in. wątroba oraz węzły chłonne. Zabieg usunięcia śledzony, jeżeli jest zabiegiem planowanym, najczęściej wykonywany jest z użyciem laparoskopu, co pozwala uniknąć otwierania jamy brzusznej oraz związanej z tradycyjną operacją długiej rekonwalescencji.
Czytaj też:
Dlaczego ciągle chce ci się spać? 6 możliwych przyczyn