Ból pod prawym żebrem – najczęstsze przyczyny, objawy towarzyszące i diagnostyka

Ból pod żebrami to częsta przyczyna wizyt u lekarza. Nie należy go bagatelizować, bo zarówno pojawiające się nagle dolegliwości bólowe, jak i utrzymujący się przez dłuższy czas ból w prawym podżebrzu, może wskazywać na poważne schorzenia. W przypadku prawidłowego funkcjonowania organizmu ból z prawej strony pod żebrami zwykle jest związany z intensywną aktywnością fizyczną. Ból pod prawym żebrem po urazie np. upadku, może wskazywać na pęknięcie lub złamanie żebra – jeżeli ból w prawym lub lewym podżebrzu pojawia się po wypadku, to trzeba zgłosić się do lekarza! Warto wiedzieć, że uraz żeber może doprowadzić m.in. do odmy płucnej (inaczej odmy opłucnowej).

Ból z prawej strony pod żebrami to objaw wielu chorób narządów wewnętrznych

Ból pod żebrami to objaw, który zawsze wymaga wnikliwej diagnostyki. Często dolegliwości w prawym podżebrzu to ból promieniujący od podbrzusza lub nadbrzusza, związany z narządami, które znajdują się w jamie brzusznej i klatce piersiowej. Dolegliwości bólowe z prawej strony pod żebrami mogą powodować m.in.:

• choroby pęcherzyka żółciowego,
• choroby dróg żółciowych,
• choroby wątroby,
• choroby trzustki,
• choroby śledziony,
• choroby żołądka,
• choroby dwunastnicy,
• choroby jelit,
• choroby układu moczowego,
• niektóre choroby serca,
• choroby płuc.

Ze względu na wiele możliwych przyczyn bólu z prawej strony pod żebrami, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza. Niepokój powinien wzbudzić zarówno ból tępy pod prawym żebrem, jak i ból kłujący, ból pulsujący oraz ból kolkowy (ból skurczowy). W przebiegu niektórych schorzeń ból pojawia się nagle i stopniowo zwiększa swoje nasilenie, jednak może też okresowo nawracać lub pojawiać się np. po posiłku.

Schorzeniom narządów wewnętrznych, które wywołują ból pod prawym żebrem, często towarzyszą inne objawy chorobowe np. ostre biegunki, zaparcia, ból w prawym podbrzuszu, uczucie ucisku w jamie brzusznej, mdłości, wymioty, a także inne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

Ból pod prawym żebrem może być również związany z chorobami kręgosłupa, uciskiem lub uszkodzeniem struktur nerwowych (neuralgia międzyżebrowa), a także przeciążeniem mięśni. W przypadku dysfunkcji kręgosłupa oraz mięśni ból nasila się podczas wykonywania ruchów, a także głębokiego oddychania. Jedną z przyczyn dolegliwości bólowych w prawym boku lub lewym boku pod żebrami jest związane z urazem oraz intensywną aktywnością fizyczną zapalenie chrząstek żebrowych.

Niekiedy ból pod prawym żebrem pojawia się w ciąży. W tym przypadku zwykle nie ma związku z zagrożeniem dla zdrowia ciężarnej oraz rozwijającego się płodu, jednak kobiety w ciąży powinny zawsze konsultować odczuwane dolegliwości bólowe z lekarzem ginekologiem.

Ból w prawym boku a choroby pęcherzyka żółciowego

Częstą przyczyną bólu pod prawym żebrem są choroby i zaburzenia w funkcjonowaniu narządów przewodu pokarmowego, które znajdują się po prawej stronie brzucha.

Ból w prawym boku pod żebrami jest charakterystyczny dla chorób pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Może wskazywać na atak kolki żółciowej oraz rozwijające się jako powikłanie zastoju żółci w przebiegu kamicy żółciowej ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego lub przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego

Na choroby pęcherzyka żółciowego wskazuje ból po prawej stronie brzucha, który promieniuje w okolicę żeber oraz prawej łopatki. Dolegliwości bólowe w przebiegu chorób pęcherzyka żółciowego często nasilają się po spożyciu ciężkostrawnego, tłustego posiłku.

Zapalenie pęcherzyka żółciowego oraz prowadzące do rozwoju stanu zapalnego woreczka żółciowego kamienie żółciowe to częsta konsekwencja stosowania nieodpowiednio skomponowanej diety. Chorobom pęcherzyka żółciowego sprzyjają m.in. wysoki poziom cholesterolu oraz zmiany w organizmie, które powoduje cukrzyca.

Stan zapalny pęcherzyka żółciowego wywołuje również inne objawy chorobowe np. biegunkę, mdłości i wymioty.

Ból pod prawym żebrem jako objaw chorób wątroby

Choć wątroba nie boli, bo nie ma unerwienia czuciowego, to jej powiększenie powoduje ucisk na okoliczne narządy, zaburzając ich pracę, co jest przyczyną występowania bólu pod prawym żebrem i bólu w obrębie brzucha. Powiększenie wątroby powodują różne choroby tego narządu m.in.:

• wirusowe zapalenie wątroby np. wirusowe zapalenie wątroby typu B,
• alkoholowe stłuszczenie wątroby i niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby,
• alkoholowe zapalenie wątroby,
• zakrzepica żył wątrobowych,
• nowotwory wątroby.

Ból w okolicy wątroby może również występować w przebiegu zakażeń bakteryjnych tego narządu.

Choroby wątroby przez długi czas rozwijają się bezobjawowo. Oprócz bólu w prawym podżebrzu na choroby wątroby wskazują także m.in. ucisk w prawym boku i uczucie pełności w jamie brzusznej, zmiany skórne, zmiana zabarwienia moczu oraz mdłości, wzdęcia i odbijanie po posiłku. W przebiegu chorób wątroby np. zakrzepicy żył wątrobowych występuje także powiększenie objętości brzucha i nadciśnienie wrotne.

Ból pod żebrami z prawej strony a choroby trzustki

Choroby trzustki również objawiają się bólem w prawym boku pod żebrami. Zaliczamy do nich m.in. ostre, przewlekłe i autoimmunologiczne zapalenie trzustki. Zapalenie trzustki objawia się m.in. bólem w nadbrzuszu oraz bólem w prawym boku, który nasila się po posiłku.

Na ostre zapalenie trzustki wskazuje tzw. ból opasujący brzuch, któremu towarzyszą m.in. gorączka, nadmierne pragnienie, wymioty oraz zaczerwienienie twarzy. Ostre zapalenie trzustki to stan wymagający natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Inne choroby trzustki, które mogą powodować ból po prawej stronie brzucha to m.in. rak trzustki i torbiele trzustki.

Choroby śledziony a ból z prawej strony pod żebrami

Ból w prawym boku może także wywoływać powiększona lub uszkodzona śledziona. Powiększenie śledziony powodują m.in. choroby wątroby i choroby hematologiczne. Do uszkodzenia śledziony może dojść na skutek urazu doznanego np. podczas wypadku komunikacyjnego lub upadku z wysokości.

Ból pod prawym żebrem może oznaczać choroby żołądka i dwunastnicy

Dolegliwości bólowe w prawym podżebrzu mogą również wskazywać na choroby żołądka i dwunastnicy np. wrzody żołądka, wrzody dwunastnicy oraz nieżyt żołądka (zapalenie błony śluzowej żołądka). W przebiegu chorób żołądka ból często utrzymuje się przez dłuższy czas. Dolegliwości bólowe mogą być trudne do zlokalizowania – żołądek i dwunastnica powodują nie tylko ból po prawej stronie, ale także ból w środkowym nadbrzuszu. Chorobom żołądka mogą towarzyszyć pieczenie w jamie brzusznej i przełyku, odbijanie, objawy niestrawności, a także utrata apetytu. Jeżeli dojdzie do pęknięcia wrzodu żołądka, to mogą występować fusowate wymioty.

Ból w prawym boku pod żebrami może oznaczać choroby jelit

Chorób jelit nie kojarzymy z bólem pod żebrami, jednak choroby w obrębie jelita grubego mogą objawiać się dolegliwościami bólowymi, które lokalizują się właśnie w prawym boku.

Choroby jelit, którym może towarzyszyć ból w prawym podżebrzu, to m.in.:

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• zespół jelita drażliwego,
• rak jelita grubego.

W przebiegu chorób jelit często występują zaburzenia rytmu wypróżnień np. naprzemienne zaparcia i biegunki, a także bóle brzucha, wzdęcia i gazy.

Ból pod prawym żebrem a choroby nerek

Kolka nerkowa i inne choroby nerek to częsta przyczyna odczuwania dolegliwości bólowych w okolicy żeber, które promieniują do prawego lub lewego boku z prawego podbrzusza bądź lewego podbrzusza oraz okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa. Kamica nerkowa spowodowana jest przez odkładające się w nerkach kamienie nerkowe. Inne choroby układu moczowego, które mogą powodować ból pod żebrami to m.in. zapalenie nerek, torbiel nerki i rak nerki.

Ból w prawym podżebrzu a choroby serca i płuc

Nie tylko w jamie brzusznej znajdują się narządy, których schorzenia mogą powodować ból w prawym podżebrzu. Ból pod prawym żebrem pojawia się także w przebiegu niewydolności serca i innych chorób serca np. zapalenie osierdzia oraz chorób płuc np. zapalenie dolnego płata prawego płuca.

Diagnostyka bólu w prawym podżebrzu

Aby wykryć przyczynę bólu pod prawym żebrem, trzeba wykonać badania laboratoryjne i badania obrazowe. Na etapie diagnostyki bólu pod żebrami mogą zostać wykonane następujące badania:

• morfologia krwi z rozmazem,
• ogólne badanie moczu,
• badanie RTG,
• badanie USG jamy brzusznej,
• tomografia komputerowa,
• rezonans magnetyczny.

Niekiedy niezbędne jest wykonanie badania endoskopowego dolnego i górnego odcinka przewodu pokarmowego, aby móc określić, co powoduje ból pod prawym żebrem.

Czytaj też:
Po której stronie jest wyrostek? Jak objawia się zapalenie wyrostka robaczkowego?Czytaj też:
Ból w podbrzuszu – najczęstsze przyczyny, objawy towarzyszące i sposoby, by się go pozbyć

Źródła:

• Szczeklik A., Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2013
• Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2005
• Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2006
• Anna Doboszyńska, Objawy chorób wewnętrznych. Podręcznik dla studentów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2022