Chociaż każdy inaczej doświadcza odrętwienia, istnieje kilka objawów, które są uważane za charakterystyczne dla tego stanu. Kiedy są poważne, uporczywe lub nawracające, mogą być oznaką zaburzenia depersonalizacji-derealizacji (DD). Obecnie większość lekarzy uważa, że odrętwienie emocjonalne jest efektem ubocznym kilku różnych przyczyn fizycznych i psychicznych. W większości przypadków odrętwienie emocjonalne ustępuje wraz z zadbaniem o siebie i swoją psychikę, otrzymaniem wsparcia emocjonalnego i upływem czasu.
Objawy odrętwienia emocjonalnego
Chociaż wiele osób odczuwa odrętwienie emocjonalne, u od 0,95 do 2,4 procent populacji odczucie odrętwienia jest znacznie głębsze. W 2013 roku w Diagnostycznym i statystycznym podręczniku zaburzeń psychicznych (DSM-5) przytłaczający, długotrwały i zawsze obecny stan poczucia nierzeczywistości lub odłączenia został zaklasyfikowany jako zaburzenie depersonalizacyjno-derealizacyjne lub DD.
Typowe objawy i oznaki związane z odrętwieniem emocjonalnym i DD obejmują:
- rozpacz
- uczucie odłączenia od ciała lub myśli (dysocjacja)
- poczucie oderwania od świata zewnętrznego (derealizacja)
- poczucie obcości lub outsidera we własnym życiu (depersonalizacja)
- zniekształcone lub zdezorientowane poczucie czasu
- uczucie pustki
- poczucie bycia bezwartościowym lub beznadziejnym
- uczucie, jakby ktoś lunatykował podczas codziennych czynności
- zaburzenia w funkcjonowaniu społecznym lub wycofanie się z kontaktów społecznych
- brak emocjonalnych zmysłów, przetwarzania i reakcji
- brak zmysłów cielesnych, przetwarzanie sygnałów wewnętrznych i odpowiedzi
- zmienione postrzeganie ciała
- poczucie utraty kontroli nad tym, co się mówi lub robi
- uczucie odłączenia od wspomnień lub utrata pamięci
- brak przyjemności z zajęć lub hobby
Każda sytuacja jest inna, ale zazwyczaj ludzie, którzy doświadczają odrętwienia emocjonalnego i DD, są tak przytłoczeni stresem, zewnętrznymi chemikaliami lub lekami, że reakcje emocjonalne są osłabione. Naukowcy wciąż badają dokładną biologię, chemię i zmiany w mózgu, które powodują odrętwienie i DD.
Przyczyny, które mogą również potencjalnie powodować DD, obejmują:
- traumatyczne doświadczenia, takie jak wypadek samochodowy, śmierć bliskiego, pożar lub atak terrorystyczny
- nagła lub postępująca utrata ukochanej osoby, lub przyjaciela
- przemoc fizyczna
- emocjonalne znęcanie się lub zaniedbanie, zwłaszcza w dzieciństwie
- posiadanie chorego psychicznie lub poważnie upośledzonego fizycznie rodzica, lub małżonka
- skrajny konflikt międzyludzki lub stres, zwykle ze współmałżonkiem, bliskim przyjacielem, członkiem rodziny, współpracownikiem lub szefem
- kryzys finansowy
Dla wielu osób radzenie sobie ze stresem, traumą lub żalem poprzez zmianę stylu życia i terapię może pomóc złagodzić i ostatecznie rozwiązać problem drętwienia.
Czytaj też:
Jak stres wpływa na racjonalne decyzje? Możesz być zaskoczony