Zespół stopy cukrzycowej: 13 zasad, jak mu zapobiec

U ok. 15 proc. chorych na cukrzycę rozwija się tzw. zespół stopy cukrzycowej.W wyniku choroby w stopach dochodzi do zaburzeń krążenia (miażdżyca) oraz czucia (neuropatia).Niedostateczne ukrwienie stóp jest spowodowane zwężeniem naczyń krwionośnych. Neuropatia powoduje słabsze odczuwanie temperatury, czucia w stopach, bólu. Chory nie zauważa, że ma niewygodne buty, że uciskają go skarpetki. Może też nie zauważyć przypadkowych zadraśnięć i skaleczeń. Zdarza się, że nie zauważa, że skaleczył się szkłem, a nawet, że wbił sobie w stopę gwóźdź.

Skóra na stopach staje się sucha, często łuszczy się, pęka, traci elastyczność i nie jest chroniona przez naturalną warstwę lipidową. Zwiększa się również skłonność do tworzenia się modzeli i nagniotków.

U chorych na cukrzycę ważna jest codzienna pielęgnacja stóp. Jeśli dojdzie do zranienie i pojawienia się poważnego zakażenia, konieczna jest wizyta u lekarza (najlepiej w poradni stopy cukrzycowej). Zwykle konieczne jest podawanie antybiotyku, a często też zabiegi chirurgiczne (drenaż, nacinanie, usuwanie martwych tkanek). Leczenie zakażenia może trwać nawet kilka miesięcy.

Jak zapobiec rozwojowi zespołu stopy cukrzycowej?

1. Dbaj o dobre wyrównanie cukrzycy.
   
2. Chodź w wygodnych butach. Powinny być skórzane, przewiewne, na twardej podeszwie, ze stabilnym obcasem, większe o 1-2 numery od stopy. Buty powinny mieć specjalne wkładki terapeutyczne – miękkie i samorozprężalne: po uciśnięciu wkładka powinna wracać do dawnego kształtu. Źle dopasowane buty powodują powstawanie pęcherzy. Niewskazane są buty na wysokim obcasie.
   
3. Zanim założysz buty, sprawdź, czy nie ma w nich drobnych kamieni, piasku, odstających twardych szwów, zagiętych wkładek, które mogłyby powodować małe urazy i ranki.
   
4. Skarpetki powinny być bawełniane. Zmieniaj je codziennie. Zwróć uwagę, by nie miały uciskającego ściągacza. Nie zakładaj bezpośrednio na stopę wełnianych skarpetek (mogą podrażniać skórę).
   
5. Nie chodź boso, nawet po domu. Zaburzenia czucia bólu i temperatury mogą spowodować skaleczenie się i tworzenie ran.
   
6. Myj stopy codziennie, używając delikatnego mydła (może być dziecięce). Nie mocz stóp dłużej niż 5 minut, gdyż wysusza to skórę, co może prowadzić do jej pękania.
   
7. Po umyciu ostrożnie usuwaj zrogowaciały naskórek tarką do stóp lub pumeksem (nie używaj chemicznych środków na odciski ani nie próbuj ich usuwać ostrymi narzędziami).
   
8. Po umyciu posmaruj stopy nawilżającym lub tłustym kremem.
   
9. Oglądaj codziennie stopy, zwracaj uwagę, czy nie pojawiły się odciski, zakażenia, zadrapania, pęcherze. Jeśli zauważysz zmiany, poradź się lekarza. Nie usuwaj samodzielnie zrogowaceń i modzeli.
   
10. Zanim zaczniesz obcinać paznokcie, dokładnie umyj ręce. Używaj czystych i wysuszonych przyrządów. Paznokcie obcinaj prosto, równo, bez zaokrąglenia na brzegach. Boki możesz wyrównać pilnikiem. Najlepiej obcinaj paznokcie po umyciu stóp (paznokcie są wtedy miękkie). Jeśli czynność ta sprawia Ci trudność, poproś kogoś o pomoc.
    
11. Jeśli zauważysz rankę, od razu ją zdezynfekuj łagodnym środkiem odkażającym i zabezpiecz jałowym gazikiem. Jeśli po 2-3 dniach nie rozpocznie się proces gojenia się rany, idź do lekarza.
    
12. Nie stosuj plastrów oraz bandaży uciskowych.
    
13. Nie ogrzewaj nóg na kaloryferze, przy piecyku czy termoforem: zaburzenia czucia mogą doprowadzić do powstania oparzeń.