Kwasica ketonowa jest to bardzo poważny stan, który może wystąpić przy obu typach cukrzycy. Wynika on z połączenia wysokiego poziomu glukozy we krwi i niskiego poziomu insuliny, co powoduje, że twoje ciało wytwarza nadmiar ketonów. Taki stan może być toksyczny dla narządów.
Czytaj też:
Doświadczenie życiowe pacjenta niezbędne w leczeniu cukrzycy typu 2
Kto jest zagrożony kwasicą ketonową?
Wśród osób z cukrzycową kwasicą ketonową najczęściej obserwuje się u osób z cukrzycą typu 1. „Po pewnym czasie w cukrzycy typu 1 ciało zasadniczo nie wytwarza insuliny” – mówi dr n. med. Louis Philipson, dyrektor Kovler Diabetes Center na University of Chicago. Gdy poziom insuliny jest niski, wątroba i inne tkanki myślą, że głodujesz. „Twoja wątroba próbuje wtedy wkroczyć i uratować sytuacje, wytwarzając ketony” –kontynuuje. Twoje ciało wykorzystuje te ketony w celu wytworzenia energii, a gdy insulina spada, jak w przypadku cukrzycy typu 1, wątroba wytwarza coraz więcej ketonów. Cukrzycowa kwasica ketonowa może również, choć rzadziej, występować u pacjentów z cukrzycą typu 2, jeśli mają ciężką oporność na insulinę.
Czytaj też:
Powikłania naczyniowe w cukrzycy najbardziej dotkliwe dla kobiet
Co należy wiedzieć o kwasicy ketonowej?
1. Może zagrażać życiu
Ponieważ ketony są kwasami, twoja krew staje się coraz bardziej kwaśna w miarę wzrostu ketonów. W przypadku takiego stanu mogą wystąpić objawy cukrzycowej kwasicy ketonowej, takie jak ból brzucha, nudności, wymioty i owocowy zapach oddechu. Dr Philipson twierdzi, że stan może się nasilać, ostatecznie utrudniając bicie serca, oddychanie i powodując niewydolność narządów.
2. Może wystąpić przed rozpoznaniem cukrzycy
Cukrzycowa kwasica ketonowa może pojawić się szybko, nawet u osób, u których wciąż rozwija się cukrzyca typu 1, ale nie zostały jeszcze zdiagnozowane. Dlatego tak ważne jest, aby znać objawy cukrzycy typu 1 także u dzieci. Kwasica może ewoluować po kilku tygodniach, podczas gdy twoje poziomy insuliny zaczynają spadać, jak mówi dr Liana K. Billings, endokrynolog w dziedzinie cukrzycy i metabolizmu oraz asystent kliniczny w NorthShore University HealthSystem. Mogą wystąpić objawy, takie jak zwiększone oddawanie moczu, pragnienie lub szybka utrata masy ciała, objawy, które mogą występować zarówno w cukrzycy typu 1, jak i typu 2. Jeśli ty lub ktoś bliski ma te objawy, natychmiast wezwij lekarza.
3. Jeśli jesteś chory, nie przestawaj brać leków
Czasami pacjent z cukrzycą typu 1 przestaje przyjmować insulinę, jeśli nie jest w stanie jeść, ma nudności lub wymiotuje z powodu choroby, co może przyspieszyć wystąpienie kwasicy. Nawet w ostrych chorobach lub stresie fizycznym, takim jak operacja lub zawał serca, musisz kontynuować terapię insulinową, aby uniknąć kwasicy. Oprócz normalnego przyjmowania insuliny będzie również trzeba regularnie sprawdzać poziom cukru we krwi. Jeśli wystąpią jakiekolwiek oznaki wzrostu poziomu cukru we krwi i wystąpią objawy, skontaktuj się z lekarzem.
4. Może występować problem z pompą insulinową
Jeśli z pomocą pompy insulinowej dostarczasz dawki insuliny w ciągu dnia, nieprawidłowo działająca pompa może przypadkowo narazić cię na ryzyko kwasicy ketonowej. Nawet u dobrze poinformowanego pacjenta może rozwinąć się kwasica z powodu awarii pompy. Objawy mogą pojawić się szybko lub do ich pojawienia może minąć trochę czasu, dlatego regularnie sprawdzaj pompę insulinową i upewnij się, że działa ona tak, jak powinna, i monitoruj poziom cukru we krwi zgodnie z zaleceniami lekarza.
5. Leczy się ją z wykorzystaniem insuliny
Jeśli podejrzewasz kwasicę z powodu objawów, możesz sam się zweryfikować pod tym kątem. Zapytaj swojego lekarza o paski do testowania moczu, których możesz użyć do analizy ketonów. Następnie udaj się ponownie na wizytę. W zależności od poziomu możesz być leczony insuliną lub lekarz może ci zalecić spożywanie węglowodanów, a także będziesz musiał przyjmować płyny. Jeśli wystąpią nudności lub wymioty, możesz nie być w stanie jeść. W takim przypadku musisz udać się na pogotowie ratunkowe lub wezwać pogotowie, jeśli nie jesteś w stanie udać się tam sam.
6. Być może jest ona powodem do pozostania w domu
Może masz przez jakiś czas cukrzycę typu 1 i regularnie monitorujesz poziom cukru we krwi. Jeśli wcześnie doświadczyłeś problemu a nie doświadczasz objawów, być może uda ci się uniknąć pogotowia. Dr Billings twierdzi, że można temu zaradzić, przyjmując dawkę insuliny za pomocą strzykawki, często sprawdzając poziom cukru we krwi i czekając, czy uda ci się wrócić na właściwe tory. Ponieważ kwasica może być poważnym schorzeniem, strategia walki musi zostać przedyskutowana z lekarzem przed podjęciem próby. Zafunduj sobie dzień odpoczynku w domu.
7. Dobrym pomysłem jest unikanie diet ketogenicznych
Jeśli masz cukrzycę, być może słyszałeś, że dieta ketogeniczna może być dla ciebie dobra, szczególnie jeśli masz cukrzycę typu 2 i próbujesz kontrolować swoją wagę. Chodzi o to, że spożywanie wysokotłuszczowej diety o niskiej zawartości węglowodanów skłoni wątrobę do wytwarzania ketonów. Twoje ciało następnie pożytkuje ketony, a nie glukozę jako paliwo, i wykorzystuje zasoby tłuszczu w organizmie w celu zmniejszenia masy ciała. Jednak specjaliści przestrzegają przed celowym zwiększaniem ketonów w przypadku cukrzycy.
8. Nie regenerujesz się natychmiast
To, że zażyłeś dawkę insuliny lub zacząłeś jeść, nie oznacza, że natychmiast wszystko wróci do normy. Chociaż powrót do zdrowia jest różny w przypadku każdej osoby, w zależności od tego, jak poważny był epizod kwasicy, regeneracja może potrwać od jednego do trzech dni.
9. Cukrzycowej kwasicy ketonowej można zapobiec
Z pewnością nie jest to nieuniknione powikłanie cukrzycy. Oprócz regularnego monitorowania poziomu cukru we krwi i kontaktu z lekarzem, insulina jest kluczową metodą zapobiegania kwasicy. Dopóki zachowujesz czujność, możesz zachować zdrowie.
