Woda w kolanie, czyli wysięk w stawie kolanowym, powstaje w wyniku nadmiernego gromadzenia się płynu w torebce stawowej. Jedną z częstych przyczyn wody w kolanie jest stan zapalny powstający w wyniku urazu stawu kolanowego lub choroby przewlekłej. Pojawienie się go powoduje, że znajdująca się w torebce stawowej błona maziowa wytwarza zbyt dużo płynu stawowego, który przenika do wnętrza stawu. Na wodę w kolanie mogą wskazywać obrzęk i ból kolana, który utrudnia lub uniemożliwia poruszanie się. Warto dowiedzieć się więcej na temat przyczyn, objawów i leczenia wody w kolanie, a także poznać domowe sposoby na płyn w kolanie.
Co to jest i skąd się bierze woda w kolanie?
Staw kolanowy to jeden z największych stawów w ciele człowieka. Łączy on kość udową z kością piszczelową, umożliwiając wykonywanie ruchów zginania i prostowania kończyny dolnej oraz ruchów rotacyjnych o ograniczonym zakresie. Staw kolanowy wspierany jest przez stabilizujące go więzadła m.in. więzadło krzyżowe przednie. Staw kolanowy jest nie tylko jednym z największych, ale także najbardziej narażonym na przeciążenia stawów w ciele człowieka. Urazy mechaniczne, kontuzje, a także związane z nadmiernym przeciążeniem zmiany zwyrodnieniowe, zwiększają ryzyko rozwoju stanu zapalnego i pojawienia się objawów wysiękowego zapalenia stawu kolanowego.
Nazwy „woda w kolanie” nie znajdziemy w literaturze medycznej. To potocznie stosowane określenie, które odnosi się do wysięku w stawie kolanowym. Z wysiękiem mamy do czynienia, gdy na skutek stanu zapalnego powstaje gromadzący się w tkankach i jamach ciała płyn. Wysięk pojawia się w przebiegu wielu schorzeń i może mieć różny charakter (np. wysięk surowiczy, wysięk ropny). Gromadzenie się płynu w obrębie stawu kolanowego wywołuje charakterystyczne objawy, do których zaliczamy m.in. obrzęk w okolicy rzepki kolanowej.
Nadmierne wytwarzanie płynu stawowego, który gromadzi się w obrębie kolana, diagnozowane jest stosunkowo często. Wywoływane przez wodę w kolanie dolegliwości są na tyle uciążliwe, że rzadko bywają bagatelizowane. Ma to związek z funkcjami stawów kolanowych – dzięki zdrowym stawom kolanowym można swobodnie się poruszać oraz cieszyć aktywnością fizyczną. Wysięk powoduje ograniczenie ruchomości stawu, obrzęk oraz dolegliwości bólowe, które utrudniają poruszanie się. Dolegliwości związane z wysiękiem mogą występować także w obrębie innych stawów np. stawu łokciowego.
Z powodu wysięku w obrębie stawu kolanowego często cierpią osoby aktywne fizycznie. Woda w kolanie to uciążliwy problem zawodowych sportowców oraz osób amatorsko uprawiających dyscypliny sportowe, które wiążą się z nadmiernym obciążeniem stawu kolanowego, a także sprzyjają występowaniu jego urazów i kontuzji.
Woda w kolanie jest wskazaniem do wizyty u specjalisty, który wykryje przyczyny wysięku i rozpocznie odpowiednie leczenie.
Woda w kolanie – najczęstsze przyczyny
Urazy, kontuzje, a także różne schorzenia w obrębie stawu kolanowego i łączących się z nim kości mogą skutkować pojawieniem się objawów wody w kolanie. Do najczęstszych przyczyn gromadzenia się płynu stawowego w obrębie kolana zalicza się m.in.:
- różnego rodzaju urazy – uderzenie w kolano, upadek na kolano lub inny uraz mechaniczny, który prowadzi do uszkodzeń w obrębie struktur stawu kolanowego (np. torebki stawowej), wywołując stan zapalny;
- nadwyrężenie stawów kolanowych na skutek intensywnego uprawiania sportu, pracy fizycznej, pracy stojącej oraz nadwagi i otyłości;
- związane z podeszłym wiekiem oraz mikrourazami stawu kolanowego procesy zwyrodnieniowe np. choroba zwyrodnieniowa stawów i zwyrodnieniowe uszkodzenie chrząstki stawowej;
- schorzenia o podłożu autoimmunologicznym, które powodują pojawienie się w obrębie stawu kolanowego stanu zapalnego np. reumatoidalne zapalenie stawów, a także zapalenie kości i stawów o innym podłożu;
- zerwane więzadło krzyżowe przednie;
- złamania kości;
- zapalenie kaletki maziowej (zapalenie torebki stawowej);
- infekcje;
- zmiany nowotworowe.
Przeciążenia stawu kolanowego, choroby zwyrodnieniowe, a także urazy i kontuzje najczęściej są przyczyną gromadzenia się płynu w obrębie stawu kolanowego. Rzadziej woda w kolanie ma związek m.in. z chorobami autoimmunologicznymi, zmianami nowotworowymi, a także innymi patologicznymi zmianami w obrębie stawu kolanowego np. cystami.
Jakie objawy daje woda w kolanie?
Objawy wysięku w stawie kolanowym to m.in.:
- zaczerwienienie kolana,
- silny ból w obrębie kolana,
- uczucie gorąca w kolanie, któremu towarzyszy ocieplenie skóry,
- ograniczona ruchomość stawu kolanowego,
- trzeszczenie w stawie,
- uczucie niestabilności i „uciekanie” kolana.
Wystąpienie dolegliwości bólowych, którym towarzyszy obrzęk i zaczerwienienie kolana, może również wskazywać na inne schorzenia – takie objawy wywołuje np. dna moczanowa. W celu wykrycia przyczyny bólu, obrzęku i ograniczenia ruchomości stawu kolanowego warto jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą.
Domowe sposoby na wodę w kolanie
Woda w kolanie to poważny problem zdrowotny, którego nie rozwiążemy, korzystając jedynie z domowych sposobów leczenia. Domowe sposoby leczenia mogą być stosowane doraźnie w celu złagodzenia nieprzyjemnych dolegliwości. Zaliczamy do nich np. zimne okłady z liści kapusty, stosowanie maści o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, a także stosowanie ziół i roślin leczniczych np. żywokostu oraz maści nagietkowej i maści ichtiolowej. W celu łagodzenia dolegliwości związanych z wodą w kolanie nie leży stosować ciepłych okładów i maści o działaniu rozgrzewającym. Domowych sposobów na wodę w kolanie nie należy stosować dłużej niż kilka dni. Jeżeli dolegliwości nie ustępują lub się nasilają, to trzeba skonsultować się z lekarzem.
W czasie leczenia trzeba ograniczyć aktywność fizyczną do niezbędnego minimum oraz odciążać chore kolano.
Leczenie wody w kolanie
Jak pozbyć się wody w kolanie? Aby pozbyć się nadmiaru płynu w kolanie, może być konieczna punkcja stawu. Zabieg wykonywany jest, gdy leczenie objawowe nie przynosi oczekiwanych efektów lub płyn w kolanie musi zostać zbadany np. na obecność patogenów. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i polega na odciągnięciu nadmiaru płynu stawowego za pomocą strzykawki. W niektórych przypadkach oprócz badania płynu stawowego wykonywane są także inne badania np. rezonans magnetyczny.
Czytaj też:
Ból stawów – najczęstsze przyczyny, diagnostyka, leczenie i domowe sposobyCzytaj też:
Ból nóg – najczęstsze przyczyny, objawy towarzyszące, diagnostyka i leczenie
Źródła:
- E. J. Kucharz,A. Kuryliszyn-Moskal, P. Wiland, A. Mastalerz-Migas, K. Sudoł, R. Jabłoński, Algorytm diagnostyczny choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, Lekarz POZ, 4/2021 vol. 7
- A. Bochenek, M. Reicher, Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2016
- D. Kusz, Kompendium ortopedii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2015