Nowotwory skóry to zmiany barwnikowe (głównie czerniak) oraz niebarwnikowe (rak podstawnokomórkowy, kolczystokomórkowy, rak z komórek Merkla). Jak wynika z danych z Krajowego Rejestru Nowotworów, przypada na nie ok. 10 procent wszystkich nowotworów złośliwych. Tylko w 2020 r. na czerniaka zachorowało w Polsce niemal 3,3 tys. ludzi. U dalszych 11 tys. osób zdiagnozowano inne nowotwory złośliwe skóry, w tym raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego.
Rzeczywista liczba zachorowań może być niestety wyższa, co gorsza – przybywa pacjentów onkologicznych, w dodatku w coraz młodszym wieku. Akademia Czerniaka zwraca też uwagę na bardzo wysoką śmiertelność – nawet od 40 do 60 proc.
Ostrożnie z opalaniem
– Główną przyczyną wszystkich nowotworów złośliwych skóry jest nadmierna ekspozycja na słońce, tzw. kąpiele słoneczne, zwłaszcza gdy powodują oparzenia i powstawanie pęcherzy – przypomina Szymon Bubiłek, wiceprezes zarządu Stowarzyszenia Pomocy Chorym na Mięsaki i Czerniaki Sarcoma. – Promienie ultrafioletowe ze słońca uszkadzają materiał genetyczny (DNA, kwas deoksyrybonukleinowy) w skórze, powodując tworzenie się nieprawidłowych komórek. Wszyscy jesteśmy narażeni na zachorowanie – dodaje.
Wiceprezes Sarcomy przytacza dane z przeprowadzonego w 2020 r. „Badania świadomości czerniaka” – wynika z nich, że tylko 13 proc. respondentów osłania odkryte części ciała podczas ekspozycji na słońce, np. na plaży. Jedynie co trzeci przyznał, że stosuje kremy z filtrem w trakcie przemieszczania się w słońcu, np. w drodze do pracy lub szkoły.
W innym opracowaniu – „Dlaczego się nie badamy? Profilaktyka Polek i Polaków” – pojawia się wniosek, że badania dermatologiczne są najrzadziej zaliczane przez nas do badań diagnozujących nowotwory. – To pokazuje, jak niska jest świadomość w tym obszarze, jak ważne są działania edukacyjne i ciągłe mówienie na temat skutecznych form profilaktyki. Dążymy do tego, aby dermatoskopia i wideodermatoskopia były kojarzone z profilaktyką onkologiczną, tak jak np. mammografia jest kojarzona z profilaktyką raka piersi. Potrzeba edukacji jest wciąż ogromna – powiedział Szymon Bubiłek.
Wsparcie na rzecz chorych
Biorąc te dane pod uwagę, wydaje się, że należy położyć większy nacisk na edukację na temat zagrożeń związanych z ekspozycją na promieniowanie słoneczne i jego wpływu na zdrowie – jako jeden z kluczowych czynników w profilaktyce zapobiegania zachorowaniom na nowotwory skóry.
Jedną z firm angażujących się w te działania jest producent kosmetyków Sensum Mare. Firma włączyła się m.in. w kampanię #FuraZdrowia, organizując bezpłatne badania w kierunku diagnostyki nowotworów skóry.). Spółka poinformowała też, że przeznaczy 5 proc. zysku ze sprzedaży jednego z oferowanych przez siebie produktów kosmetycznych, Allgodrops Satin SPF 50+, przekaże na rzecz na Stowarzyszenia Sarcoma, które w działaniach statutowych ma niesienie pomocy pacjentom onkologicznym.
– Zdajemy sobie sprawę z tego, że nowotwory skóry to w Polsce bardzo poważny problem – mówi Maciej Tęsiorowski, współzałożyciel Sensum Mare. – Odpowiedzialność za otaczający nas świat, dbanie o zdrowie naszych klientek to nie tylko dobra praktyka CSR, ale także integralny element naszej strategii biznesowej. Dlatego tak ważna jest dla nas obecna kampania edukacyjna, dzięki której możemy nagłośnić potrzebę profilaktyki chorób skóry i wpłynąć tym samym pozytywnie na kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych społeczeństwa – dodał.