Na powierzchni skóry mogą pojawić się rozmaite zmiany, które różnią się pod względem wielkości, koloru, kształtu, a także rodzaju komórek, z których się wywodzą. Część zmian skórnych to typowe znamiona barwnikowe oraz różne brodawki, czyli brodawki zwykłe, brodawki płaskie, brodawki przejściowe, brodawki łojotokowe, brodawki stóp. W okolicy narządów płciowych oraz odbytu mogą dodatkowo utworzyć się brodawki weneryczne (brodawki płciowe), które związane są z chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Inne rodzaje zmian skórnych to np. naczyniaki, włókniaki skóry (włókniaki twarde i włókniaki miękkie) zlokalizowane pod powierzchnią skóry tłuszczaki oraz inne zmiany, które zawsze powinny być bacznie obserwowane i poddane badaniu.
Warto wiedzieć, że część zmian dermatologicznych ma tendencję do przeobrażania się w nowotwór złośliwy; narośl na skórze może być także pierwszym objawem raka skóry, dlatego nie należy bagatelizować niepokojących objawów, bo w przypadku chorób nowotworowych ogromny wpływ na rokowania pacjentów ma rozpoczęcie leczenia w początkowym stadium rozwoju choroby.
Skąd bierze się narośl na skórze?
Narośl na skórze nie zawsze jest objawem poważnej choroby, jednak ze względów estetycznych może wymagać usunięcia. Profilaktycznie usuwa się nie tylko szpecące wygląd zmiany skórne, ale także narośle na skórze, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju nowotworu, jeżeli znajdują się np. w często drażnionym przez odzież miejscu lub na obszarze skóry, który narażony jest na bezpośrednie oddziaływanie promieniowania słonecznego.
Narośl może utworzyć się zarówno na pozbawionej owłosienia, jak i owłosionej skórze, a także w okolicy błon śluzowych. Nie zawsze jest ona dobrze widoczna i powoduje dyskomfort, co sprawia, że czasami nawet nie wiemy, że na naszej skórze powstała nowa zmiana.
Narośl na skórze, czyli co?
Jakie zmiany skórne zaliczane są do grupy narośli? Narośl na skórze to przede wszystkim zmiana, która jest dobrze wyczuwalna na jej powierzchni oraz wyniesiona poza obręb naskórka. Narośl na skórze może wywodzić się z różnych komórek np. komórek naskórka oraz cechować się powolnym lub szybkim wzrostem. W niektórych przypadkach pojawiają się mnogie zmiany skórne, które skupiają się w określonych rejonach ciała np. na plecach, na szyi i twarzy.
Narośl na skórze o nieregularnej powierzchni, poszarpanych brzegach i szybko zwiększającym się rozmiarze zawsze powinna skłonić do wizyty u dermatologa, bo może być jedną ze zmian nowotworowych, które wywodzą się z komórek barwnikowych. Jednym z najbardziej niebezpiecznych nowotworów skóry jest czerniak złośliwy. Narośl na skórze, która może wskazywać na czerniaka, nie musi mieć ciemnej barwy, bo zdarza się, że ten nowotwór złośliwy skóry objawia się np. odbarwieniem w obrębie istniejącej zmiany barwnikowej lub ma beżowe bądź niebieskawe zabarwienie. Inny rodzaj nowotworu, na który może wskazywać narośl na skórze to rak podstawnokomórkowy skóry, który dość często pojawia się na skórze twarzy oraz na innych partiach ciała, które wystawiamy na bezpośrednie działanie promieniowania UV. Może mieć postać niewielkiego owrzodzenia lub różniącego się kolorem od zdrowej skóry guzka.
Narośl na skórze może powodować dyskomfort. Schorzeniem, które powoduje, że na skórze pojawiają się wywołujące dyskomfort zmiany, jest liszaj płaski. W tym przypadku mamy do czynienia z ograniczonym stanem zapalnym, który objawia się m.in. zaczerwienieniem, jednakże na skórze pojawiają się także płaskie, lśniące grudki, które powodują świąd.
Narośl na skórze – na jakie schorzenia wskazuje kolor zmiany skórnej?
Kolor zmiany skórnej może wskazywać na jej podłoże. Dość często na skórze pojawiają się zmiany o kolorze czerwonym, kolorze czarnym, brązowym, niebieskawym i beżowym, a także zmiany o kolorze białym i zmiany o kolorze skóry. Na jakie schorzenia mogą wskazywać?
Czerwona narośl na skórze może wskazywać na liszaj płaski, atopowe zapalenie skóry, łuszczycę, liszajec, czyraczność, naczyniaki, a także raka podstawnokomórkowego skóry. Rak podstawnokomórkowy skóry rozwija się z komórek naskórka i w początkowym stadium może mieć postać niegojącego się owrzodzenia lub guzka. Rak podstawnokomórkowy skóry często ma podłoże genetyczne. Jest także związany z nadmierną ekspozycją skóry na działanie promieniowania UV, zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) oraz czynnikami środowiskowymi m.in. stosowaną dietą. Zmiany związane z podstawnokomórkowym rakiem skóry mogą się powiększać oraz wywoływać ból. W przypadku tego raka skóry rokowania są pomyślne, bo nowotwory podstawnokomórkowy rzadko dają przerzuty. Leczenie uwzględnia m.in. chirurgiczne usunięcie zmiany wraz z przylegającymi do niej zdrowymi tkankami. Zmiany skórne, które wskazują na nowotwór złośliwy lub mają nietypowy wygląd, są zawsze wysyłane do badania histopatologicznego.
Inne czerwone zmiany skórne mogą wywołać schorzenia naczyń krwionośnych, czyli naczyniaki, zmiany zapalne, których podłożem są choroby autoimmunologiczne, a także choroby zakaźne o podłożu wirusowym i bakteryjnym. Często choroby skóry o podłożu bakteryjnym i wirusowym objawiają się silnym świądem. Mnogie, czerwone grudki z płynem surowiczym wskazują np. na zakażenie wirusem ospy wietrznej.
Ważne! Jeżeli czerwona narośl na skórze boli, piecze, swędzi, sączy się z niej płyn surowiczy bądź krew, to trzeba jak najszybciej udać się do dermatologa. To samo tyczy się nagłej zmiany wyglądu narośli, guzka, przebarwienia, nawet jeżeli zmiana skórna była wcześniej badana przez lekarza.
Ciemne zmiany na skórze, które mają kolor brązowy, kolor beżowy, niebieskawy i czarny to najczęściej zmiany barwnikowe, z których może wywodzić się czerniak złośliwy. Niekiedy narośl na skórze ma charakter wrodzony. Brązowe zmiany na skórze, które nie są wyczuwalne pod palcami to najczęściej przebarwienia skóry, które pojawiają się m.in. na skutek częstego opalania i zachodzących w skórze procesów starzenia. Jeżeli narośl na skórze ma szorstką powierzchnię to najpewniej mamy do czynienia z brodawką łojotokową (rogowacenie łojotokowe). Szorstką powierzchnię mogą mieć także inne zmiany skórne np. zmiany o charakterze nowotworowym.
Pojawiająca się na skórze narośl może mieć także kolor biały lub kolor skóry. Biele grudki pod skórą to prosaki. Prosaki najczęściej występują na skórze twarzy i powiekach. Jasna lub cielista barwa zmiany skórnej wskazuje również na brodawki. Wyróżniamy wiele odmian brodawek, które powstają w różnych miejscach na ciele.
Narośl na skórze – rodzaje brodawek
Brodawki to dość duża grupa zmian skórnych, które mają różne podłoże oraz charakteryzują się odmiennym wyglądem. Brodawki to łagodne zmiany, które pojawiają się na skórze na skutek działania różnych czynników. Mogą występować na skórze małych dzieci i osób dorosłych; niektóre brodawki są objawem postępujących procesów starzenia się organizmu i występują przede wszystkim u seniorów.
W budowie brodawek można zauważyć szeroką podstawę. Mają one często nierówną powierzchnię. Pod względem koloru mogą nie różnić się od zdrowej skóry lub mieć beżową, różową, żółtą oraz brązową barwę.
Wyróżniamy:
- brodawki łojotokowe,
- brodawki zwykłe,
- brodawki płaskie,
- brodawki weneryczne (brodawki płciowe, kłykciny kończyste),
- brodawki stóp (brodawki mozaikowe, brodawki myrmecia),
- brodawki przejściowe.
Najczęściej diagnozowane rodzaje brodawek to brodawki łojotokowe (brodawki starcze), brodawki zwykłe, brodawki płaskie i brodawki stóp.
Brodawki łojotokowe to zmiany często pojawiające się na skórze osób w średnim i podeszłym wieku. Najczęściej zlokalizowane są na skórze twarzy i tułowia. Nie są znane przyczyny, które powodują powstawanie brodawek łojotokowych, jednak do czynników ryzyka zaliczamy w tym przypadku m.in. wiek, częste wystawianie skóry na bezpośrednie działanie promieni słonecznych oraz czynniki genetyczne. Brodawki łojotokowe są objawem zakażenia wirusowego lub bakteryjnego i nie możemy się nimi zarazić. Często występują w większych skupiskach np. na plecach. Mnogie brodawki łojotokowe oraz brodawki, które powodują różne dolegliwości np. świąd, powinny być zbadane przez lekarza.
Brodawki zwykłe mają zwykle żółty lub brązowy kolor. Te niewielkie grudki często występują w większych skupiskach. Są ograniczone od zdrowej skóry i dobrze wyczuwalne pod palcami. Najczęściej brodawki zwykłe są skutkiem zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego typu 2. Pojawiają się m.in. w obrębie skóry dłoni, na podeszwie stóp oraz na łokciach i kolanach. Rzadziej brodawki zwykłe powstają pod płytką paznokci.
Brodawki zwykłe są zmianami, które mogą pojawić się już w okresie dzieciństwa. Często utrzymują się na skórze przez dłuższy czas, jednak nie powodują dużego dyskomfortu, stanowiąc przede wszystkim problem natury estetycznej.
Brodawki płaskie także są zmianami skórnymi, które często pojawiają się u dzieci i młodzieży. Zwykle powstają na skórze twarzy oraz szyi i na zewnętrznej powierzchni skóry dłoni. Mają jasny kolor – najczęściej są różowe, żółte lub jasnobrązowe. Choroba cechuje się okresami zaostrzenia objawów i remisji. Brodawki płaskie szybko rozprzestrzeniają się, tworząc duże skupiska np. w obrębie zarostu na twarzy, jednak nie powodują żadnych dolegliwości.
Brodawki stóp, czyli brodawki myrmecia i brodawki mozaikowe to kolejny z rodzajów brodawek, które mogą budzić nasz niepokój. Brodawki myrmecia to bolesne zmiany, które występują pojedynczo na podeszwie stóp oraz na dłoniach i pod paznokciami, powodując znaczny dyskomfort. Tym typem brodawek możemy zarazić się np. podczas wizyty na pływalni. Przed ustąpieniem brodawki myrmecia zmieniają swój kolor – z żółtego lub różowego na czarny. Brodawki mozaikowe także powstają na stopach. Nie bolą i występują w większych skupiskach.
O zakażeniu chorobami przenoszonymi drogą płciową świadczą brodawki weneryczne. Mają one charakterystyczną, kalafiorowatą budowę. Pojawiają się w okolicy narządów płciowych i odbytu. Kłykciny kończyste wywołuje wirus brodawczaka ludzkiego.
Narośl na skórze – włókniaki
Włókniaki twarde i włókniaki miękkie często pojawiają się na skórze w okolicach szyi, pod pachami, w okolicy ramion, a także w pachwinach oraz w okolicy powiek. W przypadku włókniaków miękkich i włókniaków twardych mamy do czynienia z łagodnymi zmianami nowotworowymi. Nie zagrażają one jednak naszemu zdrowiu i życiu. Włókniaki miękkie są uszypułowane i często występują w większych skupiskach. Włókniaki twarde nie są uszypułowane. Najczęściej związane są z procesami starzenia się organizmu – często występują u seniorów.
Leczenie narośli na skórze
Zmiany skórne po wykonaniu badania dermatologicznego mogą być poddane leczeniu. Jego przebieg zależny jest od podłoża zmiany oraz jej charakteru. Wiele osób decyduje się na usuwanie zmian skórnych nie tylko ze względów zdrowotnych, ale także w celu poprawy wyglądu i samooceny. Nie każda narośl na skórze wymaga specjalistycznego leczenia, jednak ze względów profilaktycznych dermatolodzy zalecają wycięcie np. dużych znamion barwnikowych.
Czytaj też:
„Większość z nas źle nakłada krem przeciwsłoneczny”. 5 szybkich pytań do dermatologa