Leptospiroza to choroba odzwierzęca, która występuje niemal na całym świecie, z wyjątkiem regionów polarnych. Najczęściej diagnozowana jest w krajach tropikalnych. Zaliczana jest do grupy chorób zawodowych – wysokie ryzyko zachorowania dotyczy m.in. weterynarzy, hodowców niektórych gatunków zwierząt, pracowników rzeźni, pracowników kanalizacji. W środowisku naturalnym nosicielami krętków z rodzaju Leptospira są zwierzęta dzikie m.in. gryzonie. Chorować mogą również zwierzęta domowe i zwierzęta gospodarskie – psy, koty, bydło, trzoda chlewna. Wrotami zakażenia jest uszkodzona skóra i nienaruszone błony śluzowe oraz spojówki.
Jak można się zarazić leptospirozą?
Każda choroba odzwierzęca jest zagrożeniem dla człowieka. Leptospiroza to choroba rzadko diagnozowana w krajach o klimacie umiarkowanym, jednak możemy się nią zarazić, podróżując m.in. do krajów tropikalnych. Źródłem zakażenia są nie tylko zwierzęta chore, ale także skażone ich moczem środowisko. Do zakażenia może również dojść podczas kontaktu z mięsem i krwią chorych zwierząt. Na zakażenie narażone są m.in. osoby kąpiące się w zanieczyszczonych zbiornikach wodnych, spożywające skażoną żywność i wodę. Ryzyko zakażenia zwiększa nieprzestrzeganie zasad higieny rąk.
Po przeniknięciu do krwi chorobotwórcze bakterie wędrują do różnych narządów i tkanek. Skutkiem zakażenia są m.in. zmiany w narządach miąższowych, które powodują niewydolność wątroby i prowadzą do niewydolności nerek. Krętki atakują również ośrodkowy układ nerwowy.
Objawy leptospirozy
Objawy choroby zależą od jej przebiegu. Łagodny przebieg ma subkliniczna leptospiroza, która diagnozowana jest u osób pracujących w zawodach szczególnie zagrożonych zakażeniem. Subkliniczna leptospiroza nie wywołuje objawów chorobowych i jest wykrywana m.in. u weterynarzy. Objawowe postacie choroby to leptospiroza z żółtaczką i leptospiroza bez żółtaczki. Okres intubacji choroby to średnio 10 dni.
Objawy, które mogą wskazywać na leptospirozę to m.in.:
- wystąpienie gorączki,
- silne bóle głowy,
- bóle mięśniowe,
- uszkodzenie śródbłonka naczyń krwionośnych,
- zapalenie naczyń,
- bóle stawów,
- bóle brzucha.
Objawy nieco się różnią w zależności od postaci choroby oraz jej stadium.
- Leptospiroza bez żółtaczki początkowo wywołuje objawy grypopodobne, które szybko ustępują. Po kilku dniach gorączka spada, a chory zaczyna się lepiej czuć, jednak objawy powracają, gdy choroba wejdzie w kolejne stadium. W drugim stadium leptospirozy bez żółtaczki dominują dolegliwości bólowe m.in. ból głowy i ból mięśni, dolegliwości żołądkowo jelitowe oraz objawy oponowe. Niekiedy badania ujawniają powiększenie wątroby i powiększenie śledziony. Z czasem organizm zaczyna zwalczać zakażenie.
- Leptospiroza z żółtaczką to ciężka postać choroby, która powoduje uszkodzenie naczyń, krwotoki wewnętrzne, uszkodzenie wątroby, uszkodzenie nerek, a także zapalenie opon mózgowo rdzeniowych. W niektórych przypadkach choroba może wywołać wstrząs kardiogenny.
Leptospiroza nie przenosi się z człowieka na człowieka.
Rozpoznanie leptospirozy
Objawy leptospirozy nie są specyficzne, dlatego rozpoznanie tej choroby odzwierzęcej, w szczególności w rejonach globu, w których jest ona diagnozowana rzadko, sprawia poważne problemy. Trudności diagnostyczne związane są m.in. z brakiem dostępu do specjalistów zajmujących się diagnostyką i leczeniem zoonoz.
Krętki Leptospira mogą zostać wyizolowane m.in. z płynu mózgowo-rdzeniowego. Na etapie diagnostyki wykonywane są także badania serologiczne, jednak wskazujący na leptospirozę poziom przeciwciał obserwowany jest dopiero po około 4 tygodniach od momentu zakażenia.
Leczenie leptospirozy
Leptospiroza leczona jest z zastosowaniem antybiotyków. Krętki Leptospira są wrażliwe na działanie penicyliny, która jest lekiem z wyboru. U pacjentów, u których nie ma możliwości zastosowania penicyliny np. ze względu na stwierdzoną alergię na ten antybiotyk, stosowana jest tetracyklina.
Czytaj też:
Bąblowica – jak dochodzi do zakażenia, objawy, rozpoznanie i leczenieCzytaj też:
Leśnicy ostrzegają przed groźną chorobą. Statystyki dot. śmiertelności szokują
Źródła:
- Z. Dziubek, Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2012
- G. Virella, Mikrobiologia i choroby zakaźne, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław, 2020