Wody płodowe wytwarzane są przez organizm przez cały okres ciąży. Chronią dziecko przed urazami i uszkodzeniami, pozwalają mu się dobrze rozwijać. Ich odpowiednia ilość jest niezbędna do prawidłowego przebiegu ciąży. Zarówno zbyt mało, jak i zbyt dużo wód płodowych może stanowić dla płodu niebezpieczeństwo.
Czym są wody płodowe?
Wody płodowe wytwarzane są w pęcherzu płodowym przez komórki zewnętrzne owodni. Pojawiają się już w drugim miesiącu ciąży – początkowo w bardzo niewielkiej ilości.
Otaczają zarodek, chroniąc go przed wysychaniem, infekcjami spowodowanymi przez drobnoustroje, przed urazami. Stanowią naturalną barierę, która w pęcherzu płodowym zabezpiecza dziecko przed czynnikami zewnętrznymi i zapewnia mu prawidłowy rozwój.
Wraz z rozwojem ciąży ilość wód płodowych się zwiększa. W pierwszym trymestrze ciąży jest ich około 100 ml, a w dniu rozwiązania może być nawet 1,5 litra! Pod koniec ciąży ilość wód płodowych już się nie zmienia, ponieważ w brzuchu jest już bardzo ciasno.
Ilość wód płodowych
Zbyt mała ilość wód płodowych nazywana jest bezwodziem. Jest to stan niebezpieczny dla matki i dla dziecka. Może zaburzyć prawidłowy rozwój dziecka, spowodować niską masę urodzeniową (tzw. hipotrofię płodu), wywołać niedotlenienie dziecka.
Równie niebezpieczna jest zbyt duża ilość płynu owodniowego. U przyszłej mamy może być sygnałem cukrzycy ciążowej, a u dziecka wad rozwojowych, m.in. nerek, serca czy płuc.
Czytaj też:
Progesteron: hormon, który odpowiada za utrzymanie ciąży
Skład wód płodowych
Wody płodowe składają się z:
- witamin
- enzymów
- białek
- soli organicznych
- soli nieorganicznych
- tłuszczy
Funkcje wód płodowych
Płyn owodniowy pełni bardzo ważną rolę w czasie ciąży. Pełni przede wszystkim funkcję ochronną, zabezpieczając dziecko przed urazami, uszkodzeniami, infekcjami, zakażeniami bakteryjnymi. Wspomaga również rozwój płodu, stanowi barierę dla szkodliwych dźwięków i hałasu.
Wody płodowe umożliwiają również wymianę substancji odżywczych pomiędzy mamą a dzieckiem. W dalszym etapie ciąży uczą je także oddychania.
Jak wyglądają wody płodowe?
Płyn owodniowy jest przezroczysty. W dziewiątym miesiącu ciąży może stać się trochę mętny, ale wciąż powinien być bezbarwny. Każda zmiana koloru jest niepokojąca i może stanowić sygnał świadczący o tym, że z płodem dzieje się coś złego.
Płyn owodniowy jest też bezzapachowy, choć czasem można w nim wyczuć słodką woń. Niektórym przypomina zapach ryby.
Kolory wód płodowych
- Żółte wody płodowe – to sygnał konfliktu serologicznego
- Zielone wody płodowe – oznaka niedotlenienia płodu lub tego, że dziecko oddało smółkę
- Różowe wody płodowe – to sygnał, że szyjka macicy zaczyna się rozwierać i rozpoczyna się poród. Różowy kolor pochodzi od pękniętych naczyń krwionośnych, w prawidłowo monitorowanym porodzie nie jest niczym niepokojącym
- Brązowe wody płodowe – niestety to znak śmierci płodu
Odejście wód płodowych
Odejście wód płodowych najczęściej jest sygnałem rozpoczynającego się porodu. Przyjmuje się, że gdy tylko kobieta zauważy sączące się lub chlustające wody płodowe, powinna udać się do szpitala. Tam lekarze i położne sprawdzą ilość płynu owodniowego i rozwarcie szyjki macicy. W ten sposób ocenią etap porodu.
Sączenie wód płodowych
Zdarza się, że płyn owodniowy zaczyna sączyć się dużo wcześniej niż planowany termin porodu. Może to oznaczać, że w pęcherzu płodowym pojawiła się nieszczelność, przez co dziecko nie będzie prawidłowo chronione przed urazami i infekcjami. Każdy wyciek wód płodowych trzeba sprawdzić na izbie przyjęć w szpitalu.
W aptekach są również dostępne testy, które pozwalają w warunkach domowych sprawdzić, czy mokra wkładka oznacza sączenie wód płodowych, nietrzymanie moczu czy wydzielinę pochwową. Po wykonaniu testu trzeba jednak skonsultować się z położną, która oceni, czy konieczna jest wizyta w szpitalu. Najczęściej jednak zalecane jest przeprowadzenie badania ginekologicznego.
Czytaj też:
Co to jest skala Apgar i co znaczą punkty, które dostaje noworodek?