Mózg ulega nieustannym przeobrażeniom w ciągu życia człowieka. Niestety w miarę starzenia się organizmu komórki nerwowe tracą zdolność do regeneracji. Część neuronów obumiera i zmniejsza się objętość istoty szarej, która odgrywa bardzo istotną rolę w procesie zapamiętywania i przyswajania nowych umiejętności. Czy można zrobić coś, by odwrócić te tendencje spadkowe? Naukowcy ze Szwajcarii postanowili to sprawdzić. Zobacz, co dokładnie udało im się ustalić.
Lekcje muzyki opóźniają starzenie się mózgu?
Głównym przedmiotem zainteresowania genewskiego zespołu badawczego była muzyka. Uczeni chcieli przekonać się, czy jej słuchanie lub uprawianie może wpłynąć pozytywnie na mózg i opóźnić procesy związane ze słabnięciem funkcji poznawczych, takich jak pamięć i koncentracja. W eksperymencie wzięły udział 132 zdrowe osoby w wieku od 62 do 78 lat, które nigdy nie uczestniczyły w lekcjach śpiewu ani gry na gitarze, pianinie czy jakimkolwiek innym instrumencie.
„Chcieliśmy zbadać ludzi, których mózgi nie wykazują jeszcze żadnych śladów plastyczności związanej z uczeniem się muzyki. Nawet krótkie doświadczenie tego typu może bowiem pozostawić ślady w układzie nerwowym. Zniekształciłyby one nasze wyniki” – wyjaśnia Damien Marie, pierwszy autor badania.
Ochotnicy zostali – na drodze głosowania – przydzieleni do grup. Pierwsza uczyła się gry na pianinie, druga natomiast uczestniczyła w lekcjach aktywnego słuchania muzyki. Miała rozpoznawać wykorzystane w danym utworze instrumenty i analizować właściwości określonych stylów muzycznych. Oprócz udziału w zajęciach, badani byli zobowiązani do odrabiania zadań domowych przez pół godziny dziennie.
Gra na instrumentach przynosi lepsze efekty niż samo słuchanie muzyki?
Po sześciu miesiącach trwania eksperymentu naukowcy zaobserwowali zmiany zachodzące w mózgach osób badanych. Neuroobrazowanie ujawniło wzrost istoty szarej w czterech strukturach odpowiedzialnych za wyższe funkcje poznawcze u wszystkich ochotników. Ich wydajność wzrosła średnio o 6 proc., co bezpośrednio wiązało się z większą plastycznością móżdżku. Duży wpływ na poprawę w zakresie myślenia i zapamiętywania miały również czynniki, takie jak dobra jakość snu czy ćwiczenie nabytych umiejętności.
Odnotowano jednak również pewne różnice między uczestnikami badania. U osób, które uczyły się gry na pianinie objętość istoty szarej w pierwszorzędowej korze słuchowej odpowiedzialnej między innymi za przetwarzanie dźwięków utrzymywała się na stabilnym poziomie. Natomiast w grupie aktywnych słuchaczy muzyki – zmalała. „Ponadto u wszystkich uczestników występował globalny wzorzec atrofii mózgu. Dlatego nie możemy stwierdzić, że interwencje muzyczne odmładzają ten narząd. Zapobiegają jego starzeniu się tylko w określonych obszarach” – podkreśla Damien Marie.
Przedstawione badania pokazują, że uprawianie i słuchanie muzyki sprzyja plastyczności mózgu i mogą opóźniać spadek niektórych funkcji poznawczych. Trzeba jednak przeprowadzić szerzej zakrojone analizy w tym zakresie? Warto ocenić, jak muzyka wpływa na osoby z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi.
Czytaj też:
Co powinny jeść kobiety po 40. roku życia? Poznaj 5 zasad, aby zdrowo wejść w dojrzałośćCzytaj też:
Problemy z pamięcią i częste zmiany nastroju mogą być objawami demencji alkoholowej