Niewydolność serca zazwyczaj ma charakter postępujący i prowadzi do pogarszania się czynności mięśnia sercowego. Szacuje się, że w ciągu dwóch ostatnich dekad dwukrotnie powiększyła się liczba chorych na niewydolność serca. To z kolei sprawia, że choroba ta staje się problemem społecznym. Może do niej doprowadzić każda choroba układu sercowo-naczyniowego, jednak za główną przyczynę uznaje się chorobę niedokrwienną serca, a najczęściej przebyty zawał serca.
Naukowcy dowiedli ostatnio, że niewydolność serca może być też przyczyną problemu bezsenności u pacjentów z tą chorobą. Zakłócenie fizjologicznego rytmu snu i czuwania, a także niskie poziomy melatoniny często towarzyszą chorobom serca. Mechanizm leżący u podstaw tego zjawiska do tej pory pozostawał jednak nieznany.
Niewydolność serca a bezsenność – najnowsze badania
Badania opublikowane w najnowszym numerze czasopisma „Science” pokazują związek między niewydolnością serca a bezsennością. Rytm dobowy u człowieka regulowany jest przez melatoninę – hormon, który jest wydzielany przez gruczoł o nazwie szyszynka. Naukowcy odkryli, że u osób, które cierpią na niewydolność serca dochodzi do odnerwienia szyszynki, a w konsekwencji – zaburzeń w wydzielaniu melatoniny. Te procesy z kolei wpływają na sen osób chorych, powodując jego zaburzenia. Diagnozuje się je właśnie u części pacjentów z niewydolnością serca.
Podczas badania naukowcy pobrali materiał zarówno od pacjentów, jak i myszy, u których zasymulowano niewydolność serca. Efektem tego badania jest teza, że u osób chorych na niewydolność serca dochodzi właśnie do odnerwienia szyszynki, czego skutkiem jest to, że przestaje ona odpowiadać na bodźce, które prowadzą do wydzielania melatoniny. Badacze informują:
Pacjenci z chorobami serca często wykazują niskie poziomy melatoniny i zaburzenia rytmu snu i czuwania. Choć nieregularny sen znacząco przyczynia się do ogólnego obciążenia choroby tych pacjentów, mechanizmy leżące u podstaw tego zjawiska pozostają niejasne. Ziegler (autorka badania – przyp. red.) i inni donoszą, że zaburzenia snu w chorobach serca są spowodowane utratą neuronów, które normalnie wysyłają projekcje z górnego zwoju szyjnego do szyszynki, która wytwarza melatoninę.
Związek między bezsennością a układem odpornościowym
Gdy badacze usunęli myszom jedną ze struktur, gdzie początek miały neurony biegnące do szyszynki, rytm dobowy zwierząt ulegał zaburzeniu. Do normy wracał z kolei po podaniu gryzoniom melatoniny. W próbkach pobranych od zmarłych już osób cierpiących na niewydolność serca badacze zaobserwowali zanik tych neuronów. Naukowcy udowodnili, że ich zmniejszona liczba jest związana z układem odpornościowym.
Badacze zidentyfikowali, że makrofagi (żerne komórki układu odpornościowego), mogą zjadać i trawić substancje oraz patogeny, których nie rozpoznają jako „własne”. To właśnie one są odpowiedzialne za zanik neuronów unerwiających szyszynkę. Badacze nie wiedzą jednak jeszcze, dlaczego atakują one tę strukturę u pacjentów z niewydolnością serca. Naukowcy udowodnili, że w przypadku zahamowania aktywności makrofagów można zapobiec niszczeniu tych neuronów – badanie było przeprowadzone na mysim modelu osobników ze stymulowaną niewydolnością serca.
„Nasze dane identyfikują mechanizm, jaki prowadzi do zaburzenia cyklu dobowego u chorych z niewydolnością serca i sugerują nowy cel dla interwencji terapeutycznej” – zaznaczają autorzy publikacji, podkreślając tym samym, że potrzebne są dalsze badania.
Czytaj też:
Utrata przytomności – przyczyny i pierwsza pomoc. Czym omdlenie różni się od zasłabnięcia?Czytaj też:
Podwyższony puls to alarm prosto z serca. Jak sprawdzić tętno?